Abstrakt

Przedmiotem analiz artykułu jest pojęcie myślenia dialogicznego. Jest ono różne od pojęcia dialogu – literackiej figury, która służy do przekazywania poglądów filozoficznych. Myślenie dialogiczne, jako merytorycznie nowy sposób uprawiania filozofii, pojawia się dopiero w początkach XX wieku. Zrodziło się ono jako sprzeciw wobec redukcyjnych metod nauk przyrodniczych i przeniesienia ich w obszar myśli humanistycznej i antropologicznej. W ten sposób powstał nowy nurt filozoficzny – filozofia dialogu. Rozwijał się w duchu uwag krytycznych kierowanych pod adresem dotychczasowej tradycji filozofii zachodniej. W artykule przedstawione zostały konstytutywne cechy myślenia dialogicznego. Najpierw przeprowadzono analizę fenomenologiczną jego kluczowych doświadczeń. Wyrażają się one w terminach takich, jak: „wydarzenie”, „spotkanie”, „drugi”, „czas”, „roszczenie”, „wzajemność”. Następnie wykazano, iż w myśleniu dialogicznym element epistemiczny i element etyczny warunkują się nawzajem. Końcowy wniosek analiz brzmi: aby uniknąć zagrożeń idących ze strony rozum monologicznego, za rzecz konieczną należy uznać wprowadzenie go w przestrzeń rozumu dialogicznego.