Zasada nullum crimen sine lege w kontekście przestępstw stypizowanych w art. 256 § 1 k.k.
Tomasz Scheffler
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomiihttps://orcid.org/0000-0002-5744-4863
Abstrakt
The paper presents interpretations of the content of the legal principle of nullum crimen sine lege and the influence of this principle on legal characterisation of crime of public propagation of a fascist or other totalitarian governance system and crime of public agitation to hatred based on national, ethnic, racial or religious differences or for reason of a lack of any religiousdenomination. In the author’s opinion, the most difficult problem in the case of crimes typified in Art. 256 § 1 of Polish Penal Code lies in that many layers consider the legal principle of nullum crimen as a commonplace. In the paper, there are several cases presented of adjudications of the Polish Supreme Court relating to what considerations of the legal principle of nullum crimen may cause so that we can obtain clear views on the problem.
Słowa kluczowe:
nullum crimen sine lege, hate speech, freedom of speech, limits of freedom of speech, fascism, totalitarianism, penal code, discriminationBibliografia
Andrejew I., Polskie prawo karne w zarysie, Warszawa 1970.
Google Scholar
Andrejew I., Lernell L., Sawicki J., Prawo karne Polski Ludowej. Wiadomości ogólne, Warszawa 1954.
Google Scholar
Beccaria C., Dei delitti e delle pene, Milano 1973.
Google Scholar
Bojarski M., Giezek J., Sienkiewicz Z., Prawo karne materialne. Część ogólna i szczególna, Warszawa 2007.
Google Scholar
Bosiacki A., Utopia, władza, prawo. Doktryna i koncepcje prawne „bolszewickiej” Rosji 1917–1921, Warszawa 1999.
Google Scholar
Buchała K., Prawo karne materialne, Warszawa 1989.
Google Scholar
Choduń A., Język prawny a język potoczny, [w:] Język – Prawo – Społeczeństwo, red. E. Malinowska, Opole 2004.
Google Scholar
Choduń A., Słownictwo tekstów aktów prawnych w zasobie leksykalnym współczesnej polszczyzny, Warszawa 2007.
Google Scholar
Ćwiąkalski Z., Komentarz do art. 256, [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz do art. 117–277 Kodeksu karnego, red. A. Zoll, Kraków 1999.
Google Scholar
Ćwiąkalski Z., Komentarz do art. 256, [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, t. 2. Komentarz do art. 117–277 k.k., red. A. Zoll, Kraków 2006.
Google Scholar
Dąbrówka A., Geller E., Turczyn R., Słownik synonimów, Warszawa 1993.
Google Scholar
Duda M., Przestępstwa z nienawiści. Stusium prawnokarne i kryminologiczne, Olsztyn 2016.
Google Scholar
Dworkin R., Biorąc prawa poważnie, Warszawa 1998.
Google Scholar
Feuerbach P. J. A., Lehrbuch des gemeinen in Deutschland gültigen peinlichen Rechts, Giessen 1812.
Google Scholar
Flemming M., Kutzmann W., Przestępstwa przeciwko porządkowi publicznemu. Rozdział XXXII Kodeksu karnego. Komentarz, Warszawa 1999.
Google Scholar
Frister H., Strafrecht. Allgemeiner Teil. Ein Studienbuch, München 2011.
Google Scholar
Gajda J., Sofiści, Warszawa 1989.
Google Scholar
Gardocki L., Prawo karne, Warszawa 2001.
Google Scholar
Góral R., Kodeks karny. Praktyczny komentarz, Warszawa 2000.
Google Scholar
Górniok O., Komentarz do art. 256, [w:] O. Górniok, St. Hoc, St. M. Przyjemski, Kodeks karny. Komentarz, t. 3, Gdańsk 1999.
Google Scholar
Hart H. L. A., Pojęcie prawa, Warszawa 1998.
Google Scholar
Maciejewski M., Scheffler T., O doktrynologii: rozważania dotyczące przedmiotu oraz metody doktryn politycznych i prawnych, [w:] Myślenie o polityce i prawie. Przedmiot. Metoda. Praktyka, red. I. Barwicka-Tylek, A. Czarnecka, M. Jaskólski, J. Malczewski, Warszawa 2015.
Google Scholar
Mały słownik języka polskiego, red. S. Skorupka, H. Auderska, Z. Łempicka, Warszawa 1968.
Google Scholar
Marek A., Prawo karne, Warszawa 2001.
Google Scholar
Montesquieu Ch., L’Esprit des lois, Paris 1748.
Google Scholar
Nowacki J., Tobor Z., Wstęp do prawoznawstwa, Kraków 2002.
Google Scholar
Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, red. H. Zgółkowa, Poznań 2000, t. 29 i t. 32, Poznań 2001.
Google Scholar
Pufendorf S., De iure naturae et gentium libri VIII, 1672.
Google Scholar
Quellensammlung zur österreichischen und deutschen Rechtsgeschichte, Hrsg. R. Hoke, I. Reiter, Wien–Köln–Weimar 1993.
Google Scholar
Reale G., Historia filozofii starożytnej, t. 1: Od początków do Sokratesa, Lublin 2000.
