Turystyfikacja zasobów mieszkaniowych historycznych dzielnic śródmiejskich. Przykład Krakowa

Joanna Kowalczyk-Anioł

doi:10.25167/sm.1014

Opublikowane: 2019-06-24

Tom 35 (2019)

Tourismification of the housing resources of historical inner cities. The case of Krakow

Joanna Kowalczyk-Anioł

Studia Miejskie

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.25167/sm.1014

Abstrakt

Będąca dotychczas domeną badań nad turystyką „turystyfikacja” (ang. ugruntowany termin tourismification) staje sią coraz częściej obecna w studiach miejskich. Jakkolwiek nadal przeważa różnorodny empiryczny opis zjawiska i procesów turystyfikacji, można wyróżnić etapy rozwoju badań nad nimi. Współczesna debata ogniskuje się wokół odczuwanych skutków i eksternalizacji nowej (w formach i zasięgu) turystyki w mieście. Przedmiotem szczególnej uwagi jest w niej turystyfikacja zasobów mieszkaniowych, która – jak pokazano na przykładzie śródmiejskiej dzielnicy Krakowa – w sposób widzialny i niewidzialny je przeobraża, a zasięg przestrzenny tych zmian rośnie horyzontalnie i wertykalnie. Zmiany te przebiegają według różnych sekwencji i mechanizmów. Pomimo kontekstowości turystyfikacji i różnej podatności na nią środowisk miejskich dla wielu, zwłaszcza miast historycznych, wyzwania związane ze skutkami turystyfikacji stanowią signum tempori drugiej dekady XXI wieku. Jednocześnie turystyfikacja może być ujmowana jako przyczyna, narzędzie lub skutek różnych sprzęgniętych ze sobą procesów obserwowanych we współczesnych miastach.

Słowa kluczowe:

turystyfikacja, zasoby mieszkaniowe, turystyka miejska, historyczne centrum miasta, studia miejskie

Pobierz pliki

pdf Kowalczyk-Anioł (English)

Zasady cytowania

Kowalczyk-Anioł, J. (2019). Tourismification of the housing resources of historical inner cities. The case of Krakow. Studia Miejskie, 35, 9–25. https://doi.org/10.25167/sm.1014

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

AIRDNA: Airbnb dataset from Krakow. Access: 28.05.2019. https://www.airdna.com/
Google Scholar

Cazes, Georges and Françoise Potier. 1996. Le tourisme urbain. Paris, France: Presses universitaires de France.
Google Scholar

Colomb, Claire and Johannes Novy, eds. 2016. Protest and resistance in the tourist city. London: Routledge.
Google Scholar

Dewailly, Jean-Michael and Émile Flament. 1993. Géographie du tourisme et des loisirs. Dossiers des Images
Google Scholar

Economiques du Monde. Paris: SEDES.
Google Scholar

Dumbrovská, Veronika. 2017. Urban tourism development in Prague: from tourist mecca to tourist ghetto. In:
Google Scholar

Tourism in the City, eds. Bellini Nicola, Pasquinelli Cecilia, 275–283. Switzerland: Springer.
Google Scholar

Dumbrovská, Veronika and Dana Fialová. 2014. Tourist intensity in capital cities in Central Europe: comparative analysis of tourism in Prague, Vienna and Budapest. Czech Journal of Tourism, 3(1), 5–26.
Google Scholar

Dziegieć, Elżbieta. 1995. Urbanizacja turystyczna terenów wiejskich w Polsce. Acta Universitatis Lodziensis.
Google Scholar

Turyzm, 5 (1), 5–51.
Google Scholar

Ewidencja obiektów hotelarskich w województwie małopolskim. Access: 15.12.2018. https://bip.malopolska.pl
Google Scholar

Freytag, Tim and Michael Bauder. 2018. Bottom-up touristification and urban transformations in Paris.
Google Scholar

Tourism Geographies, 20(3), 443–460.
Google Scholar

Ganzaroli, Andrea, Ivan De Noni and Peter van Baalen. 2017. Vicious advice: Analyzing the impact of TripAdvisor on the quality of restaurants as part of the cultural heritage of Venice. Tourism Management,
Google Scholar

, 501–510.
Google Scholar

Gotham, Kevin Fox. 2005. Tourism gentrification: The case of New Orleans’ Vieux Carré (French Quarter).
Google Scholar

Urban Studies, 42(7), 1099–1121.
Google Scholar

Górka, Zygmunt. 2004a. Krakowska dzielnica staromiejska w dobie społeczno-ekonomicznych przemian Polski
Google Scholar

na przełomie XX i XXI wieku. Kraków: Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ.
Google Scholar

Górka, Zygmunt. 2004b. Przemiany śródmieść miast polskich w dobie transformacji. In: Przemiany struktury
Google Scholar

przestrzennej miast w sferze funkcjonalnej i społecznej, ed. Słodczyk Janusz, 79–85, Opole: WUO.
Google Scholar

Gravari-Barbas, Maria and Sandra Guinand, eds. 2017. Tourism and gentrification in contemporary metropolises: International perspectives. New York: Taylor & Francis.
Google Scholar

Gravari-Barbas, Maria. 2017. Super-gentrification and hyper-tourismification in Le Marais, Paris. In: Tourism
Google Scholar

and gentrification in contemporary metropolises: International perspectives, eds. Gravari-Barbas Maria,
Google Scholar

Guinand Sandra, 299–328. New York: Taylor & Francis.
Google Scholar

Gravari-Barbas, Maria. 2018. Tourism as a heritage producing machine. Tourism Management Perspectives,
Google Scholar

, 173–176.
Google Scholar

Grochowski, Mirosław. 2015. Polityka miejska a ewolucja struktury funkcjonalno-przestrzennej miasta –
Google Scholar

przypadek Warszawy. Prace i Studia Geograficzne, 60, 127–138.
Google Scholar

Harvey, David.1989. From managerialism to entrepreneurialism: The transformation in urban governance
Google Scholar

in late capitalism. Geografiska Annaler, 71B, 3–17.
Google Scholar

Hoffman, Lily M., Susan S. Fainstein and Dennis R. Judd, eds. 2003. Cities and visitors. Regulating people,
Google Scholar

markets and city space. Oxford: Blackwell.
Google Scholar

Hoffman, Lily M. and Jiri Musil. 2009. Prague, tourism and the post-industrial city. A Great Cities Institute
Google Scholar

Working Papers.
Google Scholar

Jansen-Verbeke, Miriam. 1998. Tourismification of historical cities. Annals of Tourism Research, 25(3),
Google Scholar

–742.
Google Scholar

Jansen-Verbeke, Miriam. 2007. Cultural resources and the tourismification of territories. The tourism research agenda: navigating with a compass. Acta Turistica Nova, 1(1), 21–41.
Google Scholar

Jansen-Verbeke, Myriam and Jean-Michel Dewailly. 1999. Guest editorial: Geography and tourismification.
Google Scholar

Tourism Geographies, 1(1), 3–6.
Google Scholar

Judd, Dennis R. 1999. Constructing the tourist bubble. In: The tourist city, eds. Judd Dennis, Fainstein Susan,
Google Scholar

–53. New Haven, CT: Yale University Press.
Google Scholar

Kádár, Bálint. 2018. Hotel development through centralized to liberalized planning procedures: Prague lost
Google Scholar

in transition. Tourism Geographies, 20(3), 461–480.
Google Scholar

Karwińska, Anna and Michał Kudłacz. 2017. Obszary ryzyka we współczesnych miastach w Polsce. Studia
Google Scholar

Miejskie, 25, 9–29.
Google Scholar

Koens, Ko, Albert Postma and Bernadett Papp. 2018. Is overtourism overused? Understanding the impact
Google Scholar

of tourism in a city context. Sustainability, 10(12), 4384.
Google Scholar

Kowalczyk-Anioł, Joanna. 2015. Syndrom wenecki. Dysfunkcje współczesnej turystyki w miastach cennych
Google Scholar

kulturowo. In: Przestrzeń w turystyce. Znaczenie i wykorzystanie, eds. Durydiwka Małgorzata, Duda-
Google Scholar

-Gromada Katarzyna, 451–464. Warszawa: WGiSR UW.
Google Scholar

Kowalczyk-Anioł, Joanna. 2018. Koncepcja gentryfikacji turystycznej i jej współczesne rozumienie. Prace
Google Scholar

Geograficzne, 154, 35–54.
Google Scholar

Kowalczyk-Anioł, Joanna. 2019a. Hipertrofia turystyki miejskiej - geneza i istota zjawiska. Konwersatorium
Google Scholar

