Glosa do wyroku Sądu Rejonowego w Łęczycy z 1.06.2017 r. (II K 201/16) [w przedmiocie uzasadnionej obawy ucieczki lub ukrycia się oraz zastosowania przymusu bezpośredniego na potrzeby zatrzymania]
Michał Prusek
a:1:{s:5:"en_US";s:133:"doktor nauk prawnych, adiunkt w Katedrze Prawa Karnego WPiA UO, adwokat w Izbie Adwokackiej w Katowicach [ORCID: 0000-0002-4652-5529]";}Abstrakt
Obawa ucieczki i ukrycia się od kilku dekad stanowi podstawę zatrzymania właściwego. Mimo to nie jest interpretowana w sposób jednolity. Wątpliwości budzi spełnienie komentowanej podstawy jeżeli osoba oddala się z własnego podjazdu w stronę domu, zamyka się w domu oraz przemieszcza się w jego wnętrzu unikając kontaktu z policjantami. Ponadto w orzecznictwie pomija się problem niewystarczającej podstawy stosowania przymusu bezpośredniego na potrzeby przeprowadzenia czynności zatrzymania procesowego.
Słowa kluczowe:
obawa ucieczki, obawa ukrycia się, przymus bezpośredni, zatrzymanie procesowe, zatrzymanie właściweBibliografia
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., Dz. U. z 1997 r., Nr 78, poz. 483.
Google Scholar
Konwencja w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych z 10.12.1984 r., Dz. U. z 1989 r., Nr. 63, poz. 378.
Google Scholar
Ustawa z 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń, t.j.: Dz. U. z 2022 r., poz. 2151.
Google Scholar
Ustawa z 6 kwietnia 1990 r. o Policji, t.j.: Dz. U. z 2023 r., poz. 171.
Google Scholar
Ustawa z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, t.j.: Dz.U. z 2022 r. poz. 1138.
Google Scholar
Ustawa z 6 czerwca1997 r. – Kodeks postępowania karnego, t.j.: Dz. U. z 2022, poz. 1375.
Google Scholar
Ustawa z 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej, t.j.: Dz. U. z 2023 r., poz. 202.
Google Scholar
Ustawa z 27 września 2013 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego i niektórych innych ustaw, Dz. U. z 2013 r., poz. 1247.
Google Scholar
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 18 marca 2003 r., w sprawie poddawania badaniom lub dokonywania czynności z udziałem oskarżonego oraz osoby podejrzanej, Dz. U. z 2003 r., Nr 108, poz. 1021.
Google Scholar
Uchwała Trybunału Konstytucyjnego z 10 maja 1994 r., W 7/94. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego 1994, nr 1, poz. 23.
Google Scholar
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 3 października 2000 r., K 33/99. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Zbiór Urzędowy 2000, nr 6, poz. 188.
Google Scholar
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 20 czerwca 2005 r., K 4/04. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Zbiór Urzędowy. Seria A 2005, nr 6, poz. 64.
Google Scholar
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 10 marca 2010 r., U 5/07. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Zbiór Urzędowy. Seria A 2010, nr 3, poz. 20.
Google Scholar
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 17 maja 2012 r., K 10/11. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Zbiór Urzędowy. Seria A 2012, nr 5, poz. 51.
Google Scholar
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 5 marca 2013 r., U 2/11. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Zbiór Urzędowy. Seria A 2013, nr 3, poz. 24.
Google Scholar
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 12 maja 2015 r., P 46/13. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Zbiór Urzędowy. Seria A 2015, nr 5, poz. 62.
Google Scholar
Postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 30 listopada 2010 r., S 5/10. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Zbiór Urzędowy. Seria A 2010, nr 9, poz. 126.
Google Scholar
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 19 sierpnia 1998 r., II Akz 216/98. Dostęp: 09.06.2023. LEX nr 35107.
Google Scholar
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 24 lipca 2002 r., II AKz 651/02. Dostęp: 09.06.2023. LEX nr 75084.
Google Scholar
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 25 września 2008 r., II AKp 147/08. Dostęp: 09.06.2023. LEX nr 477695.
