Prawne uwarunkowania żałoby narodowej w świetle form działania administracji publicznej

Iwona Sierpowska

SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny
https://orcid.org/0000-0002-7514-7950

Abstrakt

Tradycyjnie żałoba narodowa jest wprowadzana w celu upamiętnienia osób wybitnie
zasłużonych dla narodu. Jednak w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat ogłaszano ją
również w związku z różnymi tragicznymi wydarzeniami. Instytucja ta przeszła ewolucję,
a okoliczności jej wprowadzania rodzą dziś obawy o nadużywanie prawa do ogłaszania żałoby
i jej deprecjację. Przepisy powszechnie obowiązujące w bardzo ogólny sposób odnoszą się do żałoby narodowej, stąd praktyka stara się je w różny sposób uzupełniać. Prowadzi to
do sytuacji, w których organy administracji podejmują czynności, do których nie zostały
upoważnione. Szczególnym problemem jest rozgraniczenie między aktem wprowadzenia
żałoby a wstrzymaniem organizacji imprez rozrywkowych w czasie jej trwania.

 

Słowa kluczowe:

żałoba narodowa, rozporządzenie, prawo miejscowe

Ustawa z dnia 31 stycznia 1980 roku o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 2019 r., poz. 1509, tekst jednolity.
  Google Scholar

Ustawa z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym, Dz.U. z 2020 r., poz. 713 z późn. zm., tekst jednolity.
  Google Scholar

Ustawa z dnia 25 października 1991 roku o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, Dz.U. z 2020 r., poz. 194, tekst jednolity.
  Google Scholar

Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 roku o wojewodzie i administracji rządowej w województwie, Dz.U. z 2019 r., poz. 1464, tekst jednolity.
  Google Scholar

Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 12 września 2001 roku w sprawie opuszczenia flagi państwowej Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. Nr 98, poz. 7279.
  Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 7 marca 2002 roku w sprawie szczegółowych zasad podnoszenia flagi państwowej z godłem Rzeczypospolitej Polskiej przez polskie przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne oraz inne oficjalne przedstawicielstwa i misje za granicą, Dz.U. Nr 34, poz. 324.
  Google Scholar

Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 23 lipca 2007 roku w sprawie wprowadzenia żałoby narodowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. Nr 132, poz. 914.
  Google Scholar

Rozporządzenie Marszałka Sejmu wykonującego obowiązki Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 10 kwietnia 2010 roku w sprawie wprowadzenia żałoby narodowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. Nr 58, poz. 368.
  Google Scholar

Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 marca 2012 roku w sprawie wprowadzenia żałoby narodowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. z 2012, poz. 237.
  Google Scholar

Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 29 października 2013 roku w sprawie wprowadzenia żałoby narodowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. z 2013, poz. 1268.
  Google Scholar

Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 12 lutego 2019 roku w sprawie wprowadzenia żałoby narodowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. z 2019, poz. 290.
  Google Scholar

Rozporządzenie Nr 43/2007 Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 23 lipca 2007 roku w sprawie zawieszenia organizowania imprez artystycznych i rozrywkowych na czas trwania żałoby narodowej, Zacho. Dz. Urz. z 2007 r. Nr 86, poz. 1436.
  Google Scholar

Rozporządzenie porządkowe Nr 4/2010 Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 27 września 2010 roku w sprawie ogłoszenia dnia 28 września 2010 roku dniem żałoby na terenie województwa zachodniopomorskiego, Zacho. Dz.Urz. z 2010, Nr 101, poz. 1809.
  Google Scholar

Rozporządzenie porządkowe Nr 3/10 Wojewody Łódzkiego z dnia 12 października 2010 roku w sprawie ogłoszenia żałoby na terenie województwa łódzkiego, Łódzk. Dz.Urz. z 2010, Nr 300, poz. 2503.
  Google Scholar

Rozporządzenie porządkowe Nr 10 Wojewody Mazowieckiego z dnia 12 października 2010 roku w sprawie ogłoszenia żałoby na terenie województwa mazowieckiego, Mazow. Dz.Urz. z 2010, Nr 176, poz. 4508.
  Google Scholar

Uchwała Rady Ministrów z dnia 13 lipca 1997 roku w sprawie ogłoszenia żałoby narodowej, M.P. Nr 41, poz. 421.
  Google Scholar

Uchwała Nr 1 Rady Ministrów z dnia 4 stycznia 2005 roku, w sprawie uczczenia pamięci ofiar kataklizmu w Azji Południowo-Wschodniej, M.P. Nr 1, poz. 7.
  Google Scholar

