The principle of effectiveness against the background of the principle of the right to a fair trial in the judgements of the European Court of Human Rights
Katarzyna Kułak-Krzysiak
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła IIAbstrakt
Europejski Trybunał Praw Człowieka (dalej: ETPCz) obejmuje swoją jurysdykcją 47 państw i jest uważany za jeden z najskuteczniejszych mechanizmów ochrony praw
człowieka na świecie.
W rekomendacji Rec(2004)20 Komitetu Ministrów Rady Europy z 15 grudnia 2004 r. o sądowej kontroli aktów administracyjnych w nawiązaniu do przewidzianego w art. 13 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (EKOPCz) prawa do skutecznego środka ochrony prawnej naruszonych praw i wolności (right to aneffective remedy) – została wyróżniona zasada efektywności. Gwarancje zawarte w normach prawa krajowego, potwierdzone w normach prawa
międzynarodowego, umożliwiają obywatelowi odwoływanie się do trybunałów międzynarodowych w celu dochodzenia naruszonych praw. Naruszenie zasady efektywności skutkuje naruszeniem jednego lub kilku praw zagwarantowanych w przepisach prawa krajowego,
a równocześnie prawa międzynarodowego.
Niniejszy artykuł ma na celu określenie, czym według norm prawa międzynarodowego jest efektywność postępowania i jak jest interpretowana w odniesieniu do zasady prawa do
sądu. Celem badawczym niniejszego artykułu jest przeprowadzenie analizy w zakresie przepisów prawnych dotyczących efektywności postępowania sądowego. W artykule postawione zostało pytanie: czy postępowanie sądowe może być efektywne? Co to jest efektywność
postępowania sądowego? Jakie cechy musi spełniać postępowanie sądowe, żeby miało cechy efektywności? Jakie działania podejmują organy międzynarodowe, żeby zwiększyć efektywność postępowania sądowego i czy te działania mają wpływ na rozwiązanie problemu?
Zagadnienie efektywności postępowania sądowego jest bardzo ważne, stąd próba udzielenia odpowiedzi na powyższe pytania. W artykule przedstawiona została geneza instytucji efektywności i jej ewolucja w ostatnich latach oraz próba jej porównania na przestrzeni lat.
Słowa kluczowe:
strona, efektywność, szybkość postępowania, postępowanie sądowe, trybunałBibliografia
European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms (ECHR) (Journal of Laws of 1993, No. 61, item 284, as amended).
Google Scholar
Protocol No. 11 to the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms concerning the transformation of the control mechanism established by the Convention, drawn up in Strasbourg on 11 May 1994 (Journal of Laws of 1998, No.
Google Scholar
, item 962).
Google Scholar
Constitution of the Republic of Poland, Act of 17 March 1921 (Journal of Laws No. 44, item 267; No.79, No. 101, item 935.
Google Scholar
Act of 17 June 2004 on complaints against the violation of a party’s right to have their case heard in pre-trial proceedings conducted or supervised by a prosecutor and in court proceedings without undue delay (Journal of Laws 2023.1725 consolidated text).
Google Scholar
Government statement of 7 April 1993 on the declaration of recognition of the competence of the European Commission of Human Rights and the jurisdiction of the European
Google Scholar
Court of Human Rights (Journal of Law No. 61, item 286).
Google Scholar
Postanowienie SN z dnia 11 stycznia 1995 III ARN 75/94, OSNAPiUS 1995, nr 9, poz. 106.
Google Scholar
Judgement of 15 January 2002, Application no. 43779/98, Lex Polonica no. 385176, Judgement available at www.ms.gov.pl/re/maczynski.doc.
Google Scholar
Application no. 28616/95, Judgement of 30 October 1998.
Google Scholar
Application no. 27916/95, Judgement of 30 October 1998.
Google Scholar
Application no. 26614/95, Judgement of 15 October 1999.
Google Scholar
Application no. 35577/97, Judgement of 24 February 2004.
Google Scholar
Application no. 53698, Judgement of 3 June 2003, LexPolonica no. 385388.
Google Scholar
Application no. 49349/99, Judgement of 27 May 2003, LexPolonica no. 385387.
Google Scholar
Application no. 6232/73, Judgement of 28 June 1978, LexPolonica no. 402823.
Google Scholar
Application no. 41187/02.
Google Scholar
Application no. 35382/97, Uoti v. Finland, Judgement of 9 January 2007.
Google Scholar
Application no. 61222/00.
Google Scholar
Application no. 8812/02.
Google Scholar
Bajorek-Ziaja, Hanna. 2010. Skarga do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz skarga do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Warszawa: LexisNexis, 2nd edition
Google Scholar
Banaszak, Bogusław. 1997. Prawo obywateli do występowania ze skargami i wnioskami.
Google Scholar
Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Google Scholar
Bisztyga, Andrzej. 1997. Europejski Trybunał Praw Człowieka. Katowice: Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa.
Google Scholar
Bonelli, Matteo. 2019. Effective Judicial Protection in EU Law: an Evolving Principle of a Constitutional Nature. Review of European Administrative Law 12(2): 35–62.
DOI: https://doi.org/10.7590/187479819X15840066091240
Google Scholar
Cichoń, Zbigniew. 2005. Orzekanie przez Europejski Trybunał Praw Człowieka zadośćuczynienie w razie stwierdzenia naruszenia przez państwo Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (art. 41 EKPCz). Palestra 7/8: 177–180.
