O potrzebie społecznego dialogu. Refleksja nad listem społecznym Konferencji Episkopatu Polski
Abstrakt
Kościół jako instytucja, ale i wspólnota wierzących, jest częścią społeczeństwa. Jest zatem obecny w przestrzeni dziejących się w nim procesów i zmian. Społeczeństwo rozciągnięte jest w napięciu między konfliktem a harmonią. Konferencja Episkopatu Polski podjęła w tym kontekście refleksję w postaci listu podejmującego problematykę bieżących zagadnień społecznych w polskim społeczeństwie. Skupiony jest on na zagadnieniu konieczności wspólnego wysiłku na rzecz dialogu i ładu wobec istniejących destrukcyjnych zjawisk. List ten stał się perspektywą dla podjęcia namysłu nad takimi elementami życia społecznego, jak: społeczna misja Kościoła, konflikt, solidarność, prawda, dialog. Omówienie poszczególnych zagadnień czerpie z Tradycji i nauczania Magisterium Kościoła. Podjęta refleksja jest próbą argumentowania na rzecz dialogu społecznego, który jest konieczny zwłaszcza w coraz bardziej pluralistycznym, a tym samym pełnym napięć, społeczeństwie. Rzeczywisty dialog zawiera w sobie skierowanie na oponenta, szacunek i dążenie do rozwiązań w perspektywie poszukiwania prawdy i z uwzględnieniem ludzkiej godności.
Słowa kluczowe
dialog; solidarność społeczna; konflikt społeczny; dobro wspólne; katolicka nauka społeczna; Konferencja Episkopatu Polski
Bibliografia
Benedykt XVI. 2009. Encyklika “Caritas in veritate”. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
Benedykt XVI. 2009. Pomagajcie ludziom budować lepsze życie (16.01.2020). https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/benedykt_xvi/przemowienia/akademiapar_10022007.html.
Benedykt XVI. 2011. Przemówienie do przedstawicieli Krajowego Stowarzyszenia Gmin Włoskich “Bądźcie promotorami współpracy, solidarności i humanizmu” (16.01.2020). https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/benedykt_xvi/przemowienia/gminy_12032011.html.
Centrum Badania Opinii Społecznej. 2018. Raport z badań “O nieufności i zaufaniu” (01.02.2020). https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2018/K_035_18.PDF.
Chudy Wojciech. 2003. Filozofia kłamstwa. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen.
Chudy Wojciech. 2007. Esej o społeczeństwie i kłamstwie. Vol. 1: Społeczeństwo zakłamane. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Coser Alfred Lewis. 2009. Funkcje konfliktu społecznego. Transl. Stanisław Burdziej. Kraków: Nomos.
Franciszek. 2016. Podróż apostolska do Gruzji i Azerbejdżanu. Spotkanie z władzami (17.01.2020) http://www.vatican.va/content/francesco/pl/speeches/2016/october/documents/papa-francesco_20161002_azerbaijan-autorita-baku.html.
Goffman Erving. 2000. Człowiek w teatrze życia codziennego. Transl. Helena Śpiewak. Warszawa: Wydawnictwo KR.
Habermas Jürgen. 2007. Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej. Transl. Wanda Lipnik, Małgorzata Łukasiewicz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Jan Paweł II. 1979. Encyklika “Redemptor hominis”, Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
Jan Paweł II. 1986. Orędzie na światowy dzień pokoju “Pokój jest wartością, która nie zna podziałów na północ-południe, wschód-zachód: Jest tylko jeden pokój” (16.12.2019). https://papiez.wiara.pl/doc/378713.Pokoj-jest-wartoscia-ktora-nie-zna-podzialow-na-polnocpoludnie/5.
