Odpowiedzialność prawna i kanoniczna katechety: dobra osobiste
Piotr Kroczek
Wydział Prawa Kanonicznego, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w KrakowieAbstrakt
Work of a catholic religious instruction teacher in public schools is regulated by Polish law and canon law. The paper presents a discussion about the legal and canonical liability of personal interests and presents an application of the norms in practice by discussing and analysing two cases regarding personal interests. The main conclusion of the paper is that the matter of personal interests in the religious instruction context is a complicated problem. The knowledge of the regulations is of essence not only not only for the reason that the teacher in question could properly fulfil his/her professional duty, but also to avoid situations that can be connected with civil and canonical liability.
Słowa kluczowe:
legal and canonical liability, religious instruction teacher, personal interests, canon law, Polish lawBibliografia
Codex Iuris Canonici auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus, 25 stycznia 1983, AAS 75 (1983), pars II, s. 1–301; tekst łacińsko-polski: Kodeks Prawa Kanonicznego, przekład zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu Polski, Poznań 1984.
Google Scholar
Karta praw podstawowych Unii Europejskiej z dnia 7 grudnia 2000 r. z Nicei, Dz. Urz. UE. C Nr 326 z 2012 r., s. 391.
Google Scholar
Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską, podpisany w Warszawie dnia 28 lipca 1993 r., Dz.U. 1998 r. Nr 51, poz. 318.
Google Scholar
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm. i sprostowaniem.
Google Scholar
Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzona w Rzymie z dnia 4 listopada 1950 r., Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284.
Google Scholar
Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych otwarty do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r., Dz.U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167.
Google Scholar
Sacrosanctum Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Constitutio pastoralis Gaudium et spes de Ecclesia in mundo huius temporis, 7 grudnia 1965, AAS 58 (1966), s. 1025–1115; tekst łacińsko-polski: Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes,[w:] Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje, Poznań 1986, s. 830–987.
Google Scholar
Sacrosanctum Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Decretum Ad gentes de activitate misionali Ecclesiae, 7 grudnia 1965, AAS 58 (1966), s. 947–990; tekst łacińsko-polski: Sobór Watykański II, Dekret o misyjnej działalności Kościoła Ad gentes, [w:] Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje, Poznań 1986, s. 670–739.
Google Scholar
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy, t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 2082.
Google Scholar
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1025.
Google Scholar
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1822 z późn. zm.
Google Scholar
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks Pracy, t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1666 z późn. zm.
Google Scholar
Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela, t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1379 z późn. zm.
Google Scholar
Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 231, poz. 1965 z późn. zm.
Google Scholar
Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1169 z późn. zm.
Google Scholar
Ustawia z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1943 z późn. zm.
Google Scholar
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1137.
Google Scholar
Zasady oceniania osiągnięć edukacyjnych z religii Rzymskokatolickiej w szkołach wydane 25 sierpnia 2008 r. przez Komisję Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski, KWEP-C-464/08, http://www.katecheza.episkopat.pl/index.php/menu/nauczanie-religii-w-szkole/dokumenty-koscielne/33-zasady-oceniania-osiagniec-edukacyjnych-z-religii-rzymskokatolickiej-w-szkolach (dostęp: 22.10.2016).
Google Scholar
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach – I Wydział Cywilny z dnia 30 września 2014 r., I ACz 692/14, Legalis nr 1091608.
Google Scholar
Postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 7 maja 2008 r., III KK 234/07, Legalis nr 107482.
Google Scholar
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 marca 1991 r., III CRN 28/91, Legalis nr 27282.
Google Scholar
Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach, Dz.U. Nr 36, poz. 155, z późn. zm.
Google Scholar
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach – I Wydział Cywilny z dnia 20 czerwca 2013 r., I ACa 353/13, Legalis nr 738768.
Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 października 1983 r., II CR 292/83, Legalis nr 23913.
Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 października 2003 r., IV CK 149/02, Legalis nr 62815.
Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2009 r., I CSK 149/09, Legalis nr 254072.
Google Scholar
Budyn-Kulik M., Odpowiedzialność za ten sam czyn na podstawie różnych ustaw w orzecznictwie sądów powszechnych, Warszawa 2015.
