2022-11-22

Klasy społeczne we współczesnej Polsce: doświadczenia i dyskursy

Zapraszamy do nadsyłania artykułów do numeru specjalnego „Studiów Krytycznych” pod redakcją Kamila Łuczaja i Justyny Kajty. Numer w całości zostanie poświęcony jakościowym analizom klas społecznych w Polsce, ze szczególnym naciskiem na badania doświadczeń i dyskursów klasowych.

W porównaniu z Wielką Brytanią czy Francją, w polskim społeczeństwie język klasowy i klasowe autoidentyfikacje są dużo mniej zakorzenione. Ma to oczywiście związek z różnymi doświadczeniami historycznymi przywoływanych krajów, a te przekładają się m.in. na emocjonalne i polityczne nacechowanie pojęcia klasy. Nie bez znaczenia pozostaje tutaj również post-transformacyjny dyskurs normalizujący nierówności społeczne i upowszechniający ideę merytokracji. Jeśli w polskim dyskursie publicznym dyskutuje się o klasie, to jest to przede wszystkim klasa średnia. Problematyczność dyskusji o klasach przekłada się też na prowadzone w polskich naukach społecznych badania.

Jednocześnie, w ostatnich latach obserwować możemy wzrost zainteresowania polskich badaczek i badaczy kulturowym zwrotem w analizach klas społecznych w Polsce i właśnie tym analizom chcemy oddać głos w przygotowywanym numerze. Interesują nas zarówno badania dotyczące doświadczeń klasowych (np. przekraczania granic klasowych poprzez awanse klasowe), społecznej percepcji klas społecznych i konstruowania granic klasowych, jak i analiza reprezentacji klasowych w dyskursie medialnym. Ważną ideą przyświecającą temu numerowi jest też potrzeba wzmocnienia głosu osób, które doświadczyły obcości, marginalizacji, wykluczenia lub dyskryminacji ze względu na swoje pochodzenie klasowe. W odwołaniu do paradygmatu new working-class studies i socjologii zaangażowanej, zależy nam na tym, żeby przygotowywany numer był nie tylko przestrzenią dla prezentacji badań na temat klas nieuprzywilejowanych,  ale i szansą na zwiększenie ich widzialności.

Chcielibyśmy zebrać artykuły naukowe opierające się na badaniach jakościowych z zakresu szeroko rozumianych nauk społecznych (m.in. socjologia, antropologia społeczna, pedagogika, psychologia narracyjna). Zachęcamy również do nadsyłania osadzonych w ramach teoretycznych analiz autoetnograficznych.

Zakres tematyczny numeru obejmuje zagadnienia takie jak:

• klasowe uwarunkowania karier zawodowych w Polsce,
• możliwości i bariery awansu społecznego we współczesnej Polsce,
• biograficzne doświadczenia klasowe,
• intersekcjonalne podejścia do analiz klasowych,
• awans społeczny na tle transformacji ustrojowej i post-transformacji,
• mechanizmy awansu społecznego i reprodukcji klasowej oraz strategie oporu wobec nich,
• społeczna percepcja klas społecznych i konstruowanie granic klasowych,
• medialne dyskursy dotyczące klas społecznych,
• kultury klasowe w kontekście procesów migracyjnych,
• rozwiązania teoretyczne i terminologiczne pomagające badać klasy społeczne, w tym zjawisko awansu społecznego,
• wyzwania metodologiczne w jakościowych badaniach klas społecznych.

Publikacja numeru planowana jest na czerwiec 2023 roku.   Na teksty czekamy do 15 marca 2023 r. Mogą one być przygotowane zarówno w języku polskim, jak i angielskim.

Teksty prosimy przesyłać je poprzez formularz na stronie czasopisma – https://czasopisma.uni.opole.pl/index.php/sk/user/register

Instrukcje dla Autorek i Autorów – https://czasopisma.uni.opole.pl/index.php/sk/about/submissions