Jan Paweł II. 1987. Encyklika “Sollicitudo rei socialis”. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
Jan Paweł II. 1988. Adhortacja apostolska “Christifideles lacici”. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
Jan Paweł II. 1991. Encyklika “Centesimus annus”. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
Jan Paweł II. 1993. Encyklika “Veritatis splendor”. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
Jan XXIII. 1961. Encyklika “Mater et Magistra”. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
Jan XXIII. 1963. Encyklika “Pacem in terris”. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
Katechizm Kościoła Katolickiego. 1992. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
Konferencja Episkopatu Polski. 2019. O ład społeczny dla wspólnego dobra – list społeczny Episkopatu Polski (10.12.2019). https://ekai.pl/dokumenty/o-lad-spoleczny-dla-wspolnego-dobra-list-spoleczny-episkopatu-polski.
Kowalczyk Stanisław. 2011. “Solidarność jako zasada życia społecznego w nauczaniu Jana Pawła II”. Annales. Etyka w życiu gospodarczym 14 (1): 13‒19.
Marks Karol, Engels Fryderyk. 1992. Manifest komunistyczny. Transl. Tadeusz Zabłudowski. In Dzieła. Vol. 4. Warszawa: Książka i Wiedza.
Mazurek Franciszek Janusz. 1990. “Uniwersalność praw i obowiązków człowieka”. Roczniki Nauk Społecznych 18 (1): 149‒166.
Papieska Rada Iustitia et Pax. 2005. Kompendium nauki społecznej Kościoła. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
Piechowiak Marek. Dobro wspólne jako fundament polskiego porządku konstytucyjnego. Warszawa: Biblioteka Trybunału Konstytucyjnego.
Piwowarski Władysław. 1988–1989. “Dialog w społecznym nauczaniu Kościoła”. Roczniki Nauk Społecznych 16‒17 (1): 5‒24.
Skorowski Henryk. 1998. “Rola i miejsce Kościoła w życiu społeczno-politycznym”. Studia Gdańskie 10 (1): 39‒57.
Sobór Watykański II. 1965. Deklaracja soborowa “Dignitatis humanae”. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
Sobór Watykański II. 1965. Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym “Gaudium et spes”. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
Szacki Jerzy. 2006. Historia myśli socjologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sztompka Piotr. 2012. Socjologia. Analiza społeczeństwa. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Turowski Jan. 2000. Socjologia. Wielkie struktury społeczne. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Weber Max. 2002. Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej. Transl. Dorota Lachowska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Uniwersytet Opolski, Wydział Teologiczny Polska
https://orcid.org/0000-0003-0180-6789
Redakcja „Studia Oecumenica” przyjmuje do oceny i publikacji artykuły naukowe oraz recenzje i sprawozdania z konferencji związane z problematyką ekumeniczną, międzyreligijną i z zakresu badań nad procesami integracyjnymi. Opracowanie nie może naruszać praw autorskich osób trzecich (w rozumieniu Ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych; tekst pierwotny: Dz.U. 1994 r. nr 24 poz. 83, tekst jednolity: Dz.U. z 2006 r. nr 90 poz. 631). Teksty nadesłane do redakcji nie mogą być wcześniej publikowane ani zgłoszone do publikacji w innych pismach lub wydawnictwach. Zgłaszając tekst, autor wyraża zgodę na: wszelkie zmiany stylistyczne, wynikające z normy językowej oraz normy „Zasady składania tekstu w języku polskim” i dokonywania niezbędnych zmian w układzie treści (w celu zwiększenia czytelności tekstu), a także na wykorzystania go do druku oraz w publikacjach elektronicznych. Autor także przenosi prawa autorskie na Redakcję „Studia Oecumenica”. Jednocześnie wyraża także zgodę na opublikowanie informacji o artykule w bazach naukowych, w tym w bazie CEJSH (The Central European Journal of Social Sciences and Humanities) oraz CEEOL (Central and Eastern European Online Library). Materiały zamieszczone w czasopiśmie „Studia Oecumenica” są chronione prawem autorskim. Przedruk tekstu może nastąpić jedynie za zgodą redakcji.