Google Scholar
Redelbach A., Wronkowska S., Ziembiński Z., Zarys teorii państwa i prawa, Warszawa 1994.
Google Scholar
Rot H., Wstęp do nauk prawnych, Wrocław 1988.
Google Scholar
Ryszka F., Państwo stanu wyjątkowego. Rzecz o systemie państwa i prawa Trzeciej Rzeszy, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1985.
Google Scholar
Staniszewski R., Teoria systemów, Wrocław 1988.
Google Scholar
Świda W., Prawo karne, Warszawa 1989.
Google Scholar
Taureck B. H. F., Die Sophisten. Eine Einführung, Berlin 1994.
Google Scholar
Warylewski J., Kierunki i szkoły w nauce prawa karnego, [w:] System prawa karnego, t. 1: Zagadnienia ogólne, red. A. Marek, Warszawa 2010.
Google Scholar
Wittgenstein L., Tractatus logico-philosophicus, Warszawa 1997.
Google Scholar
Wojciechowski J., Kodeks karny. Komentarz. Orzecznictwo, Warszawa 2000.
Google Scholar
Woleński J., Logiczne problemy wykładni prawa, Kraków 1972.
Google Scholar
Wronkowska S., Ziembiński Z., Zarys teorii prawa, Poznań 2001.
Google Scholar
Wróblewski J., Zagadnienia teorii wykładni prawa ludowego, Warszawa 1959.
Google Scholar
Choduń A., Leksyka tekstów aktów prawnych, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2006, z. 4.
Google Scholar
Holmes O. W. sr, The Autocrat of the Breakfast Table, „The New England Magazine” 1831, Vol. 1.
Google Scholar
Klarman A., Argumentacja perswazyjna jako technika społeczna w polityce prawa, „Prakseologia” 2004, nr 144.
Google Scholar
Rogala E., Urbańczyk M., Złożoność zjawiska mowy nienawiści w pozaprawnym aspekcie definicyjnym, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 2017, t. 39, nr 2.
Google Scholar
Scheffler T., Przestępstwo publicznego propagowania faszystowskiego lub innego totalitarnego ustroju państwa (art. 256 k.k.). Analiza doktrynologiczna wybranych wypowiedzi piśmiennictwa i judykatury. Część ogólna, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 2012, t. 34, nr 3.
Google Scholar
Scheffler T., Przestępstwo publicznego propagowania faszystowskiego lub innego totalitarnego ustroju państwa (art. 256 k.k.). Analiza doktrynologiczna wybranych wypowiedzi piśmiennictwa i judykatury. Część szczególna II, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 2019, t. 41, nr 1.
Google Scholar
Tokarz M., Argumentacja i perswazja, „Filozofia Nauki” 2002, t. 10, nr 3–4.
Google Scholar
Tomaczyk M., Zasada nullum crimen sine lege certa i jej ograniczenia na tle języka etnicznego, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2018, z. 2.
Google Scholar
Zieliński M., Bogucki O., Choduń A., Czepita S., Kanarek B., Municzewski A., Zintegrowanie polskich koncepcji wykładni prawa, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2009, z. 4.
Google Scholar
Kudyba K., Opinia dotycząca interpretacji znamienia „nawoływania do nienawiści” określonego w art. 256 § 1 Kodeksu karnego, http://www.otwarta.org/opinia-prawna-dotyczaca-interpretacji- znamienia-nawolywania-do-nienawisci/http://constitution.legis.virginia.gov/https://www.retsinformation.dk/Forms/R0710.aspx?id=2406
Google Scholar
http://msa.maryland.gov/msa/mdmanual/43const/html/00dec.html
Google Scholar
Postanowienie SN z dnia 5 lutego 2007 r. (sygn. akt IV KK 406/06), publ. OSNwSK z 2007 r., nr 1, poz. 367 oraz LEX nr 245307.
Google Scholar
Wyrok TK z dnia 25 lutego 2014 r. (sygn. akt SK 65/12), publ. LEX nr 1430364.
Google Scholar
Postanowienie SN z dnia 1 września 2011 r. (sygn. akt V KK 98/11), publ. OSNwSK z 2012 r., nr 1, poz. 154.
Google Scholar
Uchwała SN z dnia 28 marca 2002 r. (sygn. akt I KZP 5/2002), publ. OSP z 2012 r., Rok XLVI, nr 12, s. 647–648.
Google Scholar
Statystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz poszczególni Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego, mających samodzielne znaczenie).
W Opolskich Studiach Administracyjno - Prawnych mogą być publikowane tylko utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
Na podstawie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (określane jako „RODO") administratorem danych osobowych osób publikujących w Opolskich Studiach Administracyjnoprawnych (Wydawnictwo UO) jest Uniwersytet Opolski z siedzibą przy pl. Kopernika 11a, 45-040 Opole.
Artykuły zamieszczone w czasopiśmie objęte są licencją Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
(CC BY-NC-ND 4.0)
Z pozostałych zamieszczonych w niniejszym czasopiśmie utworów można korzystać w ramach dozwolonego użytku zgodnie z art. 23-35 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Więcej szczegółów o licencji CC BY-NC-ND 4.0 znajdą Państwo na stronie:
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/deed.pl
Treść licencji dostępna pod linkiem: