Twórczość naukowa i życie Edyty Stein - psychologiczne założenia empatii w świetle problematyki ekumenizmu

Barbara Mróz

Uniwersytet Opolski, Instytut Psychologii
http://orcid.org/0000-0003-0414-0468

Abstrakt

Artykuł stanowi próbę analizy przejawów empatii w twórczości naukowej i życiu Edyty Stein oraz zwraca uwagę na psychologiczną rolę empatii w rozwoju osobowości. Warto podkreślić znaczenie zarówno samej postaci tej wybitnej uczennicy Husserla jak i wymowę ekumeniczną jej twórczości. Pojęcie „empatia” pojawiło się w pierwszych dekadach XX wieku, a podstawą analizy tego zjawiska były filozoficzne (fenomenologiczne) rozważania dotyczące zagadnień poznawania cudzych stanów psychicznych. Jednym z pierwszych psychologów, który czerpał z osiągnięć fenomenologów i użył terminu Die Einfühlung, był Theodor Lipps. W literaturze anglosaskiej pojęcie to tłumaczono właśnie jako „empatia” bądź „odczuwanie razem z…” Współcześnie w psychoterapii ważnych ustaleń w obszarze empatii dokonali: Rogers i Batson a w Polsce Rembowski. W artykule prezentowane są fragmenty wybranych pism, listów i wypowiedzi Edyty Stein będące świadectwem przejawianego przez nią zainteresowania zagadnieniem empatii zarówno w twórczości naukowej, jak i w życiu osobistym. Przedstawiony materiał faktograficzny oraz jego analiza opierają się dodatkowo na  Modelu Osobowościowo-Aksjologicznym MOA Mróz, koncentrującym się na wymiarach kompetencji, relacji społecznych i autonomii. Fakty biograficzne i wypowiedzi Stein dotyczące empatii przedstawiono z podkreśleniem związków i zależności występujących między psychobiografią uczonej a wymiarami MOA i odniesieniami do zagadnień ekumenizmu.

Słowa kluczowe:

Edyta Stein, empatia, ekumenizm, Model Osobowościowo-Aksjologiczny, rozwój