Współczesne miasta i obszary miejskie to złożone systemy funkcjonalno-przestrzenne, których kształtowanie jest działaniem złożonym i wieloaspektowym. W określaniu kierunków planowania rozwoju i przekształceń miast niezbędne jest stosowanie metod planowania strategicznego, które kompleksowo uwzględniają rzeczywiste potrzeby mieszkańców oraz możliwości rozwoju tych obszarów. Zbiór artykułów prezentowanych w  35. tomie „Studiów Miejskich” uwidacznia różnorodność działań podejmowanych w zakresie planowania rozwoju zarówno małych miast, jak i złożonych struktur wielkomiejskich w Polsce i na świecie. Rozważane były procesy zachodzące w  złożonym układzie osadniczym konurbacji katowickiej (aglomeracji górnośląskiej), w wyniku czego zaprezentowane zostały modelowe ujęcia analizowanej przestrzeni, zarówno zrównoważonej, jak i zróżnicowanej strukturalnie. Prezentowane były również możliwości kształtowania i rozwoju miast w odniesieniu do dotychczasowego dorobku z zakresu myśli urbanistycznej poprzez powrót do sprawdzonych już w praktyce różnych rozwiązań planistycznych oraz ich ponowne wdrożenie z uwzględnieniem współczesnych potrzeb. Przedmiotem uwagi Autorów była również identyfikacja szczególnego rodzaju przestrzeni, jakim jest tzw. przestrzeń pusta, oraz zdefiniowanie i określenie funkcji, jakie ta przestrzeń pełni w Świętochłowicach. Autorzy koncentrowali swoje badania także na analizie czynników zarówno wzmacniających rozwój współczesnych miast, jak i wpływających na pogłębianie się nierówności w systemie osadniczym kraju. Badania te dotyczyły m.in. lokalizacji urzędów centralnych w Polsce, a także turystyfikacji zasobów mieszkaniowych na przykładzie dzielnic śródmiejskich Krakowa. Zwrócono uwagę również na inicjatywy i poglądy społeczne dotyczące zmian w  funkcji i  zagospodarowaniu niewielkich przestrzeni miejskich w Gdyni, a także ograniczenia w wykorzystywaniu partycypacji do tworzenia nowych i ochrony istniejących wartości przestrzennych analizowanego obszaru miasta. Wyrażamy nadzieję, że prezentowane w niniejszym tomie wyniki badań będą interesujące i inspirujące zarówno dla badaczy problematyki miejskiej, jak i dla praktyków związanych z procesami planowania i zarządzania rozwojem miast.

                                                                                                                    Janusz Słodczyk, Barbara Wiatkowska