Google Scholar
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 15 kwietnia 2009 r., II AKz 256/09. Dostęp: 09.06.2023. LEX nr 512063.
Google Scholar
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 14 stycznia 2015 r., II AKz 813/14. Dostęp: 09.06.2023. LEX nr 1665568.
Google Scholar
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 8 czerwca 2016 r., II AKz 288/16. Dostęp: 09.06.2023. LEX nr 2139309.
Google Scholar
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 14 lutego 2018 r., II AKz 90/18. Dostęp: 09.06.2023. LEX nr 2518023.
Google Scholar
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 17 lipca 2018 r., II AKz 488/18. Dostęp: 09.06.2023. LEX nr 2615545.
Google Scholar
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 28 maja 1991 r., II Akz 28/91. Dostęp: 09.06.2023. Legalis nr 288431.
Google Scholar
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 30 grudnia 1991 r., Akz 110/91. Dostęp: 09.06.2023. Legalis nr 288495.
Google Scholar
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 1 lipca 1992 r., II Akr 118/92. Dostęp: 09.06.2023. Legalis nr 288588.
Google Scholar
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 5 sierpnia 1992 r., II AKz 154/92. Dostęp: 09.06.2023. LEX nr 27778.
Google Scholar
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 17 listopada 1993 r., II Akz 318/93. Dostęp: 09.06.2023. LEX nr 27941.
Google Scholar
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 10 września 1996 r., II AKo 86/96. Dostęp: 09.06.2023. LEX nr 28430.
Google Scholar
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 13 listopada 2002 r., II AKz 481/02. Dostęp: 09.06.2023. LEX nr 75050.
Google Scholar
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 30 czerwca 2005 r., II AKz 246/05. Dostęp: 09.06.2023. LEX nr 156121.
Google Scholar
Wyrok Sądu Rejonowego w Łęczycy z 1 czerwca 2017 r., II K 201/16. Dostęp: 09.06.2023. LEX nr 2362004.
Google Scholar
Banaszak, Bogusław. 2012. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Warszawa: C. H. Beck.
Google Scholar
Boratyńska, Katarzyna, Paweł Czarnecki i Radosław Koper. 2020. Komentarz do art. 244. W: Kodeks postępowania karnego. Komentarz, (red.) A. Sakowicz, 686-691. Warszawa: C. H. Beck.
Google Scholar
Buchała, Kazimierz. 1957. Podstawy stosowania aresztu tymczasowego w ustawie i praktyce. Nowe Prawo 7–8: 52-68.
Google Scholar
Cieślak, Marian. 1982. Postępowanie karne. Zarys instytucji. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar
Cieślak, Marian. 1984. Polska procedura karna. Podstawowe założenia teoretyczne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar
Cora, Łukasz. 2008a. Zatrzymanie żołnierza lub innej osoby przez Żandarmerię Wojskową. Wojskowy Przegląd Prawniczy 3: 27-37.
Google Scholar
Cora, Łukasz. 2008b. Z problematyki karno-administracyjnego zatrzymania osoby do wytrzeźwienia. Samorząd Terytorialny 7-8: 134-140.
Google Scholar
Cora, Łukasz. 2008c. Instytucja zatrzymania prewencyjnego z art. 15 ust. 1 pkt 3 ustawy o Policji. Przegląd Policyjny 3: 164-146.
Google Scholar
Cora, Łukasz. 2008d. Zatrzymanie administracyjne na podstawie art. 40 ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Prokuratura i Prawo 5: 109-119.
Google Scholar
Cora, Łukasz. 2008e. O pojęciu pozaprocesowego zatrzymania osoby. Państwo i Prawo 3: 72-82.
Google Scholar
Cora, Łukasz. 2015. Zatrzymanie osoby w polskim procesie karnym. Analiza dogmatyczno-prawna. Warszawa: C. H. Beck.
Google Scholar
Dudka, Katarzyna. 2020a. Komentarz do art. 244. W: Kodeks postępowania karnego. Komentarz, (red.) K. Dudka, 475-478. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Google Scholar
Dudka, Katarzyna. 2020b. Komentarz do art. 279. W: Kodeks postępowania karnego. Komentarz, (red.) K. Dudka, 556-557. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Google Scholar
Eichstaedt, Krzysztof. 2018a. Komentarz do art. 244. W: Kodeks postępowania karnego. Komentarz. T. I, (red.) D. Świecki, 883-891. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Google Scholar
Eichstaedt, Krzysztof. 2018b. Komentarz do art. 258. W: Kodeks postępowania karnego. Komentarz. T. I, (red.) D. Świecki, 949-962. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Google Scholar
Grajewski, Jan i Sławomir Steinborn. 2013. Komentarz do art. 278-280. W: Kodeks postępowania karnego. Komentarz. T. I, (red.) L. K. Paprzycki, 846-848. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Haniaczyk, Jan. 2000. Środki przymusu służące Straży Gminnej (Miejskiej) do realizacji zadań w zakresie ochrony porządku publicznego. Przegląd Policyjny 3-4: 122-128.
Google Scholar
Hofmański, Piotr, Elżbieta Sadzik i Kazimierz Zgryzek. 2011. Komentarz do art. 244. W: Kodeks postępowania karnego. Komentarz. T. I, (red.) P. Hofmański, 1329-1349. Warszawa: C. H. Beck.
Google Scholar
Izydorczyk, Jacek. 2002. Stosowanie tymczasowego aresztowania w polskim postępowaniu karnym. Kraków: Zakamycze.
Google Scholar
Jeż-Ludwichowska, Maria, Dariusz Kala, Arkadiusz Lach. 2002. Charakter prawny postępowania i środki przymusu w sprawach o wykroczenia. Prokuratura i Prawo 6: 40-55.
Google Scholar
Karczmarczyk, Michał. 2007. Użycie środków przymusu bezpośredniego i broni palnej w aspekcie bezpieczeństwa osobistego policjantów i innych uczestników zdarzeń nadzwyczajnych. Raport z badań. Szczytno: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Policji.
Google Scholar
Kobus, Ireneusz, Ireneusz Dziugieł. 2006. Zatrzymanie, ujęcie, doprowadzenie, sprowadzenie. Szczytno: Wydawnictwo Dorix.
Google Scholar
Koper, Radosław. 2019. W: Proces karny, (red.) J. Zagrodnik, 419-424. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Lipski, Jacek. 2010. Regulacje prawne normujące stosowanie środków przymusu bezpośredniego – wnioski de lege lata i de lege ferenda. W: Służby i formacje mundurowe w systemie bezpieczeństwa wewnętrznego Rzeczypospolitej Polskiej, (red.) E. Ura, S. Pieprzny, 461-473. Rzeszów: RS Druk.
Google Scholar
Marszał, Kazimierz i Jarosław Zagrodnik. 2008. Zatrzymanie właściwe z perspektywy sądowej kontroli postępowania przygotowawczego. W: Czynności dochodzeniowo-śledcze i działania operacyjne policji a rola sądu w postępowaniu przygotowawczym. Materiały konferencyjne (Szczytno 8-9.11.2007 r.), (red.) S. Lelental, S. Kudrelek, I. Nowicka, 89-109. Szczytno: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Policji.
Google Scholar
Marszał, Kazimierz. 2013. Proces karny. Zagadnienia ogólne. Wydanie II uzupełnione. Katowice: Wydawnictwo Volumen.
Google Scholar
Murzynowski, Andrzej. 1963. Areszt tymczasowy oraz inne środki zapobiegające uchylaniu się od sądu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar
Osińska, Agata. 2008. Instytucja zatrzymania i jego sądowa kontrola. W: Czynności dochodzeniowo-śledcze i działania operacyjne policji a rola sądu w postępowaniu przygotowawczym. Materiały konferencyjne (Szczytno 8-9.11.2007 r.), (red.) S. Lelental, S. Kudrelek, I. Nowicka, 110-117. Szczytno: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Policji.
Google Scholar
Paprzycki, Lech Krzysztof. 2013. Komentarz do art. 244. W: Kodeks postępowania karnego. Komentarz. T. I, (red.) L. K. Paprzycki, 770-776. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Prusek, Michał. 2016. Problematyka środków przymusu bezpośredniego w świetle konstytucyjnego wymogu regulacji ustawowej (art. 31 ust. 3 Konstytucji RP). Cz. I. Przegląd Policyjny 4: 153-164.
DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0013.5798
Google Scholar
Prusek, Michał. 2017. Problematyka środków przymusu bezpośredniego w świetle konstytucyjnego wymogu regulacji ustawowej (art. 31 ust. 3 Konstytucji RP). Cz. II. Przegląd Policyjny 1: 110-122.
DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0013.5985
Google Scholar
Prusek, Michał. 2021. Stosowanie środków przymusu bezpośredniego w procesie karnym. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
Google Scholar
Skorupka, Jerzy. 2021a. Komentarz do art. 244. W: Kodeks postępowania karnego. Komentarz, (red.) J. Skorupka, 596-602. Warszawa: C. H. Beck.
Google Scholar
Skorupka, Jerzy. 2021b. Komentarz do art. 258. W: Kodeks postępowania karnego. Komentarz, (red.) J. Skorupka, 635-641. Warszawa: C. H. Beck.
Google Scholar
Skorupka, Jerzy. 2017. Zatrzymanie procesowe osoby podejrzanej. Prokuratura i Prawo 11: 16-32.
Google Scholar
Skwarczyński, Hubert. 2020. Komentarz do art. 244. W: Kodeks postępowania karnego. Komentarz. T. I, (red.) D. Drajewicz, 1060-1071. Warszawa: C. H. Beck.
Google Scholar
Sowiński, Piotr Krzysztof. 2007. Środki przymusu w ustawie o cudzoziemcach. Prokuratura i Prawo 11: 124-142.
Google Scholar
Stefański, Robert. 2011. Środki przymusu bezpośredniego. Wybrane zagadnienia. Słupsk: Wydawnictwo Szkoły Policji w Słupsku.
Google Scholar
Stefański, Ryszard Andrzej. 1996. Uzasadniona obawa ucieczki podstawą stosowania zakazu opuszczania kraju. Prokuratura i Prawo 5: 50-55.
Google Scholar
Stefański, Ryszard Andrzej. 1997. Zatrzymanie według nowego kodeksu postępowania karnego. Prokuratura i Prawo 10: 32-61.
Google Scholar
Stefański, Ryszard Andrzej. 1998. Środki zapobiegawcze w nowym kodeksie postępowania karnego. Warszawa: Dom Wydawniczy „ABC”.
Google Scholar
Stefański, Ryszard Andrzej. 2000a. Komentarz do art. 244. W: Kodeks postępowania karnego. Komentarz. T. I, (red.) Z. Gostyński, 623-632. Warszawa: Dom Wydawniczy „ABC”.
Google Scholar
Stefański, Ryszard Andrzej. 2000b. Komentarz do art. 258. W: Kodeks postępowania karnego. Komentarz. T. I, (red.) Z. Gostyński, 672-685. Warszawa: Dom Wydawniczy „ABC”.
Google Scholar
Stefański, Ryszard Andrzej i Stanisław Zabłocki. 2019a. Komentarz do art. 244. W: Kodeks postępowania karnego. Komentarz. T. II, (red.) R. A. Stefański, S. Zabłocki, 845-870. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Google Scholar
Stefański, Ryszard Andrzej i Stanisław Zabłocki. 2019b. Komentarz do art. 279. W: Kodeks postępowania karnego. Komentarz. T. II, (red.) R. A. Stefański, S. Zabłocki, 1192-1199. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Google Scholar
Szafrańska, Elżbieta. 2006. Prawne i organizacyjne uwarunkowania interwencji policyjnych. Szczytno: Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie.
