Małżeństwo świeckie i wyznaniowe w nauczaniu prawa polskiego w latach 1945–1993
Tomasz Rakoczy
Akademia Ignatianum w KrakowieAbstrakt
The institution of marriage is important for the both systems of law: state and church, as both of these two bodies must respect the truth about the institution of marriage. As the analysis of the problem shows, i.e. the possibility of contracting marriage in the religious form and in presence of other religious elements, the mentioned rule was not always respected by the Polish State. Religious elements were in fact significantly present in different jurisdictions of the partitioning states, which were in force on Poland’s territory under the rule of individual partitioning states. The possibility of the presence of religious elements in executing institution of marriage was taken into account in discussion that took place in Poland after the year 1918. All projects of acts of law were unfortunately rejected. The first act of law that was promulgated in 1945 presented a completely new, strange and even inimical to the Polish tradition, lay model of executing the institution of marriage. Its tightening followed rapidly after the promulgation of the next act of law, i.e. the Code of Family in the year of 1950. A change came about in the year 1998 through the Polish Concordat which came into force beginning with the year 1993. The possibility of contracting a civil marriage in the religious form was opened first for the Catholic Church. At the next stage, the same possibility was recognized in the case of ten other churches. As the analysis of the problem shows, contracting of a civil marriage in the religious form has always stayed under the control of the registry office. A clergyman is only an executor of the procedure.
Słowa kluczowe:
civil marriage, religious form, family code, clergyman, registry officeBibliografia
Dekret z dnia 25 września 1945 r. – Prawo małżeńskie, Dz.U. z 1945 r. Nr 48, poz. 270.
Google Scholar
Dekret z dnia 8 czerwca 1955 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego, Dz.U. z 1955 r. Nr 25, poz. 151.
Google Scholar
Komisja Kodyfikacyjna, Podsekcja I Prawa Cywilnego, Projekt prawa małżeńskiego uchwalony przez Komisję Kodyfikacyjną w dniu 28 maja 1929, Warszawa 1931.
Google Scholar
Konferencja Episkopatu Polski, Instrukcja roku dla duszpasterzy dotycząca małżeństwa konkordatowego z dnia 22 października 1998 r., [w:] J. Krukowski, Konkordat polski. Znaczenie i realizacja, Lublin 1999.
Google Scholar
Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską, podpisany w Warszawie dnia 28 lipca 1993 r., Dz.U. z 1998 r. Nr 51, poz. 318.
Google Scholar
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 29 stycznia 2015 r. w sprawie wzorów dokumentów wydawanych z zakresu rejestracji stanu cywilnego, Dz.U. z 2015 r., poz. 194.
Google Scholar
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, Dz.U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296.
Google Scholar
Ustawa z dnia 2 grudnia 1958 r. o zmianie przepisów Prawa o aktach stanu cywilnego, Dz.U. Nr 72, poz. 358.
Google Scholar
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Dz.U. z 1964 r. Nr 9, poz. 59.
Google Scholar
Ustawa z dnia 27 czerwca 1950 r. – Kodeks rodzinny, Dz.U. z 1950 r. Nr 34, poz. 308.
Google Scholar
Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego, Dz.U. z 2014 r., poz. 1741.
Google Scholar
Andrzejewski M., Prawo rodzinne i opiekuńcze, Warszawa 2010.
Google Scholar
Gajda J., Przesłanki zawarcia małżeństwa przed duchownym, [w:] Prawo rodzinne i opiekuńcze, red. T. Smyczyński, Warszawa 2014.
Google Scholar
Gójska A., Mediacja w sprawach rodzinnych, Warszawa 2011.
Google Scholar
Grzybowski S., Różański I., Prawo małżeńskie. Komentarz. Wyciągi z motywów Komisji Kodyfikacyjnej. Tezy polityczne, wzory, Kraków 1946.
Google Scholar
Jaworski W.L., Prawo cywilne na ziemiach polskich, Warszawa 1919.
Google Scholar
Jędrejek G., Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Małżeństwo. Komentarz do art. 1–611, Warszawa 2013.
Google Scholar
Kasprzyk P., Separacja prawna małżonków, Lublin 2003.
Google Scholar
Lisowski Z., Prawo małżeńskie. Projekt ustawy, Kraków 1934.
Google Scholar
Lutostański K., Zasady projektu prawa małżeńskiego uchwalonego przez Komisję Kodyfikacyjną w dniu 28 maja 1929, Warszawa 1931.
Google Scholar
Mezglewski A., Konstrukcja oświadczenia woli o zawarciu małżeństwa, [w:] Małżeństwo jako zawarty związek mężczyzny i kobiety, red. T. Rakoczy, Lublin 2014.
Google Scholar
Mezglewski A., Wyznaniowa forma zawarcia małżeństwa, [w:] Prawo wyznaniowe, red. A. Mezglewski, H. Misztal, P. Stanisz, Warszawa 2011.
Google Scholar
Mezglewski A., Tunia A., Wyznaniowa forma zawarcia małżeństwa cywilnego, Warszawa 2007.
Google Scholar
Rakoczy T., Mediacja jako środek zapobieżenia rozwodowi. Analiza orzeczeń rozwodowych, [w:] Przyszłość mediacji w polskim systemie prawa, red. T. Rakoczy, Lublin 2014.
Google Scholar
Rakoczy T., Obieg prawny Zaświadczenia stanowiącego złożenie oświadczeń, „Przegląd Prawno--Ekonomiczny” 2015, nr 30.
Google Scholar
Rakoczy T., Religious draft of personal marriage law of 1934, „Przegląd Prawno-Ekonomiczny” 2016, 35(2).
Google Scholar
Smyczyński T., Prawo rodzinne i opiekuńcze, Warszawa 2009.
Google Scholar
Smyczyński T., Zawarcie związku małżeńskiego przed duchownym, [w:] Prawo rodzinne i opiekuńcze, red. T. Smyczyński, Warszawa 2014.
Google Scholar
Szer S., Prawo rodzinne, Warszawa 1952.
Google Scholar
Szer S., Prawo rodzinne, cz. 1: Małżeństwo, Warszawa 1951.
Google Scholar
Autorzy
Tomasz RakoczyStatystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz poszczególni Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego, mających samodzielne znaczenie).
W Opolskich Studiach Administracyjno - Prawnych mogą być publikowane tylko utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
Na podstawie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (określane jako „RODO") administratorem danych osobowych osób publikujących w Opolskich Studiach Administracyjnoprawnych (Wydawnictwo UO) jest Uniwersytet Opolski z siedzibą przy pl. Kopernika 11a, 45-040 Opole.
Artykuły zamieszczone w czasopiśmie objęte są licencją Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
(CC BY-NC-ND 4.0)
Z pozostałych zamieszczonych w niniejszym czasopiśmie utworów można korzystać w ramach dozwolonego użytku zgodnie z art. 23-35 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Więcej szczegółów o licencji CC BY-NC-ND 4.0 znajdą Państwo na stronie:
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/deed.pl
Treść licencji dostępna pod linkiem:
Inne teksty tego samego autora
- Tomasz Rakoczy, Rozwój instytucji przysposobienia a tożsamość dziecka. Konsekwencje prawne i dylematy etyczne , Opolskie Studia Administracyjno-Prawne: Tom 17 Nr 3 (2019)