Google Scholar
Chlebny, Jacek. 2010. Standardy Rady Europy i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w procedurze administracyjnej. In: Postępowanie administracyjne w Europie, (ed.) Z. Kmieciak, Warszawa, p. 34 et seq.
Google Scholar
Cour Europenne des droits de L.Homme European Court Of Human Rights, September 2003, A report issued by the President of the European Court of Human Rights, The European Court of Human Rights: Historical Background, Organisation and Procedure.
Google Scholar
Ereciński, Tadeusz, 2010. Skarga na przewlekłość postępowania na mocy „Ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki” a dostęp do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. In: Dostęp
Google Scholar
obywateli do europejskiego wymiaru sprawiedliwości, eds. H. Izdebski, H. Machińska,
Google Scholar
Information Office of the Council of Europe. Wydawnictwo Biuro Informacji Rady Europy.
Google Scholar
Gonera, Katarzyna. 2005. Przewlekłość postępowania w sprawach cywilnych. Monitor Sądowy 11/12: 8–16.
Google Scholar
Kamiński, Marcin. 2019. Efektywność kontroli sądowoadministracyjnej rozstrzygnięć wydawanych w procedurach administracyjnych trzeciej generacji. Rozważania na tle wybranych rozwiązań normatywnych w prawie polskim. Opolskie Studia Administracyjno-
DOI: https://doi.org/10.25167/osap.1500
Google Scholar
-Prawne 17(1): 141–151.
Google Scholar
Kmieciak, Zbigniew (ed.). 2006. Polskie sądownictwo administracyjne. Warszawa: C.H. Beck.
Google Scholar
Kolarz, Stefania. 2021. Reforma Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, available at: https://www.pism.pl/publikacje/reforma-europejskiego-trybunalu-praw-czlowieka, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych.
Google Scholar
Leszczyński, Leszek. 2003. O usprawnieniu postępowania przed sądami administracyjnymi (kilka uwag w związku z reformą). In: Polski model sądownictwa administracyjnego, eds. J. Stelmasiak, J. Niczyporuk, S. Fundowicz, Lublin.
Google Scholar
Leszczyński, Leszek, Bartosz Liżewski. 2008. Ochrona praw człowieka w Europie. Szkic zagadnień podstawowych. Lublin: Wydawnictwo Verba.
Google Scholar
Mik, Cezary. 1992. Porządek międzynarodowy a porządek krajowy w dziedzinie praw człowieka. Państwo i Prawo 11: 6 i nast.
Google Scholar
Nowicki, Marek, Antoni. 1997. Rzetelny proces rozsądnym terminie w prawie europejskim. Studia Europejskie 2: 49–70.
Google Scholar
Mendez-Pinedo, Elvira. 2021. The principle of effectiveness of EU law: a difficult concept in legal scholarship, Juridical Tribune (Tribuna Juridica). Bucharest Academy of Economic Studies (Law Department) 11(1): 5–29.
Google Scholar
Piątek, Wojciech. 2019. The right to an effective remedy in European law: significance, content and interaction. China-EU Law Journal 6: 163–174.
DOI: https://doi.org/10.1007/s12689-019-00086-3
Google Scholar
Rozakis, Christos. 2006. The Right to a Fair Trial in Civil Cases: Article 6 Para. 1 of the ECHR. Id-Dritt XIX: 115–125.
Google Scholar
Statystyki ETPCz – https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/statystyki-europejskiego-trybunalu-praw-czlowieka-w-2019-roku. Last accessed: 25.07.2023.
Google Scholar
Stelmach, Jerzy. 2023. Efektywne prawo, available at chrome-extension://efaidnbmnnnibp-cajpcglclefindmkaj/https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/79004/stelmach_efektywne_prawo_2010.pdf p. 958-966. Last accessed: 09.07.2023.
Google Scholar
Autorzy
Katarzyna Kułak-KrzysiakStatystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz poszczególni Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego, mających samodzielne znaczenie).
W Opolskich Studiach Administracyjno - Prawnych mogą być publikowane tylko utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
Na podstawie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (określane jako „RODO") administratorem danych osobowych osób publikujących w Opolskich Studiach Administracyjnoprawnych (Wydawnictwo UO) jest Uniwersytet Opolski z siedzibą przy pl. Kopernika 11a, 45-040 Opole.
Artykuły zamieszczone w czasopiśmie objęte są licencją Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
(CC BY-NC-ND 4.0)
Z pozostałych zamieszczonych w niniejszym czasopiśmie utworów można korzystać w ramach dozwolonego użytku zgodnie z art. 23-35 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Więcej szczegółów o licencji CC BY-NC-ND 4.0 znajdą Państwo na stronie:
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/deed.pl
Treść licencji dostępna pod linkiem:
Inne teksty tego samego autora
- Katarzyna Kułak-Krzysiak, Mediacja jako sposób dochodzenia praw w postępowaniu administracyjnym i sądowoadministracyjnym , Opolskie Studia Administracyjno-Prawne: Tom 17 Nr 1 (2019)
- Katarzyna Kułak-Krzysiak, Koszty czynności egzekucyjnych w administracyjnym postępowaniu przed organami administracyjnymi – nienazwany podatek? , Opolskie Studia Administracyjno-Prawne: Tom 18 Nr 1 (2020)
- Katarzyna KUŁAK-KRZYSIAK, The concept of extended producer responsibility – the example of a deposit-return system , Opolskie Studia Administracyjno-Prawne: Tom 19 Nr 2 (2021)
