Vreme i gramatička kategoria vremena u sakralnom stilu
Ružica S. Bajić
Sažetak
The aim of this paper is to describe the use of some Serbian tenses in sacral style (na- mely, in praying discourse), with regard to the special meaning of time in the Orthodox Church (e.g. that which emphasizes the eternity). The materiał we used was an Orthodox prayerbook. The project proved to be laborious; firstly because of the lack of research in sacral styles in modem linguistics and modem languages in generał, and secondly, because of vaguely-defined verb-tense concepts in Serbian linguistics.The main conclusion is that almost all tenses, especially most uses of the present and two past tenses (preterite and aorist) - serve exactly to emphasize the eternity. We have termed that stylistic characteristic svevremenost (in Serbian). The past tenses realize that characteristic by reminding us of some events from the Gospel. The present and the other uses of aorist, as well as the futurę tense, possess this main characteristic, as well; but to a lower extent. Namely, in the statements where the specified tense-uses appear, the wri- ter/reader speaks mostly about himself, not about God and some Church truths which are always valid - without either the beginning or the end. Furthermore, no matter how long one reads (speaks) these prayers (it is supposed that every Orthodox Christian reads them every day) - there will be the end to it, i.e. the end of everyone’s earthly life.
The main functions of the Church language connected to the examined verb-tense uses are performative (present is used in many performative statements, which we also find as one of the characteristics of praying discourse), function of reminding us, and recording facts.
Ključne riječi:
sacral style, time, tense, eternity, praying discourse##submission.citations##
Бугарски Р., 1995, Увод у отиту лингвистику, Београд, с. 175.
ИвиЙ М., 1958, Систем личних гл аголских облика за обележавале времена у српскохрватскомезику, Годишн>ак Филозофског факултета у Новом Саду, III, с. 139-149.
Ивий М., 1980, О значелу српскохрватског плусквамперфекта, Зборник за филологиу и лингвистику XXIII/1, с. 93-100.
Jефтий А., 1996, Загрлаj светова. Есеjи о човеку и Цркви. Србине.
К. Кончаревич - Баич Р., 2004, О коммуникативных функциях литургического дискурса в сербском языке. - В сб.: П. Пипер, И. А. Стернин (ред.), Коммуни-кативное поведение славянских народов. Русские, сербы, чехи, словаки, поляки. Воронеж, с. 146-178.
Крылова К. А., 2005, Ситуация билингвизма в сфере церковно-религиозной общес-твенной деятельности в современной России, БТуНзТука XIV, с. 383-391.
МилошевиЙ К., 1978, О проучавалу временских глаголских облика у сербокро- атистици, Зборник за филолопцу и лингвистику ХХ1/2, с. 93-123.
Поповий I., 2001, Речи у времену о вечности, Валjево, с. 250.
Православии молитвеник, 2004, Београд, с. 178.
Свето писмо/Нови заедет. 1988, Сара]ево, с. 506.
Станоjчий Ж., Поповий Л>., 2002, Граматика српскогаjезика, Београд, с. 415.
Тошовиђ Б., 1995, Стилистика глагола, Wuppertal, с. 538.
Согппе В., 1985, Tense, Cambridge University Press, с. 139.
##libcom.authors##
Ružica S. Bajić##libcom.statistics##
##plugins.generic.usageStats.downloads##
##submission.license##
##submission.copyrightStatement##
##submission.license.cc.by-nc-sa4.footer##
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.
