Wykorzystanie terenów pogórniczych na przykładzie Wałbrzycha
Sylwia Dołzbłasz
Piotr Mucha
Abstrakt
W efekcie przeprowadzonej na początku lat 90. XX w. likwidacji przemysłu górniczego w Wałbrzychu w mieście zaszły głębokie przemiany w sferach gospodarczej, społecznej i przestrzennej. Jednym ze skutków była utrata przez znaczne obszary miasta wykorzystywane przez przemysł górniczy swej dotychczasowej funkcji. Celem artykułu była ocena obecnego stanu wykorzystania terenów pogórniczych na obszarze Wałbrzycha. Na podstawie inwentaryzacji urbanistycznej określono użytkowanie terenu oraz wybrane cechy budynków. Zbadano także rozmieszczenie podmiotów gospodarczych oraz ich strukturę rodzajową (według PKD 2007). Na podstawie przeprowadzonego badania można stwierdzić, iż tereny pogórnicze w Wałbrzychu w niewielkim stopniu zdołano przystosować do pełnienia nowych funkcji. Obecne ich zagospodarowanie świadczy, iż w procesie likwidacji przemysłu górniczego problem przyszłego wykorzystania terenów pogórniczych nie był w należyty sposób uwzględniany.
Słowa kluczowe:
obszary pogórnicze, użytkowanie terenu, planowanie przestrzenne, miasto przemysłowe, WałbrzychBibliografia
Błaszczyszyn M., 2007, Działalność inwestycyjna Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, [w:] Wałbrzyska Specjalna Strefa Ekonomiczna INVEST-PARK. Bilans pierwszej dekady, wpływ na region i perspektywy rozwoju, red. B. Fiedor, Wyd. Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław.
Domański B., 2000, Restrukturyzacja terenów poprzemysłowych w miastach, [w:] Rewitalizacja, rehabilitacja, restrukturyzacja – odnowa miast, red. Z. Ziobrowski, D. Ptaszycka-Jackowska, A. Rębowska, A. Geissler, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, Kraków.
Domański B., 2001, Przekształcenia terenów poprzemysłowych w województwach śląskim i małopolskim, [w:] Problemy przemian struktur przemysłowych w procesie wdrażania reguł gospodarki rynkowej, red. Z. Zioło, Komisja Geografii Przemysłu PTG, Warszawa.
Domański R., 2006, Gospodarka przestrzenna. Podstawy teoretyczne, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
Durlik I., 2009, Inżynieria zarządzania, cz. 1, Wyd. Placet, Warszawa.
Fiszer A., Mazur A., 2008, Rekonwersja terenów pogórniczych a zrównoważony rozwój z uwzględnieniem waloryzacji złóż nieodnawialnych, [w:] Eksploatacja złóż nieodnawialnych w aspekcie zrównoważonego rozwoju i wymogów Unii Europejskiej, red. A. Graczyk, Wyd. DWSPiT, Polkowice.
Jarosz J., 2010, Prawne i ekonomiczne aspekty likwidacji kopalń węgla kamiennego w Polsce, „Górnictwo i Geoinżynieria”, t. 34, z. 3.
Kaczmarek S., 2010, Rewitalizacja i krajobraz miejski – kwestia społecznej odpowiedzialności, „Studia Miejskie”, t. 1.
Kasztelewicz Z., Ptak M., 2011, Rekultywacja terenów pogórniczych w kopalniach surowców skalnych, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.
Kmak K., Płonka A., Winnicki A., 2000, Rozwój górnictwa i technologii eksploatacji węgla kamiennego w Wałbrzychu, górnictwo węgla kamiennego w latach 1945–1998, [w:] Eksploatacja górnicza a ochrona powierzchni. Doświadczenia z wałbrzyskich kopalń, red. A. Kowalski, Główny Instytut Górnictwa, Katowice.
Kosmaty J., 2011, Wałbrzyskie tereny pogórnicze po 15 latach od zakończenia eksploatacji węgla, „Górnictwo i Geologia”, t. 6, z. 1.
Krzemińska A., Zaręba A., Ornatowska B., 2009, Kierunki zmian w środowisku przyrodniczym związane z działalnością poeksploatacyjną na obszarze dzielnic Sobięcin i Gaj w Wałbrzychu w kontekście planów zagospodarowania przestrzennego, „Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych”, nr 38.
Litwińska E., 2010, Wpływ rewitalizacji dużych terenów przemysłowych na strukturę miasta, „Studia Miejskie”, t. 1.
Maddison A., 2006, The World Economy, OECD Publishing, Paris.
Markowski T., 1999, Zarządzanie rozwojem miast, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
Płonka A., Kmak K., Krypel K., Winnicki A., 1999, Przebieg procesu likwidacji wałbrzyskich kopalń, [w:] Doświadczenia z likwidacji zakładów górniczych, Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa, Zamek Książ.
Post-mining regions in Central Europe – problems, potentials, possibilities, 2012, eds. P. Wirth, B. Černič Mali, W. Fischer, Oekom, München.
Potocki J., Szczęśniak E., 2009, Rozwój przestrzenny wałbrzyskiego zespołu miejskiego i jego wpływ na przemiany systemu przyrodniczego, „Studia KPZK”, t. 123.
Rewitalizacja, rehabilitacja, restrukturyzacja – odnowa miast, 2000, red. Z. Ziobrowski, D. Ptaszycka-Jackowska, A. Rębowska, A. Geissler, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, Kraków.
Skalski K., 1998, Problemy rewitalizacji, [w:] Gospodarka przestrzenna gmin. Poradnik, t. 3, Fundusz Współpracy – Brytyjski Fundusz Know-How, Kraków.
Skiba L., 1997, Zakres restrukturyzacji a delimitacja lokalnego rynku pracy, [w:] Zagłębie węglowe w obliczu restrukturyzacji, red. L. Skiba, Wyd. DTSK-Silesia, Wrocław.
Sikorski D., 2012, Zmiany funkcjonalne terenów przemysłowych i poprzemysłowych we Wrocławiu po 1989 roku, [w:] Przekształcenia przestrzeni miejskiej Wrocławia. Ujęcie geograficzne, t. 1, red. B. Namyślak, R. Szmytkie, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Suszyński C., 1999, Restrukturyzacja przedsiębiorstw, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Wałbrzycha, Uchwała Rady Miejskiej Wałbrzycha Nr XI/154/99 zmieniona uchwałami Nr XII/142/03 i Nr XXII/197/08.
Domański B., 2000, Restrukturyzacja terenów poprzemysłowych w miastach, [w:] Rewitalizacja, rehabilitacja, restrukturyzacja – odnowa miast, red. Z. Ziobrowski, D. Ptaszycka-Jackowska, A. Rębowska, A. Geissler, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, Kraków.
Domański B., 2001, Przekształcenia terenów poprzemysłowych w województwach śląskim i małopolskim, [w:] Problemy przemian struktur przemysłowych w procesie wdrażania reguł gospodarki rynkowej, red. Z. Zioło, Komisja Geografii Przemysłu PTG, Warszawa.
Domański R., 2006, Gospodarka przestrzenna. Podstawy teoretyczne, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
Durlik I., 2009, Inżynieria zarządzania, cz. 1, Wyd. Placet, Warszawa.
Fiszer A., Mazur A., 2008, Rekonwersja terenów pogórniczych a zrównoważony rozwój z uwzględnieniem waloryzacji złóż nieodnawialnych, [w:] Eksploatacja złóż nieodnawialnych w aspekcie zrównoważonego rozwoju i wymogów Unii Europejskiej, red. A. Graczyk, Wyd. DWSPiT, Polkowice.
Jarosz J., 2010, Prawne i ekonomiczne aspekty likwidacji kopalń węgla kamiennego w Polsce, „Górnictwo i Geoinżynieria”, t. 34, z. 3.
Kaczmarek S., 2010, Rewitalizacja i krajobraz miejski – kwestia społecznej odpowiedzialności, „Studia Miejskie”, t. 1.