Google Scholar
Szwarc, Karolina. 2015. Stosowanie ustawy z dnia 24 maja 2013 roku o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej z perspektywy doświadczeń Rzecznika Praw Obywatelskich. W: Użycie broni palnej jako środka przymusu bezpośredniego. Aspekty prawne, (red.) R. Netczuk, 91-105. Katowice: Uniwersytet Śląski w Katowicach.
Google Scholar
Szydło, Marek. 2016. Komentarz do art. 31. W: Konstytucja RP. Komentarz. T. I, (red.) M. Safjan, L. Bosek, 751-818. Warszawa: C. H. Beck.
Google Scholar
Śliwiński, Stanisław. 1961. Polski proces karny przed sądem powszechnym. Zasady ogólne, wyd. II. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar
Świda, Zofia. 2008. Wykładnia przepisów prawa karnego procesowego. W: Postępowanie karne. Część ogólna, (red.) Z. Świda, 22-23. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Tuleja, Piotr. 2016. Komentarz do art. 7. W: Konstytucja RP. Komentarz. T. I, (red.) M. Safjan, L. Bosek, 301-307. Warszawa: C. H. Beck.
Google Scholar
Ura, Edward, 1995. Prawne formy i metody działania policji. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska XLII: 141-156.
Google Scholar
Waltoś, Stanisław. 2008. Proces karny. Zarys systemu. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Wiliński, Paweł. 2021. Konstytucyjne gwarancje stosowania środków przymusu W: System prawa karnego procesowego. Tom IX. Środki przymusu, (red.) P. Hofmański, T. Grzegorczyk, D. Świecki, 91-158. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Witkowska, Krystyna. 2011. Gwarancje zatrzymanego. Prokuratura i Prawo 9: 80-99.
Google Scholar
Wojtyczek, Krzysztof. 1999. Granice ingerencji ustawodawczej w sferę praw człowieka w Konstytucji RP. Kraków: Zakamycze.
Google Scholar
Wojtyczek, Krzysztof. 2002. Zasada proporcjonalności. W: Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, (red.) B. Banaszak, A. Preisner, 667-692. Warszawa: C. H. Beck.
Google Scholar
Woźniewski, Krzysztof. 2010. Zasada praworządności w procesie karnym. Gdańskie Studia Prawnicze XXIV: 391-397.
Google Scholar
Zagórski, Janusz. 2004. Zatrzymanie przez policję oraz umieszczenie w policyjnych izbach zatrzymań. Państwo i Prawo 9: 84-97.
Google Scholar
Wystąpienie RPO z 31.10.2014 r. do MSW w sprawie braku w ustawie o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej przepisów regulujących możliwość złożenia na zastosowanie środków przymusu bezpośredniego i broni palnej, Sygn. II.511.1869.2014. Dostęp: 09.06.2023.
Google Scholar
https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/Wyst%C4%85pienie%20do%20MSW%20ws.%20braku%20mo%C5%BCliwo%C5%9Bci%20z%C5%82o%C5%BCenia%20za%C5%BCalenia%20na%20u%C5%BCycie%20%C5%9Brodk%C3%B3w%20przymusu%20bezpo%C5%9Bredniego%20i%20broni%20palnej.pdf.
Google Scholar
Autorzy
Michał PrusekStatystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz poszczególni Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego, mających samodzielne znaczenie).
W Opolskich Studiach Administracyjno - Prawnych mogą być publikowane tylko utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
Na podstawie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (określane jako „RODO") administratorem danych osobowych osób publikujących w Opolskich Studiach Administracyjnoprawnych (Wydawnictwo UO) jest Uniwersytet Opolski z siedzibą przy pl. Kopernika 11a, 45-040 Opole.
Artykuły zamieszczone w czasopiśmie objęte są licencją Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
(CC BY-NC-ND 4.0)
Z pozostałych zamieszczonych w niniejszym czasopiśmie utworów można korzystać w ramach dozwolonego użytku zgodnie z art. 23-35 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Więcej szczegółów o licencji CC BY-NC-ND 4.0 znajdą Państwo na stronie:
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/deed.pl
Treść licencji dostępna pod linkiem:
