Abstrakt graficzny – nowy czy jedynie odświeżony gatunek tekstu naukowego?
Abstrakt
The article compares the traditional textual abstracts (monomodal) with graphical abstracts (multimodal), which are becoming an increasingly popular form of presenting key information contained in an article. The material basis consisted of 150 abstracts representing various fields of knowledge, functioning together with the article texts in one document or independently of them (e.g., in abstract books). The genre analysis was conducted using the genre description parameters of J. Bartmiński and S. Niebrzegowska-Bartmińska (sender, recipient, communication situation, communication intention, topic, ontology of the presented world, form and manner of presenting the topic, values) and revealed that graphical abstracts are a special genre that can facilitate the understanding of scientific texts, accelerate the memorisation of key content, and popularise research findings. Visual abstracts differ in the way they connect graphics (words, paratext, or text) with images (drawings, diagrams, graphics). They combine not only a cognitive value but also an aesthetic value, which is new in the case of scientific texts.
Słowa kluczowe:
abstract, graphic abstract, visual abstract, genre of scientific textBibliografia
Bartmiński J., Niebrzegowska-Bartmińska S., 2009, Tekstologia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Czachorowski S., Abstrakt popularnonaukowy w publikacji naukowej – kiedy stanie się standardem?, https://www.edunews.pl/badania-i-debaty/opinie/6332-abstraktpopularnonaukowy-w-publikacji-naukowej-kiedy-stanie-sie-standardem (dostęp: 15.08.2023).
Google Scholar
Donesch-Jeżo E., 2013, Akademicki dyskurs medyczny w językach angielskim i polskim w ujęciu lingwistycznym i metodycznym: artykuł naukowy i jego abstrakt, Kraków: Fundacja Zdrowia Publicznego, Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”.
Google Scholar
Gajda S., 1982, Podstawy badań stylistycznych nad językiem naukowym, Wrocław: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar
Gajda S., 1990, Współczesna polszczyzna naukowa. Język czy żargon?, Opole: Instytut Śląski w Opolu.
Google Scholar
Gajda S., 2001, Styl naukowy. – Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 255–268.
Google Scholar
Lee J., Yoo J., 2023, The Current State of Graphical Abstracts and How to Create Good Graphical Abstracts, „Science Editing”, https://www.escienceediting.org/journal/view.php?doi=10.6087/kcse.293 (dostęp: 18.08.2023).
Google Scholar
Leszkowicz M., 2020, Czytanie informacyjne, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Google Scholar
Loewe I., 2007, Gatunki paratekstowe w komunikacji medialnej, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Google Scholar
Łaszkiewicz M., 2017, Streszczenie, abstrakt, adnotacja i ich funkcja w tekście naukowym. – Socjolekt. Idiolekt. Idiostyl. Historia i współczesność, red. U. Sokólska, Białystok: Wydawnictwo „Prymat”, s. 149–166.
Google Scholar
Niebrzegowska-Bartmińska S., 2012, Miejsce wartości w opisie gatunków mowy, „Język a Kultura”, t. 23, s. 33–41.
Google Scholar
Pamplona F., 2022, What is visual abstract and how to make one, https://mindthegraph. com/blog/visual-abstract/ (dostęp: 22.08.2023).
Google Scholar
Pulikowski A., 2011, Abstrakt ustrukturyzowany jako sposób na uporządkowanie informacji o treści publikacji i rozszerzenie możliwości wyszukiwawczych, http://eprints.rclis.org/18628/1/pol.pdf (dostęp: 15.08.2022).
Google Scholar
Pulikowski A., 2020, The Relation between the Structure of Abstracts in LIS and Anthropology Journals and Their Rank, „Zagadnienia Informacji Naukowej – Studia Informacyjne”, t. 58, nr 1, s. 24–39.
DOI: https://doi.org/10.36702/zin.645
Google Scholar
Stöckl H., 2011, Sprache-Bild-Texte lesen. Bausteine zur Methodik einer Grundkompetenz. – Bildlinguistik: Theorien – Methoden – Fallbeispiele, Hrsg. H.J. Diekmannshenke, Berlin: Erich Scmidt Verlag, s. 43–70.
Google Scholar
Ufnalska S., 2023, Wskazówki dla autorów i tłumaczy abstraktów artykułów naukowych, https://pl.linkedin.com/pulse/wskaz%C3%B3wki-dla-autor%C3%B3w-i-t%C5%82umaczy-abstrakt%C3%B3w-artyku%C5%82%C3%B3w-sylwia-ufnalska (dostęp: 24.08.2023).
Google Scholar
West C.C., Lindsay K.J., Hart A., 2020, Promoting Your Research Using Infographics and Visual Abstracts, „Journal of Plastic, Reconstructive & Aesthetic Surgery”, vol. 73, No. 12, s. 2103–2105.
DOI: https://doi.org/10.1016/j.bjps.2020.08.054
Google Scholar
Statystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Stylistyka

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.