Google Scholar
Cisek A., Art. 23, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2013.
Google Scholar
Grzybowski S., Ochrona dóbr osobistych, Warszawa 1957.
Google Scholar
Hofmański P., Satko J., Przestępstwa przeciwko czci, Kraków 2002.
Google Scholar
Hypś S., Art. 212, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, Warszawa 2013.
Google Scholar
Kodeks cywilny. Część ogólna, wyd. 2, red. M. Pyziak-Szafnicka, P. Księżak, Warszawa 2014.
Google Scholar
Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, Warszawa 2013.
Google Scholar
Kroczek P., Kaznodziejstwo w optyce polskiego prawa karnego, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 2014, s. 71–89.
Google Scholar
Kroczek P., Rodzicielstwo w aspekcie prawnym – analiza porównawcza prawa kanonicznego i prawa polskiego, [w:] Odpowiedzialne rodzicielstwo wobec wyzwań XXI wieku, red. Małgorzata Duda, Kraków 2010.
Google Scholar
Kroczek P., Ulman P., Argument statystyczny w rejestracji Kościołów i związków wyznaniowych – przyczynek do dyskusji, „Opolskie Studia Administracyjno-Prawne” 2015, nr 1.
Google Scholar
Kulesza W., Zniesławienie i zniewaga. Ochrona czci i godności osobistej człowieka w polskim prawie karnym – zagadnienia podstawowe, Warszawa 1984.
Google Scholar
Ożóg M., Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach – I Wydział Cywilny z dnia 20 czerwca 2013 r., I ACa 353/13, Orzecznictwo Sądów Polskich 2015/9/90.
Google Scholar
Panowicz-Lipska J., Art. 23, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Gutowski, Warszawa 2016.
Google Scholar
Pazdan M., Art. 23, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz do art. 1–449, t. I, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2013.
Google Scholar
Pietrzak M., Prawo wyznaniowe, Warszawa 2005.
Google Scholar
Pilich M., Ustawa o systemie oświaty. Komentarz, Warszawa 2013.
Google Scholar
Radwański Z., Olejniczak A., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2015.
Google Scholar
Safjan M., Glosa do wyroku SN z dnia 22 marca 2004 r., III CRN 28/91, „Przegląd Sądowy” 1993, nr 2.
Google Scholar
Skonieczny P., La buona fama: problematiche inerenti alla sua protezione in base al can. 220 del Codice di Diritto Canonico latino, Romae 2010.
Google Scholar
Sobański R., Czy głoszenie nauki Kościoła może dyskryminować?, „Annales Canonici” 2010.
Google Scholar
Sobczak J., Art. 216, [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. R. Stefański, Warszawa 2014.
Google Scholar
Sobolewski P., Art. 24/6, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, Warszawa 2017.
Google Scholar
Sokołowski T., Art. 24, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, red. A. Kidyba, Warszawa 2012.
Google Scholar
Syryjczyk J., Troska Kościoła o katolickie wychowanie dzieci w kanonicznym prawie karnym, „Prawo Kanoniczne” 30 (1987), nr 3–4.
Google Scholar
Autorzy
Piotr KroczekStatystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz poszczególni Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego, mających samodzielne znaczenie).
W Opolskich Studiach Administracyjno - Prawnych mogą być publikowane tylko utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
Na podstawie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (określane jako „RODO") administratorem danych osobowych osób publikujących w Opolskich Studiach Administracyjnoprawnych (Wydawnictwo UO) jest Uniwersytet Opolski z siedzibą przy pl. Kopernika 11a, 45-040 Opole.
Artykuły zamieszczone w czasopiśmie objęte są licencją Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
(CC BY-NC-ND 4.0)
Z pozostałych zamieszczonych w niniejszym czasopiśmie utworów można korzystać w ramach dozwolonego użytku zgodnie z art. 23-35 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Więcej szczegółów o licencji CC BY-NC-ND 4.0 znajdą Państwo na stronie:
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/deed.pl
Treść licencji dostępna pod linkiem: