WPŁYW REWITALIZACJI DUŻYCH TERENÓW PRZEMYSŁOWYCH NA STRUKTURĘ MIASTA
Elżbieta LITWIŃSKA
Abstrakt
Artykuł prezentuje dwa przykłady procesów rewitalizacji przeprowadzanych na wielkich starych przemysłowych miastach - w Góteborgu i Lizbonie. Powierzchnia rewitalizowanych obszarów wynosiła ok. 300 ha. W Góteborgu w XIXw. zacząłsię rozwijać przemysłstoczniowy. W tym okresie zbudowano kilka portów po północnej stronie rzeki. W latach 70. - po tym, jak nastąpił kryzys naftowy -trzeba było zamykać stocznie z powodu współzawodnictwa rozwoju okrętownictwa z państw azjatyckich. W długoterminowym procesie Góteborg dążył do przekształcenia terenów przemysłowych w strefę miejskiej wielofunkcyjnej przestrzeni z innowacyjnym przemysłem, edukacją, administracją, usługami kultury i rozrywki, handlem i mieszkalnictwem. Obszar objęty rewitalizacją w Lizbonie dotyczy Parku Narodów, który leży we wschodniej części miasta. Obszar ten na początku XX w. miał charakter rolniczy, a następnie zlokalizowano tu zakłady przemysłowe, rafinerię, port i lotnisko. Impulsem do przeprowadzenia rewitalizacji tego obszaru była decyzja o zorganizowaniu w tym miejscu światowej wystawy EXPO ’98 pod hasłem „Oceany - dziedzictwo dla przyszłości”. W krótkim czasie przeprowadzono wiele działań, które doprowadziły do przeobrażenia zdegradowanej przestrzeni przemysłowej. Ukształtowane zostało miejskie centrum łączące wiele funkcji: biznesową, kulturalną, sportową, rozrywkową i rekreacyjną. Dugi proces rewitalizacji wymaga wyraźnego widzenia jej możliwości adaptowania potrzeb rynkowych i współudziału publiczno-prywatnego. Nowe działalności w takiej przestrzeni oznaczają nowe inwestycje
albo relokację centrum, ale może też nastąpić upadek niektórych funkcji w sąsiednich przestrzeniach. To wywiera wpływ na rynek pracy, co powoduje powiększenie poziomu bezrobocia wśród ludności z niskim wykształceniem, zasiedlającej te obszary. Miejsce takie staje się bardzo atrakcyjne, żywe, ale też drogie. Tylko ludzie z wysokim dochodem mogą w nim funkcjonować. To wywołuje zjawisko urban sprawl. Wielka przestrzeń po rewitalizacji może być nowym biegunem rozwoju, atrakcyjności regionu lub metropolii, gdyż ma ukształtowane wyższe funkcje, takie jak np. targi handlowe, współczesne przestrzenie handlowe itp. Radykalna transformacja wielkiej przestrzeni oznacza zmiany w strukturze miasta bądź regionu w aspektach: funkcjonalnym, społecznym, ekonomicznym i przestrzennym.
Słowa kluczowe:
zdegradowany obszar industrialny, rewitalizacja, transformacja funkcjiBibliografia
Cabral J., Rato B„ Reis J., 2006, Lisbon-Portugal. The EXPO '98 Urban Project, www.sociologia.unimib.it, kwiecień 2007 r.
Cadell Ch., 2008, Regeneration in European Cities: Making Connections. Case Study of Norra Alvstranden, Gothenburg (Sweden), Urban & Economic Development Ltd., www.urbed.co.uk, czerwiec 2008 r.
Domański B., 2000, Restrukturyzacja terenów poprzemystowych, [w:] Z. Ziobrowski, D. Ptaszycka-Jackowska, A. Rębowska, A. Geissler (red.), Rewitalizacja, rehabilitacja i restrukturyzacja - odnowa miast, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej Oddział w Krakowie, Kraków.
Domański R., 1997, Przestrzenna transformacja gospodarki, PWN, Warszawa.
Figuera J„ Mateus A., Serdoura F., Ferreira V., 2004, A New Approaches to Spatial Planning, 40th ISoCaRP World Congress, Geneva.
Gasidło K., 1998, Problemy przekształceń terenów poprzemystowych, Politechnika Śląska, Gliwice.
Gigler K„ Tótzer T., Knoflacher M., 2004, Examples of Revitalized Urban Industrial Sites Across Europe. Finał Report, ARC System Research, Seibersdorf (na prawach maszynopisu).
Jałowiecki B., 1999, Współczesne przekształcenia struktury osadniczej i przestrzeni miejskiej, PAN, Warszawa.
Kaczmarek S., 2004, Tereny poprzemysłowe w miastach - problem czy wyzwanie?, [w:] J. Słodczyk (red.), Przemiany struktury przestrzennej miast w sferze funkcjonalnej i społecznej, Wyd. Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
Litwińska E„ 2004, Włączenie zdegradowanych obszarów w strukturę miasta na przykładzie Parku Narodów (Parąue das Naęoes) w Lizbonie, [w:] J. Słodczyk (red.), Przemiany struktury przestrzennej miast w sferze funkcjonalnej i społecznej, Wyd. Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
Litwińska E„ 2008, Rewitalizacja terenów poprzemysłowych na przykładzie Góteborga, Konferencja Naukowa „Zrównoważony rozwój regionów uprzemysłowionych. Problemy. Praktyka. Perspektywy”, Katowice.
Lorens P., Załuski D., 1996, Obszary poprzemysłowe - problemy restrukturyzacji, PAN, Warszawa.
Norra Alvstranden. The Guide, 2000, Góteborg.
Vale D., 2005, New Centralities, Residential Mobility and Commuting: Exploiting the Connections in Case of Lisbon, EHR Conference „Housing in Europę: New Challenges and Innovations in Tomorrows Cities”, Reykjavik.
Autorzy
Elżbieta LITWIŃSKAStatystyki
Downloads
Inne teksty tego samego autora
- Elżbieta Litwińska, Strategia ożywiania centrów dużych miast amerykańskich , Studia Miejskie: Tom 7 (2012)
- Elżbieta Litwińska, Atrakcyjność inwestycyjna rumuńskiego miasta Timișoara , Studia Miejskie: Tom 13 (2014)