Wiedzy o Mieście, 4, 7–17.
Google Scholar

Kowalczyk-Anioł, Joanna. 2019b. Urban tourism hypertrophy as a challenge for urban resilience (paper
Google Scholar

presented during IGU Urban Commission Meeting Luxembourg: Urban Challenges in a complex World,
Google Scholar

th-9th August 2019). https://www.unil.ch/igu-urban/home/menuinst/meetings/2019-luxembourg.html
Google Scholar

Krakowski Rynek Nieruchomości 2017. 2018. Kraków: UMK. Accessed: 28.05.2019. https://www.bip.krakow.pl/
Google Scholar

Krakowski Rynek Nieruchomości 2018. 2019. Kraków: UMK. Accessed: 28.05.2019. https://www.bip.krakow.pl/
Google Scholar

Kruczek, Zygmunt. 2018. Turyści vs. mieszkańcy. Wpływ nadmiernej frekwencji turystów na proces gentryfikacji miast historycznych na przykładzie Krakowa. Turystyka Kulturowa, 3, 29–41.
Google Scholar

Kubicki, Paweł. 2017. Wpływ studentyfikacji i turystyfikacji na społeczno-kulturową przestrzeń miasta.
Google Scholar

Miasto. Pamięć i Przyszłość: Wrocławski Rocznik Samorządowy, 2, 63–73.
Google Scholar

Kurek, Sławomir and Mirosław Wójtowicz. 2018. Reurbanisation in a post-socialist city: spatial differentiation
Google Scholar

of the population in the Kraków area (Poland). Geographia Polonica. 91(4), 449–468.
Google Scholar

Kurek, Włodzimierz and Mirosław Mika. Eds. 2008. Waloryzacja przestrzeni miejskiej Krakowa dla potrzeb
Google Scholar

turystyki. Raport końcowy. Kraków: IGiGP UJ.
Google Scholar

Liu, Rui. 2015. A review on overseas and Chinese studies on tourismification. Tourism Tribune, 30(2),
Google Scholar

–117.
Google Scholar

Majewska, Justyna, Tomasz Napierała and Maciej Adamiak. 2016. Wykorzystanie nowych technologii i informacji do opisu przestrzeni turystycznej. Folia Turistica, 41, 309–339.
Google Scholar

Matoga, Łukasz and Aneta Pawłowska. 2018. Off-the-beaten-track tourism: a new trend in the tourism
Google Scholar

development in historical European cities. A case study of the city of Krakow, Poland. Current Issues in
Google Scholar

Tourism, 21(14), 1644–1669.
Google Scholar

Mika, Mirosław. Ed. 2011, Kraków jako ośrodek turystyczny, Kraków: IGiGP UJ.
Google Scholar

Novy, Johannes. 2019. Urban tourism as a bone of contention: four explanatory hypotheses and a caveat.
Google Scholar

International Journal of Tourism Cities, 5, 63–74.
Google Scholar

Novy, Johannes and Claire Colomb. 2019. Urban Tourism as a Source of Contention and Social Mobilisations:
Google Scholar

A Critical Review. Tourism Planning & Development, 16(4), 358–375.
Google Scholar

Pawlusiński, Robert. 2017. Ekonomia współdzielenia: istota zjawiska oraz wyzwania dla sektora turystyki
Google Scholar

w miastach. In: Człowiek i jego działania: spojrzenie geografa: prace dedykowane Profesorowi Włodzimierzowi Kurkowi, eds. Drewnik Marek, Mika Mirosław, 179–191. Kraków: IGiGP UJ.
Google Scholar

Pawlusiński, Robert and Magdalena Kubal. 2016. The Development of Hospitality Industry in Krakow: Historical Perspective. In: Tourism and Hospitality Management, eds. Kozak Metin, Kozak Nazmi, 159–171.
Google Scholar

Emerald Group Publishing.
Google Scholar

Plichta, Grażyna. 2018. The Problem of Short-term Rental as a Manifestation of the Overtourism Effect on
Google Scholar

the Housing Market in the Historical City of Krakow. Świat Nieruchomości, 4 (106), 57–64.
Google Scholar

Pinkster, Fenne M. and Willem R. Boterman. 2017. When the spell is broken: Gentrification, urban tourism
Google Scholar

and privileged discontent in the Amsterdam canal district. Cultural Geographies, 24(3), 457–472.
Google Scholar

Romańczyk, Katarzyna. 2018. Pułapki rewitalizacji. Przypadek Krakowa. Studia Regionalne i Lokalne,
Google Scholar

(74), 5–25.
Google Scholar

Russo, Antonio Paolo. 2002. The ‘vicious circle’ of tourism development in heritage cities. Annals of Tourism
Google Scholar

Research, 29(1), 165–182.
Google Scholar

Russo, Antonio Paolo and Alessandro Scarnato. 2018. “Barcelona in common”: A new urban regime for the
Google Scholar

st-century tourist city? Journal of Urban Affairs, 40(4), 455–474.
Google Scholar

Salazar, Noel B. 2009. Imaged or imagined? Cultural representations and the “tourismification” of peoples
Google Scholar

and places. Cahiers d’études africaines, 49(193–194), 49–71.
Google Scholar

Sequera, Jorge and Jordi Nofre. 2018. Shaken, not stirred: New debates on touristification and the limits of
Google Scholar

gentrification. City, 22(5–6), 843–855.
Google Scholar

Seweryn, Renata et al. 2017. Wpływ ekonomiczny turystyki na gospodarkę Krakowa. Kraków: Małopolska
Google Scholar

Organizacja Turystyczna.
Google Scholar

Sikora-Fernandez, Dorota. 2018. Rola zasobów mieszkaniowych w kształtowaniu kapitału terytorialnego.
Google Scholar

Studia KPZK, 184, 265–274.
Google Scholar

Sýkora, Luděk. 1999. Changes in the internal spatial structure of post-communist Prague. GeoJournal,
Google Scholar

(1), 79–89.
Google Scholar

Tracz, Mariola and Marcin Semczuk. 2018. Wpływ turystyki na zmianę funkcji przestrzeni miejskiej na
Google Scholar

przykładzie Krakowa. Biuletyn KPZK, 272–284.
Google Scholar

Wang, Ning. 2000. Tourism and modernity: A sociological analysis. Oxford: Pergamon.
Google Scholar

Węcławowicz, Grzegorz. 2016. Urban development in Poland, from the socialist city to the post-socialist and
Google Scholar

neoliberal city. Artificial Towns in the 21st Century. In: Social Polarisation in the New Town Regions of
Google Scholar

East-Central Europe. Budapest: Institute for Sociology. Centre for Social Sciences Hungarian Academy
Google Scholar

of Sciences, 65–82.
Google Scholar

Wöhler, Karlheinz. 2011. Touristifizierung von Räumen. Kulturwissenschaftliche und soziologische Studien
Google Scholar

zur Konstruktion von Räumen [Touristification of spaces. Cultural and social studies research on the
Google Scholar

construction of spaces]. Wiesbaden: Springer-Verlag.
Google Scholar

Wykaz krakowskich obiektów noclegowych niebędących obiektami hotelarskimi. Access: 15.12.2018. https://
Google Scholar

www.bip.krakow.pl
Google Scholar

Van der Borg, Jan, Paolo Costa and Giuseppe Gotti. 1996. Tourism in European heritage cities. Annals of
Google Scholar

Tourism Research, 23(2), 306–321.
Google Scholar

Van der Zee, Egbert, Dario Bertocchi and Dominique Vanneste. 2018. Distribution of tourists within urban
Google Scholar

heritage destinations: a hot spot/cold spot analysis of TripAdvisor data as support for destination management. Current Issues in Tourism, 1–22.
Google Scholar

Van der Zee, Egbert, Jan van der Borg and Dominique Vanneste. 2017. The destination triangle: Toward relational management. In: Knowledge Transfer to and within Tourism, eds. Noel Scott, Marcella de Martino,
Google Scholar

Mathilda Van Niekerk, 167–188. London: Emerald.
Google Scholar

Zborowski, Andrzej. 2005. Przemiany struktury społeczno-przestrzennej regionu miejskiego w okresie realnego
Google Scholar

socjalizmu i transformacji ustrojowej (na przykładzie Krakowa), Kraków: IGiGP UJ.
Google Scholar

Zborowski, Andrzej and Tomasz Chaberko. 2014. Demographic and social challenges for the historic inner
Google Scholar

cities in central Europe. In: Enhancing competitiveness of V4 historic cities to develop tourism. Spatial-
Google Scholar

-economic cohesion and competitiveness in the context of tourism, eds. Radics Zsolt, Pénzes Janos, 25–42.
Google Scholar

Debrecen.
Google Scholar

Zmyślony, Piotr, and Joanna Kowalczyk-Anioł. 2019. Urban tourism hypertrophy: who should deal with it?
Google Scholar

The case of Krakow (Poland). International Journal of Tourism Cities, 5(2), 247–269.
Google Scholar