FROM AN UNWANTED COTTON FACTORY TO THE SYMBOL OF THE CITY. THE EVOLUTION OF THE MEANING OF THE POST-INDUSTRIAL HERITAGE IN THE DEVELOPMENT OF THE CITY OF ŁÓDŹ
Hubert Wójciki
a:1:{s:5:"pl_PL";s:143:"Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, student uzupełniających studiów magisterskich na kierunku: Gospodarka Przestrzenna";}Aleksandra Nowakowska
Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Katedra Gospodarki Regionalnej i ŚrodowiskaAbstract
Post-industrial heritage belongs to the large ‘family’ of cultural legacy. This heritage consists mainly of elements that are remnants of the industrial culture of a given region. The post-industrial heritage holds values rooted in its history, society, urban architecture, science and technology; there is also the unique identity of the region included in it. A great number of genuine elements of the post-industrial heritage are present in the urban structure of the City of Łódź nowadays, forming its specific character and constituting a significant factor in the city’s development. Nevertheless, this tendency has been observable for merely two decades now. Towards the end of the 1990s the inhabitants’ attitude towards this resource was rather negative. The material elements of the post- industrial heritage made more of a problem than an asset. The aim of this article is to present the evolution behind the change in the approach of the local community to their perception of the post-industrial heritage of Łódź, as well as to show how the potential of the heritage has impacted the development of the city and the image of it. An important goal of the work is also to give characteristics of making use of the post-industrial heritage in the process of revitalization of Łódź, using the case study of Manufaktura – a shopping mall, leisure complex and arts centre. The research method applied in the article is an analysis of the content of the local press, the main topic of which is this facility. The article shows the way in which the post-industrial heritage has influenced the image and the devel- opment of the city. The article presents added values which the local community has gained thanks to the revitalization of their unique post-industrial heritage. Stimulation of dormant assets which the object under study possesses has changed the perception of the post-industrial heritage, while its new functions have re- generated yet another change in the perception of the object itself. Conclusions from the conducted research point also to the fact that the post-industrial heritage of Łódź, a part of which Manufaktura is, offers not only a testimony to the past, but also one to progress, a transformation following the decline of the textile industry. The key conclusion is that the investment implemented in the former Poznański’s Manufacture is a pioneering one and provides an inspiration to carry out further revitalization actions on post-factory objects located within the city’s landscape.
Keywords:
dziedzictwo przemysłowe, manufaktura, Łódź, Poltex, rozwój miastReferences
Adamczewska Izabela. 2006. Dziś rusza łódzka Manufaktura. Gazeta Wyborcza, dodatek Gazeta Wyborcza Łódź, 113: 11.
Google Scholar
Barabash, O.V. 2012. Theory and practice of cultural factors influence upon economic activity. Actual Problems of Economics, 12 (38), 113–121.
Google Scholar
Boryczka Ewa. M, Jakub Zasina. 2016. Dziedzictwo kulturowe i tożsamość miasta. W: EkoMiasto#Społeczeństwo. Zrównoważony, inteligentny i partycypacyjny rozwój miasta, 63–86. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
DOI: https://doi.org/10.18778/7969-221-7.04
Google Scholar
Chmielewska Katarzyna. 2010. Manufaktura – ziemia odzyskana. Dziennik Łódzki (wyd. A), dodatek Kocham Łódź 77: 10.
Google Scholar
Ciarkowski Błażej. 2020. Od Manufaktury do Monopolis. Architektura i Biznes. Źródło: https://www.architekturaibiznes.pl/od-manufaktury-do-monopolis,4551-strona2.html (dostęp: 02.02.2023).
Google Scholar
Del Pozo Paz Benito, Pablo, Alonso Gonzales. 2012. Industrial heritage and place identity in Spain from monuments to landscapes. Geographical Review, 102: 446–464.
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1931-0846.2012.00169.x
Google Scholar
Derdzikowski Bartłomiej. 2022. Manufaktura – duma Łodzi – sto lat temu i dziś. Gazeta Wyborcza. Wyborcza Łódź. Źródło: https://lodz.wyborcza.pl/lodz/5,35136,28472186.html (dostęp: 24.01.2023).
Google Scholar
Dicks Bella. 2004. Culture on Display: The Production of Contemporary Visitability. London: Open University Press.
Google Scholar
Golinowska Karolina. 2021. Paradoksy dziedzictwa: postindustrialne przestrzenie w optyce kulturoznawczej. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
Google Scholar
Gronczewska Anna. 2005. Jak przekształcono „Poltex”. Dziennik Łódzki. Wiadomości dnia (wyd. A), 153, 10.
Google Scholar
Gronczewska Anna. 2016. Od pałacu Izraela Poznańskiego przez Poltex do Manufaktury. Dziennik Łódzki (wyd. A.), dodatek Kocham Łódź, 117 (386), 8–9.
Google Scholar
Gruszczyńska Danuta. K. 2007. Pierwsze urodziny. Piotrkowska 104, 6: 27.
Google Scholar
Gruszczyńska Danuta. K. 2008. Wspólne dobro. Piotrkowska 104, 7/8: 12–13.
Google Scholar
Gryczewska Anna. 2019. Jak zmieniła się przez lata łódzka Manufaktura? Dziennik Łódziki. Źródło: https://plus.dzienniklodzki.pl/jak-zmieniala-sie-przez-lata-lodzka-manufaktura/ar/c15-14108173 (dostęp: 26.01.2023).
Google Scholar
Grzeszczyuk-Chętko Elżbieta. 2002. W starych murach Nowy Świat. Wiadomości Łódzkie, 4, 6–7.
Google Scholar
J. Arwel Edwards, Joan Carles Llurdés i Coit. 1996. Mines and Quarries. Industrial Heritage Tourism. Annals of Tourism Research, 23(2), 341–363.
DOI: https://doi.org/10.1016/0160-7383(95)00067-4
Google Scholar
Jasińska Agnieszka. 2013. Do Łodzi przyjeżdża coraz więcej turystów z Polski i zagranicy. Dziennik Łódzki. Źródło: https://dzienniklodzki.pl/do-lodzi-przyjezdza-coraz-wiecej-turystow-z-polski-i-zagranicy/ar/779930 (dostęp: 13.01.2023).
Google Scholar
Jędrysiak Tadeusz. 2008. Turystyka kulturowa, Warszawa: Wydawnictwo PWE.
Google Scholar
Jie Guo. (2006). The Protection and Renewal of Industrial Heritage from a Landscape Architect’s Perspectiv. European Spatial Planning and Regional Development Blekinge Institute of Technology.
Google Scholar
Kobyliński Zbigniew. 2001. Teoretyczne podstawy konserwacji dziedzictwa archeologicznego. Wydawnictwo Fundacja Res Publica Multiethnica. Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Google Scholar
Konwencja w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego, przyjęta w Paryżu dnia 16 listopada 1972 r. (Dz.U.76.32.190).
Google Scholar
Kowalski Krzysztof. 2013. O istocie dziedzictwa europejskiego – rozważania. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury Kraków.
Google Scholar
Krakowiak Beata. 2015. Museums of Łódź as an Element of Tourism Space and the Connection between Museums and the City’s Tourism Image. Turyzm / Tourism, 2 (25), 87–96.
DOI: https://doi.org/10.1515/tour-2015-0008
Google Scholar
Kronenberg Maciej. 2007. Turystyka dziedzictwa przemysłowego – próba sprecyzowania terminologii. W: Dziedzictwo przemysłowe jako strategia rozwoju innowacyjnej gospodarki. Katowice: Wydawnictwo GWSH.
Google Scholar
Kubiak Janusz. 2017. Upadek Poltexu. Express Ilustrowany, dodatek sobota, 240, 2.
Google Scholar
Kubiak Janusz. 2019. „Marchlewski” bankrutuje – ludzie na bruku. Express Ilustrowany, dodatek sobota, 227, 2.
Google Scholar
Langstraat James. 2006. The urban regeneration industry in Leeds: measuring sustainable urban regeneration performance. Earth & Environment, 2, 167–210.
Google Scholar
Lowenthal David. 1998. The Heritage Crusade and the Spoils of History. Cambridge University Press.
DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511523809
Google Scholar
M.P. 2004. Manufaktura czeka na turystów. Dziennik Łódzki, wiadomości dnia (wyd. A), 176, 8.
Google Scholar
Markowski Tadeusz. 2006. Szansa. Której na imię Manufaktura. Dziennik Łódzki, wiadomości dnia (wyd. A), 114, 2.
Google Scholar
Masierek Edyta. 2020. EC1 w Łodzi z perspektywy mieszkańców najbliższego otoczenia. Space – Society –Economy, 31, 83–103.
DOI: https://doi.org/10.18778/1733-3180.31.05
Google Scholar
Masłowski Marcin. 2006. Niegospodarności w Polteksie nie było. Gazeta Wyborcza, dodatek Gazeta Wyborcza Łódź, 139, 3.
Google Scholar
Moterski Filip. 2011. Rewitalizacja obiektów poprzemysłowych. Folia Oeconomica, 261: 319–338.
Google Scholar
Murzyn Monika. 2007. Dziedzictwo kulturowe w okresie przemian: szanse i wyzwania. W: Dziedzictwo kulturowe w XXI wieku. Szanse i wyzwania. Międzynarodowe Centrum Kultury: 139–154.
Google Scholar
Murzyn-Kupisz Monika. 2010. Podmioty na rynku dziedzictwa kulturowego. Studia regionalne i lokalne, 3, 61–80.
Google Scholar
Nowakowska Aleksandra, Bartosz Walczak. 2017. Dziedzictwo przemysłowe jako kapitał terytorialny. Przykład Łodzi. Gospodarka w Praktyce i Teorii, 45 (4), 45–56.
DOI: https://doi.org/10.18778/1429-3730.45.04
Google Scholar
Orange Hilary. 2008. Industrial Archaeology: its place within the Academic Discipline, the Public Realm and the Heritage Industry. Industrial Archaeology Review, 30 (2), 83–95.
DOI: https://doi.org/10.1179/174581908X347292
Google Scholar
P.I. 2004. Manufaktura w wielkim korku. Dziennik Łódzki, wiadomości dnia (wyd. A), 231, 8.
Google Scholar
Pawłowska Krystyna, Magdalena Swaryczewska. 2002. Ochrona dziedzictwa kulturowego Zarządzanie i partycypacja społeczna. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar
Piccinato Giorgio. 1997. Wszystkie miasta są historyczne (ale niektóre bardziej). W: Miasto historyczne. Potencjał dziedzictwa. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury, 19–24.
Google Scholar
Podolska Joanna. 2007. Manufaktura w dawnych fabrykach Poznańskiego. Gazeta Wyborcza, dodatek Gazeta Wyborcza Łódź, 174, 2.
Google Scholar
Popławska Irena. 1992. Architektura mieszkaniowa Łodzi w XIX w. Warszawa: Polska Akademia Nauk, Komitet Architektury i Urbanistyki.
Google Scholar
Purchla Jacek. 2013. Dziedzictwo kulturowe w Polsce: system prawny, finansowanie i zarządzanie. Kultura a rozwój, 195–224.
Google Scholar
Puś Wiesław. 1987. Dzieje Łodzi przemysłowej: zarys historii. Łódź: Muzeum Historii Miasta Łodzi.
Google Scholar
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 16 lutego 2015 roku w sprawie uznania za pomnik historii „Łódź – wielokulturowy krajobraz miasta przemysłowego” (Dz.U., 2015, poz. 315).
Google Scholar
Shapiro Gilbert, John Markoff. 1997. A Matter of Definition. W: Text Analysis for the Social Sciences. Methods for Drawing Statistical Inferences from Texts and Transcripts. Mahwah, New Jersey.
Google Scholar
Szram Antoni. 1998. Inicjatywy budowlane I.K. Poznańskiego jako wyraz mecenatu artystycznego łódzkiego przemysłowca. Łódź: Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego.
Google Scholar
Świerczewska-Pietras Katarzyna. 2009. Rewitalizacja zamknięta jako przykład zagospodarowania poprzemysłowego obszaru Łodzi. Prace Komisji Geografii Przemysłu, 12: 173–18.
DOI: https://doi.org/10.24917/20801653.12.16
Google Scholar
Tetelowska Irena. 1972. Szkice prasoznawcze. Warszawa.
Google Scholar
Tomaszewski Andrzej. 2000. Dziedzictwo i zarządzanie. W: Problemy zarządzania dziedzictwem kulturowym. Warszawa: Fundacja „Res Publica Multiethnica”.
Google Scholar
Trzustkowa Małgorzata, Magdalena Rubaszczewska. 2005. Miasto za 800 milionów! Express Ilustrowany, 188, 11.
Google Scholar
Wesołowski Piotr. 2016. Życie po życiu w Manufakturze. Gazeta Wyborcza, dodatek Magazyn Łódź, 119, 10–11.
Google Scholar
Wygańska Joanna. 2012. Enklawa optymizmu. Manufaktura napędza Łodź. Kronika miasta Łodzi, 1–2 (57), 125–129.
Google Scholar
Zasina Jakub. 2013. Między pojęciem zabytku i dziedzictwa kulturowego. Od zasobu do czynnika rozwoju jednostki terytorialnej. W: Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Zarządzanie, 12, 131–142.
Google Scholar
Zboińska Alicja. 2014. Manufaktura na Europejskim Szklaku Dziedzictwa Przemysłowego. Dziennik Łódzki. Źródło: https://dzienniklodzki.pl/manufaktura-na-europejskim-szlaku-dziedzictwa-przemyslowego-zdjecia/ar/c3-3409523 (dostęp: 26.01.2023).
Google Scholar
Authors
Hubert WójcikiAuthors
Aleksandra NowakowskaStatistics
Downloads
License
Copyright (c) 2023 Studia Miejskie
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
Most read articles by the same author(s)
- Aleksandra Nowakowska, Building intelligent city. A case study of the city of Montpellier , Studia Miejskie: Vol. 19 (2015)
- Klaudia Kamińska, Aleksandra Nowakowska, IS A PLACE-BASED POLICY THE KEY TO COMBATING CLIMATE CHANGE IN CITIES? - INTEGRATED TERRITORIAL INVESTMENTS AS A TOOL FOR CLIMATE CHANGE ADAPTATION , Studia Miejskie: Vol. 46 (2023)
