Znaczenie i styl tekstu poetyckiego (na przykładzie tomiku "Chwila" i innych wierszy Wisławy Szymborskiej)
Barbara Grzeszczuk
Abstrakt
The article deals with the problem of meaning of a poetic text of economic, lapidary form devoid of linguistic metaphors, where the construction of expression directly reaches the sense. The style of ostensible redundancy is functional in analytical sentences and repetitions, which is connected with the title Chwila. The intention of stopping the time is expressed by the excess of text form, whose function is global meaning. In the analyzed poetry, the meaning is formed by the style; there is not a subject of description in an ontological sense. The elements of the represented world are incompatible and involve a number of choices or options. The meaning lies beyond the scope of reference of text elements. In Szymborska’s poetry, the meaning is not independent. It is not that she chooses appropriate means of expression for already prepared content; for example, when a lofty style is adapted to serious content, or trivial things are spoken playfully about. In Szymborska’s poetry, it is the other way round; a joke, a witticism is the material of her poetry, but the content is serious and concerns the fundamental problems of existence. The lack of loftiness is balanced by omnipresent irony, and the genius of this poetry is underlain by the simplicity and subtlety of medium, the brilliance of expressions and amazing grammar and style as far as linguistics is concerned.
Słowa kluczowe:
temporalness, perception, possible worlds, alternative worlds, self-identity, contrast, pure form, ambivalence of sense, dynamics of meanings, repetition, associated terms, rhetorical device, paradox, irony, being, consciousness, agnosticism, cliche, redundancy, case, witticismBibliografia
Źródła
Google Scholar
Szymborska W., 1957, Wolanie do Yeti, Kraków.
Google Scholar
---- , 1962, Sól, Warszawa.
Google Scholar
---- , 1967, Sto pociech, Warszawa.
Google Scholar
---- , 1972, Wszelki wypadek, Warszawa.
Google Scholar
---- , 1986, Ludzie na moście, Warszawa.
Google Scholar
---- , 2002, Chwila, Kraków.
Google Scholar
Literatura
Google Scholar
Św. Augustyn, 1998, Wyznania, tłum. Z. Kubiak, Kraków.
Google Scholar
Balbus S., 1996, Świat ze wszystkich stron świata. O Wisławie Szymborskiej, Kraków.
Google Scholar
Capra F., 1987, Punkt zwrotny, tłum. E. Woydyłło, Warszawa.
Google Scholar
Chrzanowska-Kluczewska E., 2005, Czy jest możliwa stylistyka światów możliwych? –
Google Scholar
Współczesne analizy dyskursu. Kognitywna analiza dyskursu a inne metody badawcze, red. M. Krauz, S. Gajda, Rzeszów, s. 59-67.
Google Scholar
Lewandowska-Tomaszczyk B., 2006, Konstruowanie znaczeń i teoria stapiania. - Kognitywizm w poetyce i stylistyce, red. G. Habrajska, J. Ślósarska, Kraków, s. 7-15.
Google Scholar
Lukasiewicz J., 1996, Miłość, czyli zmysł udziału. O wierszach Wisławy Szymborskiej. —Radość czytania Szymborskiej. Wybór tekstów krytycznych, oprać. S. Bambus, D. Wojda, Kraków, s. 154-163.
Google Scholar
Nowakowska-Kempna I., 1992, Aproksymacja semantycznego continuum. „Język a Kultura”, t. 8, red. I. Nowakowska-Kempna, Wrocław, s. 125-156.
Google Scholar
Termińska K., 1992, W kręgu epistemiczno-sem antycznych pytań o metaforę, „Język a Kultura”, t. 8, red. I. Nowakowska-Kempna, Wrocław, s. 223-230.
Google Scholar
Wróbel H., 1995, Co to są leksemy funkcyjne? - Wyrażenia funkcyjne w systemie i tekście, red. M. Grochowski, Toruń, s. 7-15.
Google Scholar
Ziomek J., 1990, Retoryka opisowa, Wrocław.
Google Scholar
Autorzy
Barbara GrzeszczukStatystyki
Downloads
Licencja
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.