Kasztelewicz Z., Ptak M., 2011, Rekultywacja terenów pogórniczych w kopalniach surowców skalnych, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.
Kmak K., Płonka A., Winnicki A., 2000, Rozwój górnictwa i technologii eksploatacji węgla kamiennego w Wałbrzychu, górnictwo węgla kamiennego w latach 1945–1998, [w:] Eksploatacja górnicza a ochrona powierzchni. Doświadczenia z wałbrzyskich kopalń, red. A. Kowalski, Główny Instytut Górnictwa, Katowice.
Kosmaty J., 2011, Wałbrzyskie tereny pogórnicze po 15 latach od zakończenia eksploatacji węgla, „Górnictwo i Geologia”, t. 6, z. 1.
Krzemińska A., Zaręba A., Ornatowska B., 2009, Kierunki zmian w środowisku przyrodniczym związane z działalnością poeksploatacyjną na obszarze dzielnic Sobięcin i Gaj w Wałbrzychu w kontekście planów zagospodarowania przestrzennego, „Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych”, nr 38.
Litwińska E., 2010, Wpływ rewitalizacji dużych terenów przemysłowych na strukturę miasta, „Studia Miejskie”, t. 1.
Maddison A., 2006, The World Economy, OECD Publishing, Paris.
Markowski T., 1999, Zarządzanie rozwojem miast, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
Płonka A., Kmak K., Krypel K., Winnicki A., 1999, Przebieg procesu likwidacji wałbrzyskich kopalń, [w:] Doświadczenia z likwidacji zakładów górniczych, Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa, Zamek Książ.
Post-mining regions in Central Europe – problems, potentials, possibilities, 2012, eds. P. Wirth, B. Černič Mali, W. Fischer, Oekom, München.
Potocki J., Szczęśniak E., 2009, Rozwój przestrzenny wałbrzyskiego zespołu miejskiego i jego wpływ na przemiany systemu przyrodniczego, „Studia KPZK”, t. 123.
Rewitalizacja, rehabilitacja, restrukturyzacja – odnowa miast, 2000, red. Z. Ziobrowski, D. Ptaszycka-Jackowska, A. Rębowska, A. Geissler, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, Kraków.
Skalski K., 1998, Problemy rewitalizacji, [w:] Gospodarka przestrzenna gmin. Poradnik, t. 3, Fundusz Współpracy – Brytyjski Fundusz Know-How, Kraków.
Skiba L., 1997, Zakres restrukturyzacji a delimitacja lokalnego rynku pracy, [w:] Zagłębie węglowe w obliczu restrukturyzacji, red. L. Skiba, Wyd. DTSK-Silesia, Wrocław.
Sikorski D., 2012, Zmiany funkcjonalne terenów przemysłowych i poprzemysłowych we Wrocławiu po 1989 roku, [w:] Przekształcenia przestrzeni miejskiej Wrocławia. Ujęcie geograficzne, t. 1, red. B. Namyślak, R. Szmytkie, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Suszyński C., 1999, Restrukturyzacja przedsiębiorstw, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Wałbrzycha, Uchwała Rady Miejskiej Wałbrzycha Nr XI/154/99 zmieniona uchwałami Nr XII/142/03 i Nr XXII/197/08.
Dołzbłasz, S., & Mucha, P. (2020). Wykorzystanie terenów pogórniczych na przykładzie Wałbrzycha. Studia Miejskie, 17, 106–118. Pobrano z https://czasopisma.uni.opole.pl/index.php/sm/article/view/2496
Autorzy
Sylwia DołzbłaszAutorzy
Piotr MuchaStatystyki
Downloads
Download data is not yet available.
Inne teksty tego samego autora
- Sylwia Dołzbłasz, Michał Suszczewicz, Rola poradzieckich lotnisk w kształtowaniu nowych przestrzeni gospodarczych Polski Zachodniej , Studia Miejskie: Tom 33 (2019)
- Sylwia Dołzbłasz, Anna Grochowska, Paulina Przepierczyńska, The public space of the city from the perspective of people with motor disabilities using the example of the centre of Wrocław , Studia Miejskie: Tom 43 (2022)
