The stylistic aspect of Polish wills
Anna Dunin-Dudkowska
Abstrakt
Testament in the Polish culture is an administrative-legal genre, accomplished in its own style of the genre, based on the official and legal style. In the stylistic aspect it shows authoritarianism, impersonality, templatedness and meticulousness of expression. As an example of the legal discourse it tends to be unambiguous, logical, concrete, and it contains specialist terminology related to dispositions of the estate in contemplation of death. It refers manly to the material sphere of life, yet it implies abundance of various hidden feelings: love, gratitude, attachment, hatred, contempt, or revenge. The most popular and expansive type of the genre is a notarial will executed in the form of a notarial deed. Holographic wills are realized more freely, with use of elements of colloquial style, may include expressive speech acts or take the form of an informal letter. The stylistic form of allographic and oral wills is similar to a report. Notarial testaments are becoming dominant and influence the linguistic shape of all other types of the genre. Lack of legal verbosity in a document, while meeting the requirement concerning appointment of an heir, date and testator’s signature, does not invalidate the legal force of the utterance.
Słowa kluczowe:
testament, genre of speech, genre pattern, stylistic aspect, ontological aspect, values, administrative-legal style, style of a genreBibliografia
Austin J.L., 1962, How to do Things with Words, London.
Google Scholar
Bachtin M., 1986, Estetyka twórczości słownej, transl. D. Ulicka, Warszawa.
Google Scholar
Berezowski L., 2011, Jak czytać i rozumieć angielskie dokumenty sądowe w sprawach cywilnych?, Warszawa.
Google Scholar
Dunin-Dudkowska A., 2014, Testament jako zwierciadło kultur. Studium komparatystyczne polsko-amerykańskie, Lublin.
Google Scholar
Gajda S., 1991, Gatunki wypowiedzi potocznych. – Język potoczny jako przedmiot badań językoznawczych. Materiały z konferencji z 18-20 X 1990 r. w Opolu, red. S. Gajda, Z. Adamiszyn, Opole, pp. 67-74.
Google Scholar
Gajda S., 2001, Gatunkowe wzorce wypowiedzi. – Współczesny język polski, red. J. Bartmiñski, pp. 255-268.
Google Scholar
Gajda S., 2009, Gatunki wypowiedzi i genologia. – Lingwistyka tekstu w Polsce i w Niemczech. Pojęcia, problemy, perspektywy, eds. Z. Bilut-Homplewicz, W. Czachur, M. Smykała, Wrocław, pp. 135-146.
Google Scholar
Jadacka H., 2002, Poradnik językowy dla prawników, Warszawa.
Google Scholar
Janeczko E., 1999, Wzory aktów notarialnych, Warszawa.
Google Scholar
Jopek-Bosiacka A., 2008, Przekład prawny i sądowy, Warszawa.
Google Scholar
Malinowska E., 1995, Styl urzędowy. – Przewodnik po stylistyce polskiej, red. S. Gajda, Opole, pp. 431-448.
Google Scholar
Malinowska E., 2001, Wypowiedzi administracyjne – struktura i pragmatyka, Opole.
Google Scholar
Niedośpiał M., 1994, Wzory testamentów z komentarzem, Bielsko-Biała.
Google Scholar
Niedośpiał M., 2002, Swoboda testowania, Bielsko-Biała.
Google Scholar
Searle J., 1969, Speech Acts: An Essay in the Philosophy of Language, Cambridge.
Google Scholar
Skwarczyńska S., 1965, Wstęp do nauki o literaturze, vol. 3, Warszawa.
Google Scholar
Wierzbicka, A., 1983, Genry mowy.–Tekst i zdanie, red. T. Dobrzyńska, E. Janus, Wrocław, pp. 125-137.
Google Scholar
Witosz B., 1999, Czy gatunek i styl są we współczesnej stylistyce pojęciami konkurencyjnymi?, “Stylistyka” VIII, pp. 37-51.
Google Scholar
Witosz B., 2005, Genologia lingwistyczna. Zarys problematyki, Katowice.
Google Scholar
Wojciechowska A., 2012, Protokół jako świadectwo komunikacji wspólnotowej w drugiej połowie XIX wieku. Studium genologiczne, Zielona Góra.
Google Scholar
Wojtak M., 1999a, Stylistyka tekstów użytkowych – wybrane zagadnienia. – Język. Teoria – dydaktyka, red. B. Greszczuk, Rzeszów, pp. 253-263.
Google Scholar
Wojtak M., 1999b, Wyznaczniki gatunku wypowiedzi na przykładzie tekstów modlitewnych, “Stylistyka” VIII, pp. 105-117.
Google Scholar
Wojtak M., 2001a, Styl urzędowy. – Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin, pp. 155-172.
Google Scholar
Wojtak M., 2001b, Pragmatyczne aspekty analiz stylistycznych tekstów użytkowych.– Stylistyka a pragmatyka, red. B. Witosz, Katowice, pp. 38-47.
Google Scholar
Wojtak M., 2004, Gatunki prasowe, Lublin.
Google Scholar
Wojtak M., 2013, Tekst i jego gatunki w ostatnim siedemdziesięcioleciu. – 70 lat współczesnej polszczyzny. Zjawiska, procesy, tendencje, red. A. Dunin-Dudkowska, A. Małyska, Lublin, pp. 85-107.
Google Scholar
Zdziennicka-Kaczocha E., 2002, Kodeks cywilny z komentarzem, Skierniewice.
Google Scholar
Żmigrodzka B., 1997, Testament jako gatunek tekstu, Katowice.
Google Scholar
Żydek-Bednarczuk U., 2001, Typy, odmiany, klasy... tekstów. W poszukiwaniu kryteriów. – Stylistyka a pragmatyka, red. B. Witosz, Katowice.
Google Scholar
Autorzy
Anna Dunin-DudkowskaStatystyki
Downloads
Licencja
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.