Uchwała Nr 1 Rady Ministrów z dnia 12 lipca 2005 roku, w sprawie uczczenia pamięci ofiar zamachów w Londynie, M.P. Nr 40, poz. 541.
  Google Scholar

Wyrok NSA z dnia 28 sierpnia 1991 roku, sygn. akt SA/Ka 525/01, niepubl.
  Google Scholar

Wyrok TK z dnia 8 kwietnia 2009 roku, sygn. akt K 37/06, OTK-A 2009/4/47.
  Google Scholar

Postanowienie TK z dnia 5 listopada 2009 roku, sygn. akt U 9/07, OTK-A 2009/10/152.
  Google Scholar

Wyrok WSA w Kielcach z dnia 29 listopada 2017 r., sygn. akt II SA/Ke 588/17, LEX
  Google Scholar

nr 2411671.
  Google Scholar

Antoniak-Tęskna, Patrycja. 2019. Organizowanie i prowadzenie działalności kulturalnej. Komentarz. Komentarz do art. 37. Warszawa: Wolters Kluwer. Wydanie elektroniczne LEX. Dostęp: 23.06.2021.
  Google Scholar

Boć, Jan. 2003. Lokalne źródła prawa. W: J. Boć (red.). Prawo administracyjne. Wrocław: Kolonia Limited.
  Google Scholar

Boć, Jan. 2003. Naczelne organy administracji rządowej (państwowej). W: J. Boć (red.). Prawo administracyjne. Wrocław: Kolonia Limited.
  Google Scholar

Ciapała, Jerzy. 2001. Prawo miejscowe. W: M. Ofiarska, J. Ciapała. Zarys prawa samorządu terytorialnego. Poznań: Ars boni et aequi.
  Google Scholar

Czarny, Piotr. 2019. Komentarz do art. 142. W: P. Tuleja (red.). Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer. Wydanie elektroniczne LEX. Dostęp: 5.10.2020.
  Google Scholar

Dąbek, Dorota. 2007. Prawo miejscowe. Warszawa: Wolters Kluwer.
  Google Scholar

Dodziuk, Anna. 2007. Żal po stracie, czyli o przeżywaniu żałoby. Warszawa: Wydawnictwo Instytut Psychologii Zdrowia.
  Google Scholar

Felcyn, Magdalena; Ogińska-Bulik, Nina. 2009. Poczucie sensu życia osób w żałobie. Polskie Forum Psychologiczne, t. 14 (1): 63−77.
  Google Scholar

Gajewski, Sebastian; Jakubowski, Aleksander. 2016. Ustawa o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck.
  Google Scholar

Gdulewicz, Ewa. 2003. Konstytucyjny system źródeł prawa. W: W. Skrzydło (red.). Polskie prawo konstytucyjne. Lublin: Verba.
  Google Scholar

Jagielski, Jacek. 2017. Centralne organy administracji. W: M. Wierzbowski (red.). Prawo administracyjne. Warszawa: Wolters Kluwer.
  Google Scholar

Jaworska-Dębska, Barbara. 2016. Akty normatywne i akty generalne stosowania prawa. W: Z. Duniewska, B. Jaworska-Dębska, R. Michalska-Badziak, E. Olejniczak-Szałowska,
  Google Scholar

M. Stahl (red.). Prawo administracyjne. Pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie. Warszawa: Wolters Kluwer.
  Google Scholar

Koniczuk-Kleja, Justyna. 2016. Współczesne modele procesu żałoby – obecny stan wiedzy oraz wskazówki praktyczne do pracy z pacjentem i jego rodziną w opiece paliatywnej.
  Google Scholar

W: J. Hartman, M. Szabat (red.). Problematyka umierania i śmierci w perspektywie medyczno-kulturowej. Warszawa: Wolters Kluwer.
  Google Scholar

Kubiak, Anna. E. 2016. Kultura pochówku w Polsce. W: J. Hartman, M. Szabat (red.). Problematyka umierania i śmierci w perspektywie medyczno-kulturowej. Warszawa: Wolters Kluwer.
  Google Scholar

Kubicka-Żach, Katarzyna. 2020. Ustawa o samorządzie podstawą ogłoszenia żałoby w gminie. https://www.prawo.pl/samorzad/zaloba-w-gminie-podstawa-prawna,357504.html. Dostęp: 15.10.2020.
  Google Scholar

Lisowski, Piotr. 2017. Aksjologiczny kontekst i wymiar rządowych aktów prawa miejscowego, W: J. Zimmermann (red.). Aksjologia prawa administracyjnego, t. 1, rozdz. 4, pkt A. Warszawa: Wolters Kluwer. Wydanie elektroniczne LEX. Dostęp: 10.10.2020.
  Google Scholar

Ochendowski, Eugeniusz. 2006. Prawo administracyjne. Część ogólna. Toruń: TNOiK.
  Google Scholar

Pach, Maciej. 2016. Prawotwórcze kompetencje władzy wykonawczej w zakresie prawa powszechnie obowiązującego w Konstytucji RP z 1997 r. – stan obecny i postulaty de lege ferenda. Białostockie Studia Prawnicze (20B): 167−181.
  Google Scholar

Prażmo-Nowomiejska, Regina; Stobiecki, Eugeniusz. 2001. Prawo miejscowe w III Rzeczypospolitej Polskiej. Radca Prawny (6): 6–23.
  Google Scholar

Radajewski, Mateusz. 2021. Żałoba narodowa jako instytucja prawna. Państwo i Prawo (1): 65–78.
  Google Scholar

Rogiewicz, Maria; Buczkowski, Krzysztof. 2006. Dorosły pacjent w żałobie po śmierci bliskiej osoby – rola lekarza rodzinnego. Polska Medycyna Paliatywna 5 (1): 21–29. Ronowicz, Jacek. 2012. Akty prawa miejscowego wojewody. Studia Lubuskie (8): 109–142.
  Google Scholar

Sierpowska, Iwona. 2020. Śmierć w ujęciu prawa administracyjnego. Warszawa: Wolters Kluwer.
  Google Scholar

Skwara, Bartosz. 2010. Rozporządzenie jako akt wykonawczy do ustawy w polskim prawie konstytucyjnym. Warszawa: Wolters Kluwer.
  Google Scholar

Szewczyk, Ewa; Szewczyk Marek. 2014. Generalny akt administracyjny. Warszawa: Wolters Kluwer.
  Google Scholar

Świtała-Trybek, Dorota. 2012. Wspólnotowa żałoba narodowa. Rozważania w kontekście katastrof górniczych w Polsce. W: A. Kunce (red.). Doświadczenie w kulturze. Katowice: Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy.
  Google Scholar

Wronkowska, Sławomira. 2005. Model rozporządzenia jako aktu wykonawczego do ustaw w świetle Konstytucji i praktyki. W: A. Szmyt, (red.). Konstytucyjny system źródeł prawa w praktyce. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
  Google Scholar

Wronkowska, Sławomira. 2003. Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa. Poznań: Ars boni et aequi.
  Google Scholar

Ura, Elżbieta. 2015. Prawo administracyjne. Warszawa: Wolters Kluwer.
  Google Scholar

Ziemski, Krystian M. 2013. Przesłanki, treść i rodzaje aktów normatywnych administracji publicznej. Akty powszechnie obowiązujące stanowione przez administrację rządową. W: A. Błaś, J. Boć, M. Stahl,
  Google Scholar

K. M. Ziemski. System Prawa Administracyjnego, t. 5: Prawne formy działania administracji, 109–125. Warszawa: C.H. Beck.
  Google Scholar

Zimmermann, Jan. 2006. Prawo administracyjne. Kraków: Zakamycze.
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2021-11-18

Cited By / Share

Sierpowska, I. (2021). Prawne uwarunkowania żałoby narodowej w świetle form działania administracji publicznej. Opolskie Studia Administracyjno-Prawne, 19(3), 61–78. https://doi.org/10.25167/osap.3956

Autorzy

Iwona Sierpowska 
https://orcid.org/0000-0002-7514-7950

Statystyki

Downloads

Download data is not yet available.


Licencja

Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz poszczególni Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego, mających samodzielne znaczenie).
W Opolskich Studiach Administracyjno - Prawnych mogą być publikowane tylko utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
Na podstawie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (określane jako „RODO") administratorem danych osobowych osób publikujących w Opolskich Studiach Administracyjnoprawnych (Wydawnictwo UO) jest Uniwersytet Opolski z siedzibą przy pl. Kopernika 11a, 45-040 Opole.

Artykuły zamieszczone w czasopiśmie objęte są licencją Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
(CC BY-NC-ND 4.0)

Z pozostałych zamieszczonych w niniejszym czasopiśmie utworów można korzystać w ramach dozwolonego użytku zgodnie z art. 23-35 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Więcej szczegółów o licencji CC BY-NC-ND 4.0 znajdą Państwo na stronie:

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/deed.pl

Treść licencji dostępna pod linkiem: