Alma Mater Studiorum. O genezie i początkach uniwersytetów
Marek Maciejewski
Uniwersytet Opolski. Wydział Prawa i AdministracjiAbstrakt
The origin of universities reaches the period of Ancient Greece when philosophy (sophists, Socrates, Plato, Aristotle, stoics and others) – the “Queen of sciences”, and the first institutions of higher education (among others, Plato’s Academy, Cassiodorus’ Vivarium, gymnasia) came into existence. Even before the new era, schools having the nature of universities existed also beyond European borders, including those in China and India. In the early Middle Ages, those types of schools functioned in Northern Africa and in the Near East (Baghdad, Cairo, Constantinople, cities of Southern Spain). The first university in the full meaning of the word was founded at the end of the 11th century in Bologna. It was based on a two-tiered education cycle. Following its creation, soon new universities – at first – in Italy, then (in the 12th and 13th century) in other European cities – were established. The author of the article describes their modes of operation, the methods of conducting research and organizing students’ education, the existing student traditions and customs. From the very beginning of the universities’ existence the study of law was part of their curricula, based primarily on the teaching of Roman law and – with time – the canon law. The rise of universities can be dated from the end of the Middle Ages and the beginning of modernity. In the 17th and 18th century they underwent a crisis which was successfully overcome at the end of the 19th century and throughout the following one.
Słowa kluczowe:
alma mater studiorum, university, Bologne, study of lawBibliografia
Baszkiewicz J., Młodość uniwersytetu, Warszawa 1963 (1997).
Google Scholar
Baszkiewicz J., Myśl polityczna wieków średnich, Warszawa 1971 (2003).
Google Scholar
Domański J., Erazm i filozofia, Wrocław 1973.
Google Scholar
Gajda K., Sofiści, Warszawa 1989.
Google Scholar
Górski K., Erazm z Rotterdamu, Warszawa 1948.
Google Scholar
Grzybowski J., Miecz i Pastorał. Filozoficzny uniwersalizm sporu o charakter władzy. Tomasz z Akwinu i Dante Alighieri, Kęty 2005.
Google Scholar
Hartman J., Mistrzu, gdzie jesteś?, „Gazeta Wyborcza” 2012 z 9–10 VI.
Google Scholar
Heinzmann R., Filozofia średniowiecza, Kęty 1995.
Google Scholar
Huizinga J., Erazm, tł. M. Kurecka, Warszawa 1964.
Google Scholar
Jones P., The Italian city-state. From commune to Signioria, Oxford 1997.
Google Scholar
Katolicyzm średniowieczny, red. J. Keller, Warszawa 1977.
Google Scholar
Kelly J.M., Historia zachodniej teorii prawa, tł. D. Pietrzyk-Reeves et al., Kraków 2006.
Google Scholar
Kolańczyk K., Prawo rzymskie, Warszawa 2001 (i in. wyd.).
Google Scholar
Kumaniecki K., Historia kultury starożytnej Grecji i Rzymu, Warszawa 1969.
Google Scholar
Le Goff J., Człowiek średniowiecza, tł. M. Radożycka-Paoletti, Warszawa 1996 (2000).
Google Scholar
Le Goff J., Inteligencja w wiekach średnich, tł. E. Bąkowska, Warszawa 1966 (1997).
Google Scholar
Le Goff J., Kultura średniowiecznej Europy, tł. H. Szumańska-Grossowa, Warszawa 1970 (1994).
Google Scholar
Legutko R., Sokrates. Filozofia męża sprawiedliwego, Poznań 2013.
Google Scholar
Łuszczyńska M., Ubi ratio, ibi ius. Doktryna prawna świętego Tomasza z Akwinu, Lublin 2013.
Google Scholar
Myśliciele polityczni od Sokratesa do współczesności, red. D. Boucher, P. Kelly, Kraków 2008.
Google Scholar
Nauczanie w dawnych wiekach. Edukacja w średniowieczu i u progu ery nowożytnej. Polska na tle Europy, red. W. Iwańczyk, K. Bracha, Kielce 1997.
Google Scholar
Pohlenz M, Die Stoa. Geschichte einer geistigen Bewegung, Zürich 1948.
Google Scholar
Rozkwit średniowiecznej Europy, red. H. Samsonowicz, Warszawa 2001.
Google Scholar
Sondel J., Zawsze wierny. Uniwersytet Jagielloński a Kościół rzymskokatolicki, Kraków 2006.
Google Scholar
Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. 1: Filozofia starożytna i średniowieczna, Warszawa 2004 (i in. wyd.).
Google Scholar
Uniwersytety. 700 lat sporów. Historia pouczająca dla studentów i profesorów, „Polityka. Niezbędnik inteligenta” 2014, wyd. specjalne 4.
Google Scholar
Vetulani A., Początki najstarszych wszechnic środkowoeuropejskich, Wrocław 1970.
Google Scholar
Waley D., The Italian city-republics, London 1978.
Google Scholar
Welzer H., Theory of Greeks, Oxford 1956.
Google Scholar
Wielgus S., Prawo w średniowiecznej kulturze europejskiej, „Ethos” 1999, R. 12, nr 1–2.
Google Scholar
Wielgus S., Z badań nad średniowieczem, Lublin 1995.
Google Scholar
Wojciechowski R., Societas w twórczości glosatorów i komentatorów, Wrocław 2002.
Google Scholar
Autorzy
Marek MaciejewskiStatystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz poszczególni Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego, mających samodzielne znaczenie).
W Opolskich Studiach Administracyjno - Prawnych mogą być publikowane tylko utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
Na podstawie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (określane jako „RODO") administratorem danych osobowych osób publikujących w Opolskich Studiach Administracyjnoprawnych (Wydawnictwo UO) jest Uniwersytet Opolski z siedzibą przy pl. Kopernika 11a, 45-040 Opole.
Artykuły zamieszczone w czasopiśmie objęte są licencją Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
(CC BY-NC-ND 4.0)
Z pozostałych zamieszczonych w niniejszym czasopiśmie utworów można korzystać w ramach dozwolonego użytku zgodnie z art. 23-35 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Więcej szczegółów o licencji CC BY-NC-ND 4.0 znajdą Państwo na stronie:
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/deed.pl
Treść licencji dostępna pod linkiem:
Inne teksty tego samego autora
- Marek Maciejewski, Od krytyki demokracji parlamentarnej do pochwały dyktatury. Niemiecka myśl nacjonalistyczna 1918–1933 , Opolskie Studia Administracyjno-Prawne: Tom 14 Nr 3 (2016)
