Upotocznienie języka jako sposób budowania narracji w biografii sportowca (na materiale biografii Roberta Lewandowskiego)

IWONA PAŁUCKA-CZERNIAK

doi:10.25167/Stylistyka34.2024.19

Opublikowane: 2025-02-20

Tom 34 (2024)

Upotocznienie języka jako sposób budowania narracji w biografii sportowca (na materiale biografii Roberta Lewandowskiego)

IWONA PAŁUCKA-CZERNIAK

Stylistyka

Dział: Articles

https://doi.org/10.25167/Stylistyka34.2024.19

Abstrakt

The analysis serves to present the communication strategy used in building a narrative in the athlete’s biography, which involves changing the official language to an unofficial one, saturating the message with colloquialism and commonness, and
introducing elements of live speech into the written text. The phenomenon is presented with the example of the biography of the contemporary Polish footballer, Robert Lewandowski, written by Paweł Wilkowicz. The analysed implementation of the biography genre shows a cross-border approach to genological determinants. The text has muddled and blurred genre features. It concerns a living person and is created with his participation. It combines an objective, external narrative with a subjective, internal approach. The latter strategy allows for a purposeful, reflective definition of one’s own identity, its construction and creation. The difference, duality and contradiction between genres is consolidated in the text and language, and allows for reconstructing various strategies of talking about the book’s hero and his fate. Making the language of biography colloquial by saturating it with elements of live speech, lexis belonging to an unofficial variety of the language, colloquialism and expressiveness, and finally ensuring a smooth transition in the narrative from the language of the people interviewed to the language of the narrator, are related to the
specificity of a communicative community, and to the idea of which the biography is being written. It also results from the use of an interview as a form of obtaining information by a journalist, which contributes to the introduction of colloquiality and the abandonment of the official nature of the message.

Słowa kluczowe:

officiality, colloquiality, biography, sports, language, narrative, genre

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

PAŁUCKA-CZERNIAK, I. (2025). Upotocznienie języka jako sposób budowania narracji w biografii sportowca (na materiale biografii Roberta Lewandowskiego). Stylistyka, 34, 391–407. https://doi.org/10.25167/Stylistyka34.2024.19

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Adamczewska I., 2016, Biografia reporterska w ujęciu komunikacyjnym na przykładzie książek Angeliki Kuźniak, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica”, 4, s. 164–185.
Google Scholar

Bielska E., 2016, Refleksyjne kreowanie tożsamości i biografii jako transgresja oraz rodzaj sztuki. – Edukacja, kultura, sztuka – spoistość a integracja, red. A. Rzymełka-Frąckiewicz, T. Wilk, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 174–183.
Google Scholar

Biłas-Pleszak E., 2019, Kultura a styl wypowiedzi autobiograficznej – dyskursywność dzienników Zygmunta Mycielskiego i Stefana Kisielewskiego, „Stylistyka”, XXII, s. 335–350.
Google Scholar

Borawski S., 2000, Wprowadzenie do historii języka polskiego. Zagadnienia historiozoficzne, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Borawski S., 2005, Podstawy idei poznawczej studiów nad dziejami używania języka. Esej o diachronii. – Rozprawy o historii języka polskiego, red. S. Borawski, Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, s. 13–62.
Google Scholar

Borawski S., 2007, Słownictwo potoczne listów Zygmunta Miłkowskiego do Juliana Łukaszewskiego (z lat 1867–1895), Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Google Scholar

Całek A., 2013, Biografia naukowa: od koncepcji do narracji. Interdyscyplinarność, teorie, metody badawcze, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Całek A., 2016, Biografia jako reprezentacja, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica”, 4, s. 25–41.
Google Scholar

Chlebda W., 2003, Elementy frazematyki. Wprowadzenie do frazeologii nadawcy, Łask: Oficyna Wydawnicza Leksem.
Google Scholar

Czermińska M., 2000, Autobiograficzny trójkąt. Świadectwo, wyznanie i wyzwanie, Kraków: Universitas.
Google Scholar

Dubas E., 2014, Czas, biografia i badania biograficzne – różnorodność kontekstów w andragogicznej perspektywie, „Edukacja Dorosłych”, 2, s. 13–26.
Google Scholar

Genette G., 1980, Narrative Discourse: An Essai in Method, transl. J.E. Lewin, Oxford: Cornel University Press.
Google Scholar

Jarosz B., 2015, O języku specjalistycznym w komentarzu sportowym (na przykładzie relacji z meczów siatkarskich), „Socjolingwistyka”, 29, s. 269–282, http://dx.doi.org./10.17651/SOCJOLING.29.16. DOI: https://doi.org/10.17651/SOCJOLING.29.16
Google Scholar

Koper M., 2016, Język sportu – problematyka badawcza. – Język i sport, red. A. Czapla, M. Koper, Lublin: Fototopia, s. 13–40.
Google Scholar

Lejeune P., 2006, Wariacje na temat pewnego paktu: o autobiografii, tłum. W. Cesluk-Grajewski, Kraków: Universitas.
Google Scholar

Nosal P., 2017, Konfesje o „niedoczynie”. Analiza modalności (auto)biografii polskich piłkarzy urodzonych w latach siedemdziesiątych, „Autobiografia”, 2(9), s. 73–82, DOI: 10.18276/au.2017.2.9-06. DOI: https://doi.org/10.18276/au.2017.2.9-06
Google Scholar

Nowowiejski B., 2008, Refleksje nad współczesną leksyką sportową. – Nowe zjawiska w języku, tekście i komunikacji, t. 2, red. M. Rutkowski, K. Zawilska, Olsztyn: Zakład Poligraficzny Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, s. 23–35.
Google Scholar

Nowowiejski B., 2014, Zróżnicowanie polskiej leksyki sportowej (między specjalistyczną terminologią a słownictwem potocznym i środowiskowym), „Poznańskie Spotkania Językoznawcze”, 28, s. 109–124, DOI: 10.14746/psj.2014.28.9. DOI: https://doi.org/10.14746/psj.2014.28.9
Google Scholar

Ożdżyński J., 1979, Mówione warianty wypowiedzi w środowisku sportowym, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar

Szulakiewicz W., 2004, Biografistyka i jej miejsce w historiografii edukacyjnej po II wojnie światowej, „Biuletyn Historii Wychowania”, 19/20, s. 5–14. DOI: https://doi.org/10.14746/bhw.2004.19.20.1
Google Scholar

Warchala J., 2003, Kategoria potoczności w języku, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Google Scholar

Zalewska-Meler A., 2017, Arena sportowa jako biografia miejsca, „Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego w Słupsku”, 57, s. 19–44.
Google Scholar

Żyrek-Horodyska E., 2018, Reportaż biograficzny czy biografia reportażowa? Refleksje genologiczne i analiza przypadku, „Autobiografia”, 2(11), s. 165–185. DOI: https://doi.org/10.18276/au.2018.2.11-12
Google Scholar