Największe XX-wieczne słowniki  polsko-angielskie  w perspektywie porównawczej:  szkic z zakresu historii leksykografii

MIROSŁAWA PODHAJECKA

doi:10.25167/Stylistyka32.2023.21

Opublikowane: 2024-03-06

Tom 32 Nr 32 (2023)

Największe XX-wieczne słowniki polsko-angielskie w perspektywie porównawczej: szkic z zakresu historii leksykografii

MIROSŁAWA PODHAJECKA

Stylistyka

Dział: Articles

https://doi.org/10.25167/Stylistyka32.2023.21

Abstrakt

This article concerns two largest Polish-English dictionaries published in the twentieth century, The Kościuszko-Foundation Dictionary: Polish-English (1961) by Kazimierz Bulas, Francis Whitfield, and Lawrence Thomas (1961), and Wielki słownik polsko-
-angielski [A Great Polish-English Dictionary] (1969) by Jan Stanisławski. Erazm Rykaczewski’s Dokładny słownik polsko-angielski… [A Complete Polish-English Dictionary…] (1851), a key dictionary that appeared in the mid-nineteenth century, was taken into account as a point of reference for comparative purposes. The article is based on two hypotheses, of which the first was verified by applying examples of usage as a research parameter and the other by looking at the dictionaries against the historical background. The analysis reveals that each compiler, as a native speaker of Polish, tried to make up for his imperfect knowledge of English. Faced with obstacles in compiling comprehensive bilingual dictionaries, both Bulas and Stanisławski, therefore, turned to Rykaczewski’s outdated material, modernising it for the sake of the target user. The different types of macrostructure and microstructure employed in both twentieth-century reference works were by no means a novelty, inasmuch as they can be discovered in the history of the Polish-English lexicography.

Słowa kluczowe:

dictionary, Rykaczewski, Stanisławski, Bulas, example of usage

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

PODHAJECKA, M. (2024). Największe XX-wieczne słowniki polsko-angielskie w perspektywie porównawczej: szkic z zakresu historii leksykografii. Stylistyka, 32(32), 375–404. https://doi.org/10.25167/Stylistyka32.2023.21

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Adamska-Sałaciak A., 2006, Meaning and the Bilingual Dictionary, Frankfurt am Main: Peter Lang.
Google Scholar

Adamska-Sałaciak A., 2016, Continuity and Change in The (New) Kosciuszko Foun dation Dictionary, „Studia Anglica Posnaniensia”, nr 51, z. 1, s. 83‒98. DOI: https://doi.org/10.1515/stap-2016-0003
Google Scholar

Baczkowska W., 1989, Jan Stanisławski (1893–1973). – Wyrok na Uniwersytet Jagielloński 6 listopada 1939, red. L. Hajdukiewicz, Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, s. 224–225.
Google Scholar

Bielińska M., Gładysz M., 2020, Glosa. – Leksykografia: słownik specjalistyczny, red. M. Bielińska, Kraków: Universitas, s. 97.
Google Scholar

Bielińska M., Podhajecka M., 2020, Słownik aktywny. – Leksykografia: słownik specjalistyczny, red. M. Bielińska, Kraków: Universitas, s. 256–258.
Google Scholar

Bulas K., 2005, [maszynopis]. – Relacje pracowników Uniwersytetu Jagiellońskiego o ich losach osobistych i dziejach uczelni w czasie drugiej wojny światowej, red. J. Michalewicz, Kraków: Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 518–521.
Google Scholar

Cormier M., Fernandez H., 2005, From the Great French Dictionary (1688) of Guy Miège to the Royal Dictionary (1699) of Abel Boyer: Tracing Inspiration, „International Journal of Lexicography”, nr 18, z. 4, s. 479–507. DOI: https://doi.org/10.1093/ijl/eci033
Google Scholar

Dorosz B., 2010, Korespondencja Kazimierza Wierzyńskiego i jego żony Haliny z Ludwikiem Krzyżanowskim – listy z lat 1947–1958 i 1976–1977, „Archiwum Emigracji: źródła i materiały do dziejów emigracji polskiej po 1939 roku”, nr 1–2, z. 12–13, s. 271–304. DOI: https://doi.org/10.12775/AE.2010.010
Google Scholar

Farfel L., 1959, Wife’s Suggestion Spurs Librarian to Compile Lexicon, „Rice Thre sher”, nr 47, z. 7, https://hdl.handle.net/1911/49211 (dostęp: 11.11.2022).
Google Scholar

Frączek A., 2020a, Układ alfabetyczno-gniazdowy. – Leksykografia: słownik specjalistyczny, red. M. Bielińska, Kraków: Universitas, s. 442–443.
Google Scholar

Frączek A., 2020b, Układ alfabetyczno-niszowy. – Leksykografia: słownik specjali styczny, red. M. Bielińska, Kraków: Universitas, s. 443–444.
Google Scholar

Google Books, https://books.google.pl (dostęp: 28.05.2023).
Google Scholar

Koziarski M., 2022, Retrodigitalizacja Słownika warszawskiego. Cele, metody, narzędzia. Rozprawa doktorska napisana na Wydziale Neofilologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu pod kierunkiem prof. Mirosława Górnego, https://repozytorium.amu.edu.pl/handle/10593/27024 (dostęp: 26.05.2023).
Google Scholar

Krzyżaniak M., 1970, In Memoriam Kazimierz Bulas, „The Polish Review”, nr 15, z. 4, s. 106‒107.
Google Scholar

Krzyżanowski J. R., 1997‒1998, Developing Polish Studies in the United States, „Organon”, nr 26‒27, s. 221‒236.
Google Scholar

Majdak M., 2008, Słownik warszawski: koncepcja – realizacja – recepcja, Warszawa: nakładem Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar

Perkowska U., 1989, Kazimierz Bulas (1903–1970). – Wyrok na Uniwersytet Jagielloński 6 listopada 1939, red. L. Hajdukiewicz, Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, s. 224–225.
Google Scholar

Piotrowski T., 2001, Zrozumieć leksykografię, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Piotrowski T., 2022, Ilościowa struktura haseł Słownika warszawskiego w aspekcie porównawczym, „Język Polski”, CII, z. 3, s. 21–31. DOI: https://doi.org/10.31286/JP.01022
Google Scholar

Podhajecka M., 2015, Ludwik Krzyżanowski’s English-Polish Lexicographic Projects: Evidence from the Piasa Archives, „Studia Linguistica Universitatis Iagellonica Cracoviensis”, nr 132, s. 239–261. DOI: https://doi.org/10.4467/20834624SL.15.022.4429
Google Scholar

Podhajecka M., 2016, A History of Polish-English/English-Polish Bilingual Lexicography (1788‒1947), Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Google Scholar

Podhajecka M., 2018, Polish Americans in the History of Bilingual Lexicography: The State of the Art, „Lexikos”, nr 28, s. 1–27. DOI: https://doi.org/10.5788/28-1-1467
Google Scholar

Podhajecka M., 2021, Lektorzy języka angielskiego w międzywojniu, Kraków: Universitas.
Google Scholar

Podhajecka M., 2023, Erazm Rykaczewski’s Dokładny słownik polsko-angielski…(1851) and Its Examples of Usage: Inverting the Translation Principle, „Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis”, nr 140, z. 3, s. 215–235. DOI: https://doi.org/10.4467/20834624SL.23.011.18272
Google Scholar

Podhorodecka J., 2003, Stanisławski Jan (1893–1973). – Polski Słownik Biograficzny, nr 42, z. 1, Warszawa: IH PAN; Kraków: FNP − Fundacja na rzecz Nauki Polskiej, s. 119–120.
Google Scholar

Polkowski I., 1873, Erazm Edward Rykaczewski, „Tygodnik Ilustrowany”, nr 296, z. 12, s. 97–99.
Google Scholar

Scherer O., 1971, Pamięci Kazimierza Bulasa, „Kultura”, nr 4, z. 283, s. 117–119.
Google Scholar

Segel H. B., 1962, Review: The Kościuszko Foundation Dictionary by Kazimierz Bulas, Lawrence L. Thomas, Francis J. Whitfield, „The Slavic and East European Journal”, nr 6, z. 2, s. 166‒169. DOI: https://doi.org/10.2307/3086108
Google Scholar

Shaw D. H., 1975, The History of St Michael’s and the Catholic Parish of Hitchin, [England]: Old Michaelean Association.
Google Scholar

Stanisławski J., 2005, [maszynopis]. – Relacje pracowników Uniwersytetu Jagiellońskiego o ich losach osobistych i dziejach uczelni w czasie drugiej wojny światowej, red. J. Michalewicz, Kraków: Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 363–365.
Google Scholar

Starnawski J., 2002, Bulas Kazimierz (1903‒1970). – Słownik badaczy literatury polskiej, t. 5, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Supruniuk M., Supruniuk A., 2012, Uciekinierzy z UMK: Jan Zygmunt Wilczyński i Kazimierz Bulas, „Głos Uczelni”, z. 12, s. 24–25, https://glos.umk.pl/panel/wp-content/uploads/GU_2012-12.pdf (dostęp: 10.11.2022).
Google Scholar

Śliwa J., 2007, Profesor Kazimierz Bulas (1903−1970), Repozytorium Uniwersy tetu Jagiellońskiego, https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/61699/sli wa_profesor_kazimierz_bulas_1903-1970_2007.pdf?sequence=3&isAllowed=y(dostęp: 10.11.2022).
Google Scholar

Śp. prof. dr Kazimierz Bulas, 1970‒1971, „Rocznik Polskiego Towarzystwa Naukwego na Obczyźnie”, nr 21, s. 22‒24.
Google Scholar

Tomczak A., 1995, Uniwersytet Mikołaja Kopernika: wspomnienia, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Żyromski M., 2000, Dziewiętnastowieczna rodzina polska, „Roczniki Socjologii Rodziny”, nr 12, s. 173‒188.
Google Scholar