Posiadanie w prawie karnym i cywilnym – czy dzierżyciel i prekarzysta może być pokrzywdzonym przestępstwem kradzieży?
Tomasz Tyburcy
Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet WarszawskiAbstrakt
The structure of ownership in civil law consists of two elements. The first is the element of physical wielding (corpus possesionis), and the second is a psychological (subjective) element; constituted by a presumption in favour of possession – one is always presumed to possess in his own interest (animus rem sibi habendi). Legal possession is the detention (control) or enjoyment of property or right that we hold or exercise by ourselves. Having control over property for someone else is defined in civil law as holding (Art. 338 of the Civil Code), which concerns the realization of a certain task. Possession as a factual status is protected by Art. 278 § 1 K. K. and should be interpreted more broadly than within the civil law definition. It constitutes an actual control over a movable property, which can also be exercised by a holder acting on his own behalf (commissionaire), who is not the possessor within the definition of the civil law. In contrast, it appears that a holder not acting on his own behalf (employee) is not protected by Art. 278 § 1 K. K. It seems erroneous that the protection of unlawful possession in Art. 278 § 1 K. K. depends on the good faith of the holder. Another questionable issue is granting protection for the permissive occupant in Art. 278 § 1 K. K. There is very little attention devoted to this problem both in the case-law as well as literature. It seems that permissive occupant does not attain the control over property, because his actual relationship to it is not an expression of the will of detentor, and therefore he cannot be a victim of theft.
Słowa kluczowe:
theft, misappropriation, possession, holder, permissive occupantBibliografia
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. – Kodeks karny, Dz.U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571.
Google Scholar
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, Dz.U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93.
Google Scholar
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, Dz.U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553.
Google Scholar
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, Dz.U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555.
Google Scholar
Postanowienie SN z dnia 15 stycznia 2010 r., I CSK 355/09, prawo.legeo.pl.
Google Scholar
Wyrok SN z dnia 9 marca 1934 r., III K 153/34, OSN(K) 1934, nr 8, poz. 162.
Google Scholar
Wyrok SN z dnia 14 października 1935 r., II K 983/35, OSN(K) 1936, nr 4, poz. 37.
Google Scholar
Andrejew I., Świda W., Wolter W., Kodeks karny z komentarzem, Warszawa 1973.
Google Scholar
Bafia J., Mioduski K., Siewierski M., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 1987.
Google Scholar
Blackstone W., Prawo Kryminalne Angielskie, Warszawa 1786.
Google Scholar
Dmowski S., Rudnicki S., Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe, Warszawa 2008.
Google Scholar
Gniewek E., Prawo rzeczowe, Warszawa 2006.
Google Scholar
Gołaczyński J., [w:] System prawa prywatnego, t. 4: Prawo rzeczowe, red. E. Gniewek, Warszawa 2007.
Google Scholar
Gutekunst W., Zabór jako sposób zagarnięcia mienia społecznego, „Nowe Prawo” 1955, nr 10.
Google Scholar
Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo rzeczowe, Warszawa 2006.
Google Scholar
Kodeks karny. Cześć szczególna, t. 2, M. Królikowski, R. Zawłocki, Warszawa 2013.
Google Scholar
Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, Warszawa 2012.
Google Scholar
Kodeks karny. Praktyczny komentarz, red. M. Mozgawa, Kraków 2006.
Google Scholar
Krzymuski E., Wykład prawa karnego ze stanowiska nauki i prawa austryackiego, t. 2, Kraków 1902.
Google Scholar
Lernell L., Własność społeczna jako przedmiot ochrony prawa karnego, Warszawa 1959.
Google Scholar
Makarewicz J., Kodeks karny z komentarzem, Lwów 1935.
Google Scholar
Michalski B., Przestępstwa przeciwko mieniu, Warszawa 1999.
Google Scholar
Peiper L., Komentarz do Kodeksu karnego i Prawa o wykroczeniach, Kraków 1936.
Google Scholar
Sośnicka A., Przestępstwo i wykroczenie przywłaszczenia w polskim prawie karnym, Warszawa 2013.
Google Scholar
System prawa karnego. O przestępstwach w szczególności, red. I. Andrejew, L. Kubicki, J. Waszczyński, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1989.
Google Scholar
System prawa prywatnego, t. 4: Prawo rzeczowe, red. E. Gniewek, Warszawa 2007.
Google Scholar
Welzel H., Das deutsche Strafrecht, Berlin 1958.
Google Scholar
Wojciechowski J., Analiza pojęcia „zaboru” jako elementu kradzieży, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G (Ius)” 1969, vol. 16.
Google Scholar
Autorzy
Tomasz TyburcyStatystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz poszczególni Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego, mających samodzielne znaczenie).
W Opolskich Studiach Administracyjno - Prawnych mogą być publikowane tylko utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
Na podstawie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (określane jako „RODO") administratorem danych osobowych osób publikujących w Opolskich Studiach Administracyjnoprawnych (Wydawnictwo UO) jest Uniwersytet Opolski z siedzibą przy pl. Kopernika 11a, 45-040 Opole.
Artykuły zamieszczone w czasopiśmie objęte są licencją Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
(CC BY-NC-ND 4.0)
Z pozostałych zamieszczonych w niniejszym czasopiśmie utworów można korzystać w ramach dozwolonego użytku zgodnie z art. 23-35 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Więcej szczegółów o licencji CC BY-NC-ND 4.0 znajdą Państwo na stronie:
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/deed.pl
Treść licencji dostępna pod linkiem:
