Międzynarodowa ranga Mysłowic w 1913 r. Jako wyraz centralnych funkcji granicznych
Abstrakt
Celem artykułu jest ukazanie historycznego znaczenia Mysłowic na arenie międzynarodowej jako centralnego ośrodka ruchu granicznego. Poprzez analizę archiwalnego planu miasta i źródeł historycznych odtworzono bazę instytucjonalną Mysłowic w 1913 r., a następnie dokonano selekcji działalności gospodarczych bezpośrednio związanych z funkcją graniczną. Rozwój gospodarczo-społeczny miasta dokonywał się na tle ówczesnego podziału politycznego Europy, a zróżnicowanie ekonomiczne między zaborami zadecydowało o wykreowaniu Mysłowic jako swoistych „wrót” handlowo-emigracyjnych. Nadgraniczne położenie na styku trzech cesarstw oraz rozwój kolei żelaznej wpłynęły na ukształtowanie się specyficznej przestrzeni funkcjonalnej miasta, z dominacją działalności związanych z handlem hurtowym, transportem, spedycją, gastronomią oraz usługami noclegowy
Słowa kluczowe:
Mysłowice, miasta-wrota, funkcje graniczne, Kąt Trzech CesarstwBibliografia
Adressbuch für Kattowitz, Schloß Kattowitz, Brynow, Myslowitz, Ellgoth=Idaweiche, Hohenlohehütte, Bogutschütz=Zawodzie, Rosdzin=Schoppinitz, Laurahütte, Domb, Zalenze. Zusammengestellt auf Grund Amtlicher Quellen, 1911, Julius Herlitz.
Google Scholar
Bański J., 2010, Granica w badaniach geograficznych – definicja i próba klasyfikacji, „Przegląd Geograficzny”, z. 4.
Google Scholar
Czepczyński M., Szmytkowska M., 2003, Rola granicy państwowej w rozwoju lokalnym. Opowieść o dwóch miastach: Lidzbark Warmiński i Bartoszyce, [w:] Granice. Obszary przygraniczne. Euroregiony, red. J. Runge, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Google Scholar
Die Stadt Myslowitz, 1911, skala 1:1100, ze zbiorów Muzeum Miasta Mysłowice.
Google Scholar
Dragan W., Spórna T., 2014, Trójkąt Trzech Cesarzy, [w:] Encyklopedia województwa śląskiego, red. R. Kaczmarek, Instytut Badań Regionalnych, Katowice (publikacja elektroniczna).
Google Scholar
Gwosdz K., 2004, Ewolucja rangi miejscowości w konurbacji przemysłowej. Przypadek Górnego Śląska, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Google Scholar
Kantor-Pietraga I., Krzysztofik R., 2011, Zmienność funkcji miasta i przestrzeni publicznej na przykładzie Mysłowic: 1911–2011, [w:] XXIV Konwersatorium Wiedzy o Mieście: przestrzeń publiczna miasta, red. I. Jażdżewska, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
Kaszowska B., Pukowska-Mitka M., Runge J., 1992, Wybrane aspekty rozwoju układu osadniczego woj. katowickiego w latach 1885–1982, [w:] Wybrane zagadnienia z geografii społeczno-ekonomicznej, z. 1, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Sosnowiec.
Google Scholar
Köhler R., 1915, Adressbuch Oberschlesien, Russisch-Polen, Ost-Schlesien 1914/1915, Neumanns Stadtbuchdruckerei, Gliwitz.
Google Scholar
Krzysztofik R., 2004, Miasta-wrota. Zarys teorii i przegląd badań, „Czasopismo Geograficzne”, z. 3.
Google Scholar
Krzysztofik R., 2006, Proces umiastowienia obszaru współczesnego Sosnowca i jego efekty, „Rocznik Sosnowiecki”, t. 15: Oblicza miasta, red. T. Jankowski.
Google Scholar
„Kuryer Śląski”, 11 grudnia 1913 r., nr 286.
Google Scholar
„Kuryer Śląski”, 28 marca 1913 r., nr 71.
Google Scholar
„Kuryer Śląski”, 29 sierpnia 1913 r., nr 200.
Google Scholar
„Kuryer Śląski”, 5 grudnia 1913 r., nr 282.
Google Scholar
„Kuryer Śląski”, 6 lipca 1913 r., nr 154.
Google Scholar
„Kuryer Śląski”, 6 marca 1913 r., nr 54.
Google Scholar
„Kuryer Śląski”, 9 września 1913 r., nr 209.
Google Scholar
Martinez O.J., 1994, Border People: Life and Society in the U.S. – Mexico Borderlands, University of Arizona Press, Tucson.
Google Scholar
Oberschlesisches Handels-Adressbuch. Herausgegeben unter Benutzung des amtlichen Materials der Handelskammer für den Regierungsbezirk Oppeln, 1914, Kattowitz-Breslau-Leipzig-Berlin.
Google Scholar
Pytel S., Sitek S., 2012, Granica – stymulanta czy bariera rozwoju lokalnego?, [w:] Perspektywy rozwoju regionalnego Polski w okresie programowania po 2013 r., cz. 2, red. A. Harańczyk, Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, Warszawa.
Google Scholar
Rykiel Z., 1991, Rozwój regionów stykowych w teorii i w badaniach empirycznych, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – PAN, Wrocław.
Google Scholar
Sobala-Gwosdz A., 2005, Ośrodki wzrostu i obszary stagnacji w województwie podkarpackim, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Google Scholar
Sulik A., 1971, Wpływ przemysłu i położenia granicznego na rozwój przestrzenny Mysłowic w XIX i początkach XX wieku, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomicznej” (Katowice), nr 41(1).
Google Scholar
Sulik A., 1988, Funkcje i specyfika rozwoju miasta nadgranicznego (na przykładzie Mysłowic), [w:] Miasta w ciągu wieków. Wybrane przykłady, red. S. Michalkiewicz, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Google Scholar
Sulik A., 2007, Historia Mysłowic do 1922, Urząd Miasta, Mysłowice.
Google Scholar
Statystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Studia Miejskie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Inne teksty tego samego autora
- Weronika Dragan, Audyt miejski w procesie rewitalizacji dzielnic staromiejskich (na przykładzie Mysłowic) , Studia Miejskie: Tom 17 (2015)