„Wstręt do pracy” – ewolucja karnoprawnej reakcji na postawę aspołeczną
Olga Sitarz
a:1:{s:5:"en_US";s:20:"Uniwersytet Śląski";}Abstrakt
Przedmiotem publikacji jest ukazania ewolucji środków prawnokarnej reakcji na aspołeczną postawę, jaką jest niepodejmowanie zatrudnienia. W kodeksie karnym z 1932 r. używano pojęcia „wstręt do pracy” wobec którego przewidziano szczególny środek zabezpieczający. Później w debacie pojawiło się pojęcie „pasożytnictwo społeczne” i uchwalono ustawę o postępowaniu wobec osób uchylających się od pracy i szczególne środki reakcji. Współcześnie ten aspekt zachowania człowieka brany jest pod uwagę przy wymiarze kary w ramach okoliczności „sposób życia przed popełnieniem przestępstwa”. Powstaje zatem pytanie nie tylko o przebieg ewolucji prawa karnego w tak wytyczonym zakresie, a także o zasadność rozwiązań de lege lata.
Bibliografia
Dekret z 16 listopada 1945 roku o utworzeniu i zakresie działania Komisji Specjalnej do walki z nadużyciami i szkodnictwem gospodarczym, Dz.U. nr 53, poz. 302.
Google Scholar
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. – Kodeks karny, Dz.U. 1932 nr 60 poz. 571.
Google Scholar
Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. Kodeks karny, Dz.U. 1969 nr 13, poz. 94.
Google Scholar
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu wobec osób uchylających się od pracy Dz.U. 1982 nr 35 poz. 229.
Google Scholar
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, Dz.U. 1997, nr 88 poz. 553.
Google Scholar
Ustawa z dnia 22 listopada 2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi,
Google Scholar
stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób, t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1689.
Google Scholar
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 grudnia 1979 r., V KRN 285/79, LEX nr 22743.
Google Scholar
Postanowienie Sądu Okręgowego w Słupsku z dnia 25 sierpnia 2016 r., III Kow 890/16, LEX nr 2201484.
Google Scholar
Uchwała Sądu Najwyższego 7 sędziów – zasada prawna z dnia 18 października 1973 r., VI KZP 37/73, OSNKW 1973/12/151.
Google Scholar
Uchwała Sądu Najwyższego cała izba SN Izba Wojskowa z dnia 27 sierpnia 1977 r. (U 1/77) – Wytyczne wymiaru sprawiedliwości i praktyki sądowej w sprawie prawidłowego stosowania środków karnych przez sądy wojskowe, OSNKW 1977/10–11/110.
Google Scholar
Wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 11 lutego 2016 r., IV K 166/15, LEX nr 2070863.
Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 1971 r., I KR 22/71, LexisNexis nr 362023, OSNPG 1971, nr 7–8, poz. 115.
Google Scholar
Wyrok z dnia 20 września 2023 r. Sądu Administracyjnego we Wrocławiu II AKa 425/22, LEX nr 3636454.
Google Scholar
Wyrok z dnia 4 października 2018 r. Sądu Okręgowego w Gliwicach IV K 123/18, LEX nr 2669969.
Google Scholar
Wyrok z dnia 11 lipca 2013 r. Sądu Okręgowego we Wrocławiu IV Ka 537/13, LEX nr 1866963.
Google Scholar
Wyrok z dnia 13 stycznia 2016 r. Sądu Rejonowego w Kamiennej Górze, II K 4/15, LEX nr 1993380.
Google Scholar
Wyrok z dnia 5 maja 2015 r. Sądu Rejonowego w Lwówku Śląskim, II K 201/15, LEX nr 1864170.
Google Scholar
Barczak-Oplustil, Agnieszka i Małgorzata Pyrcak-Górowska. 2021. Wprowadzenie. W: Środki zabezpieczające. Ujęcie systemowe, (red.) Agnieszka Barczak-Oplustil, Małgorzata Pyrcak-Górowska i Andrzej Zoll, 33–38. Kraków: Krakowski Instytut Prawa Karnego.
Google Scholar
Belcastro, Philip A. i Leon C. Hays. 1984. Ergophilia… ergophobia… ergo… burno-ut? Professional Psychology: Research and Practice 15(2): 260–270. DOI: 10.1037/0735– 7028.15.2.260.
Google Scholar
Buchała, Kazimierz. 1994. W: Komentarz do kodeksu karnego. Część ogólna, (red.) Kazimierz Buchała, 391. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
Google Scholar
Ciepły, Filip. 2004. Filozoficzne aspekty regulacji nieleczniczych środków zabezpieczających w polskim kodeksie karnym z 1932 r. W: Probłemy derżawotworennia i zachystu praw ludyny w Ukrajini. Materiały X rehionalnoji naukowo-praktycznoji konferenciji (5–6 lu-
Google Scholar
toho 2004 r.), 130–134. Lwiw. https://www.kul.pl/files/19/Dorobek/FCieplySrodkiZabezpieczajace.pdf. Dostęp: 14.03.2024.
Google Scholar
Ciepły, Filip. 2005. Środki zabezpieczające według koncepcji J. Makarewicza. W: Prawo karne w poglądach Profesora Juliusza Makarewicza, (red.) Alicja Grześkowiak, 289–304. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar
Długosz, Joanna. 2013. Obligatoryjna postpenalna izolacja sprawcy przestępstwa, Prokuratura i Prawo 7–8.
Google Scholar
Fiedorczyk, Piotr. 2000. Komisja Specjalna do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym jako próba przełomu w prawie karnym i wymiarze sprawiedliwości. W: Przełomy wieków, (red.) Maria Szyszkowska, 154–174. Białystok: Temida 2.
Google Scholar
Hołyst, Brunon. 1989. Kryminologia. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar
Janicka, Danuta. 2015. Makarewicz a Liszt. Próba analizy porównawczej. Czasopismo Prawno-Historyczne 67(1): 107–128. DOI: 10.14746/cph.2015.68.1.07.
Google Scholar
Kalaman, Marek R. 2014. Ośrodki przystosowania społecznego. Teoria i praktyka. Dąbrowa Górnicza: Wydawnictwo Naukowe Akademii WSB.
Google Scholar
Kossowska, Anna. 1985. Problematyka pasożytnictwa społecznego: aspekty kryminologiczne. Archiwum Kryminologii 12: 113–118.
Google Scholar
Makarewicz, Juliusz. 1932. Kodeks karny. Komentarz. Lwów: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.
Google Scholar
Mazur, Ewelina. 2006. Problematyka relatywizacji modelu sądowego wymiaru kary w praktyce sądowej w kontekście prowadzonych badań empirycznych. Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 1: 95–119.
Google Scholar
Niewiadomska-Krawczyk, Magdalena. 2018. Ewolucja środków zabezpieczających w polskim prawie karnym. Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego 50: 39–66. DOI: 10.19195/2084–5065.50.4.
Google Scholar
Ostrihanska, Zofia i Irena Rzeplińska. 1988. Funkcjonowanie ustawy o postępowaniu wobec osób uchylających się od pracy – wyniki badań. Archiwum Kryminologii 15: 95–152.
Google Scholar
Patulski, Andrzej. 2022. Wolność pracy w kapitalizmie. W: Między ideowością a pragmatyzmem – tworzenie, wykładnia i stosowanie prawa. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Małgorzacie Gersdorf, (red.) Barbara Godlewska-Bujok, Eliza Maniewska, Woj-
Google Scholar
ciech Ostaszewski, Michał Raczkowski, Krzysztof Rączka i Aleksandra Ziętek-Capiga, 506–521. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Pyrcak-Górowska, Małgorzata. 2021. Ustawa o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób. W: Środki zabezpieczające. Ujęcie systemowe, (red.) Agnieszka Barczak-Oplustil,
Google Scholar
Małgorzata Pyrcak-Górowska i Andrzej Zoll, 607–625. Kraków: Krakowski Instytut Prawa Karnego.
Google Scholar
Szamota, Barbara. 1985. Problematyka pasożytnictwa społecznego: aspekty prawne. Archiwum Kryminologii 12: 101–112.
Google Scholar
Szczepaniec, Maria. 2021. Charakter prawny postpenalnych środków zabezpieczających. Prawo i Więź 3(37): 177–189.
Google Scholar
Śliwowski, Jerzy. 1972. Ośrodek przystosowania społecznego i ocena jego funkcji. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 4: 237–252.
Google Scholar
Tobis, Aleksander. 1974. Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Palestra 18/1(193).
Google Scholar
Wróbel, Włodzimierz. 2016. W: Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Część II. Komentarz do art. 53–116, wyd. V, (red.) Włodzimierz Wróbel i Andrzej Zoll, 97–103. WK 2016, LEX, dostęp: 14.03.2024.
Google Scholar
„Tygodnik Powiatowy” 1928 z 11.02, nr 6, http://www.sbc.org.pl/Content/177727/iii3029451928–06.pdf, dostęp: 14.03.2024.
Google Scholar
Zbiór ustaw, przepisów, instrukcyj i.t.d. administracyjnych w Królestwie Galicyi i Lodomeryi z Wielkiém Księstwem Krakowskiém: obowiązujących do użytku Zwierzchności gminnych, przełożonych obszarów dworskich, Pisarzy gminnych i t.d. przy załatwianiu czynności wypływających z własnego i poruczonego zakresu działania według Ustawy gminnej i Ustawy o obszarach dworskich z d. 12 Sierpnia 1866 r, poświęcił rodakom i własnym nakładem wydał Jan Rudolf Kasparek, c.k. Naczelnik powiatowy, Kraków 1866, https://play.google. com/books/reader?id=MK2jBRTr_vsC&pg=GBS.PA6&hl=pl, dostęp: 14.03.2024.
Google Scholar
Autorzy
Olga SitarzStatystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz poszczególni Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego, mających samodzielne znaczenie).
W Opolskich Studiach Administracyjno - Prawnych mogą być publikowane tylko utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
Na podstawie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (określane jako „RODO") administratorem danych osobowych osób publikujących w Opolskich Studiach Administracyjnoprawnych (Wydawnictwo UO) jest Uniwersytet Opolski z siedzibą przy pl. Kopernika 11a, 45-040 Opole.
Artykuły zamieszczone w czasopiśmie objęte są licencją Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
(CC BY-NC-ND 4.0)
Z pozostałych zamieszczonych w niniejszym czasopiśmie utworów można korzystać w ramach dozwolonego użytku zgodnie z art. 23-35 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Więcej szczegółów o licencji CC BY-NC-ND 4.0 znajdą Państwo na stronie:
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/deed.pl
Treść licencji dostępna pod linkiem:
