Realizacje urbanistyczne w mieście postindustrialnym i ich wpływ na kształtowanie ładu przestrzennego
Abstrakt
Istotnym problemem miast postindustrialnych, wynikającym z dokonujących się przeobrażeń gospodarczych, jest ich dziedzictwo w postaci często zdegradowanych i niewykorzystanych obszarów poprzemysłowych. Zazwyczaj są one zlokalizowane w centralnych dzielnicach miast i powinny być obszarem szczególnego zainteresowania władz lokalnych z dwóch zasadniczych powodów: potrzeby otwierania miasta „na zewnątrz” i kreacji jego wizerunku jako miasta atrakcyjnego dla inwestorów, turystów i innych zewnętrznych użytkowników miasta oraz konieczności powstrzymania postępujących procesów suburbanizacji poprzez stworzenie oferty rezydencjalnej w bardzo atrakcyjnie zlokalizowanych obszarach miasta. Procesy rewitalizacji, mające prowadzić do oddawania obszarów miastu i ich ożywiania, przebiegają zazwyczaj dwutorowo: poprzez modernizację istniejącej już zabudowy lub realizację nowych, często wielkoskalowych przedsięwzięć, które mogą istotnie odmienić ich morfologię oraz dotychczasowe funkcje. W neoliberalnej rzeczywistości, która zdominowała zarządzanie w skali miejskiej, należy mieć świadomość, że podejmowane działania, przynoszące konkretne benefity ich realizatorom, mogą zarazem istotnie zaburzyć ład przestrzenny, a także – poprzez postępujące procesy gentryfikacji – dotychczasowe struktury społeczne.
Słowa kluczowe:
miasto postindustrialne, obszary poprzemysłowe, przedsięwzięcia urbanistyczne, projekty wielkoskalowe, ład przestrzennyBibliografia
Amekudzi A., Fomunung I., 2004, Integrating brownfields redevelopment with transportation planning, “Journal of Urban Planning and Development” No. 130.
Google Scholar
Arnstein S.R., 1969, A ladder of citizen participation, “Journal of the American Planning Association” No. 35(4).
Google Scholar
Auge M., 2013, Nie-miejsca. Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Bianchini F., Dawson J., Evans R., 1992, Flagship projects in urban regeneration, [w:] Rebuilding the city: Property-led urban regeneration, ed. P. Healey et al., E&FN Spon, London.
Google Scholar
Billert A., 2012, Miasta w postindustrialnej Europie i w kleszczach polskiej transformacji, [w:] Miasto w działaniu. Zrównoważony rozwój z perspektywy oddolnej, red. P. Filar, P. Kubicki, Instytut Obywatelski, Warszawa.
Google Scholar
Cook I., 2004, Waterfront regeneration, gentrification and the entrepreneurial state: The redevelopment of Gunwharf Quays – Portsmouth, University of Manchester, Manchester. SPA Working Paper No. 51.
Google Scholar
Doucet B., 2007, Flagship regeneration: Panacea or urban problem?, http://www.lib.gla.ac.uk/media/media_47909_en.pdf (dostęp 15 sierpnia 2015).
Google Scholar
Fainstein S.S., 2005, Planning theory and the city, “Journal of Planning Education and Research” No. 25.
Google Scholar
Filar P., Kubicki P., 2012, Lepsze, zrównoważone miasto, [w:] Miasto w działaniu. Zrównoważony rozwój z perspektywy oddolnej, red. P. Filar, P. Kubicki, Instytut Obywatelski, Warszawa.
Google Scholar
Gierat-Bieroń B., 2012, Zrównoważony rozwój miasta a kultura, [w:] Miasto w działaniu. Zrównoważony rozwój z perspektywy oddolnej, red. P. Filar, P. Kubicki, Instytut Obywatelski, Warszawa.
Google Scholar
Hackworth J., 2005, Emergent urban forms or emergent post-modernisms? A comparison of large U.S. metropolitan areas, “Urban Geography” 26(6).
Google Scholar
Hula R.C., Bromley-Trujillo R., 2010, Cleaning up the mess: Redevelopment of urban brownfields, “Economic Development Quarterly” No. 24(3).
Google Scholar
Iwata N., del Rio V., 2004, The image of the waterfront in Rio de Janeiro. Urbanism and social representation of reality, “Journal of Planning Education and Research” 24.
Google Scholar
Johnson K.L., Dixson C.E., Tochterman S.P., 2002, Brownfield redevelopment and transportation planning in the Philadelphia region, “Journal of the Institute of Transportation Engineers” No. 72(7).
Google Scholar
Kaczmarek S., 2001, Rewitalizacja terenów poprzemysłowych. Nowy wymiar w rozwoju miast, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
Lecroart P., 2007, Strategies, stakeholders, and large-scale projects: a few pointers, [w:] Large-scale urban development projects in Europe. Drivers of change in city regions, ed. S. Mariotte, Institute for Urban Planning and Development of the Île-de-France Region, Paris.
Google Scholar
Lecroart P., 2011, Flagship developments: Large scale urban developments in national urbanistion strategies, “The International Perspectives” report tIP 03|07.
Google Scholar
Ledwoń S., 2011, Planowanie inwestycji wielkiej skali w europejskich systemach planowania przestrzennego, [w:] Planowanie i realizacja przedsięwzięć urbanistycznych, red. P. Lorens, J. Martyniuk-Pęczek, Akapit--DTP, Gdańsk.
Google Scholar
Loftman P., Nevin B., 1995, Prestige projects and urban regeneration in the 1980s and 1990s: a review of benefits and limitations, “Planning Practice and Research” vol. 10, No. 3–4.
Google Scholar
Lorens P., 2004, Tożsamość a autentyzm przestrzeni publicznej współczesnych wielkoskalowych założeń urbanistycznych, [w:] Wielkoskalowe projekty inwestycyjne jako czynnik podnoszenia konkurencyjności polskiej przestrzeni, red. T. Markowski, „Biuletyn KPZK” z. 210.
Google Scholar
Lorens P., 2009a, Specyfika procesów przekształceń i rewitalizacji różnych typów obszarów zdegradowanych w miastach polskich, [w:] Wybrane zagadnienia rewitalizacji miast, red. P. Lorens, J. Martyniuk-Pęczek, Urbanista, Gdańsk.
Google Scholar
Lorens P., 2009b, Zagadnienia wdrażania programów przekształceń i rewitalizacji zdegradowanych struktur miejskich, [w:] Wybrane zagadnienia rewitalizacji miast, red. P. Lorens, J. Martyniuk-Pęczek, Urbanista, Gdańsk.
Google Scholar
Marshall R., 2001, Waterfronts in post-industrial cities, Spoon Press, London.
Google Scholar
Miasto postindustrialne. Problemy społeczne, perspektywy rozwoju, 2011, red. S. Szewrański, Ośrodek Myśli Społecznej im. Ferdynanda Lassalle’a, Wrocław.
Google Scholar
On Public-Private Partnerships and Community Law on Public Contracts and Concessions, 2004, COM(2004) 327, Commission of European Communities, Bruksela.
Google Scholar
Opper R.G., 2005, The brownfield manifesto, “Urban Lawyer” No. 37.
Google Scholar
Pancewicz Ł., 2011, Relacje między brytyjskim systemem planowania a zarządzaniem dużymi projektami miejskimi, [w:] Planowanie i realizacja przedsięwzięć urbanistycznych, red. P. Lorens, J. Martyniuk-Pęczek, Akapit-DTP, Gdańsk.
Google Scholar
Pancewicz Ł., 2012a, Znaczenie przedsięwzięć urbanistycznych o dużej skali jako narzędzia kształtowania polityki rozwojowej miast oraz możliwości jego zastosowania w Polsce, rozprawa doktorska, Katedra Urbanistyki i Planowania Regionalnego, Wydział Architektury Politechniki Gdańskiej, Gdańsk, maszynopis.
Google Scholar
Pancewicz Ł., 2012b, Czekając na polskie Docklands. Kwestia przedsięwzięć urbanistycznych o dużej skali, [w:] Miasto w dobie neoliberalnego urbanizmu, red. M. Szmytkowska, I. Sagan, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Google Scholar
Peck J., Tickell A., 2002, Neoliberalizing space, [w:] Spaces of neoliberalism urban restructing in North America and Western Europe, eds. N. Brenner, N. Theodore, Blackwell Publishing, Oxford.
Google Scholar
Smyth H., 2005, Marketing the city. The role of flagship developments in urban regeneration, Taylor & Francis e-Library, London.
Google Scholar
Swyngedouw E., Moulaert F., Rodriguez A., 2002, Neoliberal urbanization in Europe: Large-scale urban development projects and the new urban policy, “Antipode” No. 34(3).
Google Scholar
Tasan-Kok T., Załęczna M., 2010, Partnerstwo publiczno-prywatne w rozwoju przestrzeni miejskiej. Polska praktyka na tle regulacji unijnych, Ernst&Young, Warszawa.
Google Scholar
Wernstedt K., Hersh R., 2006, Brownfields regulatory reform and policy innovation in practice, “Progress in Planning” No. 65.
Google Scholar
Whitney H., 2003, Cities and superfund: Encouraging brownfield redevelopment, “Ecology Law Quarterly” No. 30.
Google Scholar
Statystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Studia Miejskie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Inne teksty tego samego autora
- Magdalena Szmytkowska, Potencjał trójmiejskiej przestrzeni metropolitalnej – pola integracji i dezintegracji , Studia Miejskie: Tom 13 (2014)
