Pielgrzymka Ślązaków do Rzymu i Viterbo w 1967 r. Na drodze polsko-niemieckiego pojednania

Piotr Górecki

doi:10.25167/SOe/18/2018/349-366

Opublikowane: 2019-02-12

Tom 18 (2018)

Pielgrzymka Ślązaków do Rzymu i Viterbo w 1967 r. Na drodze polsko-niemieckiego pojednania

Piotr Górecki

Studia Oecumenica

Dział: Dialogi ekumeniczne i procesy integracyjne

https://doi.org/10.25167/SOe/18/2018/349-366

Abstrakt

W dniach od 11 do 21 maja 1967 r. grupa 641 niemieckich Ślązaków pielgrzymowała do Rzymu i Viterbo. Ich celem było wspólne dziękczynienie za dar kanonizacji św. Jadwigi, jakiej w 1267 r. dokonał w Viterbo papież Klemens IV. W taki sposób chciano publicznie zamanifestować obecność Ślązaków w przestrzeni publicznej. W Rzymie i Viterbo modlono się wspólnie za śląską ojczyznę i śląskie rodziny, podzielone poglądami politycznymi, narodowymi i wreszcie żelazną kurtyną. Główne uroczystości dziękczynne miały miejsce w katedrze w Viterbo. Dodatkowo świętowano 100. rocznicę powstania śląskiej grupy maltańskiej, którym patronuje św. Jadwiga, skupiającej w swoich szeregach przedstawicieli najważniejszych rodów śląskiej arystokracji. Udział pielgrzymów w audiencji generalnej u Ojca Świętego Pawła VI stał się impulsem do większego zaangażowania niemieckich Ślązaków w procesie przebaczenia i pojednania. W artykule zarysowano powojenny problem masowej emigracji Ślązaków, zmuszonych do opuszczenia ojczyzny po 1945 r. Wskazano na ważne inicjatywy śląskich organizacji katolickich, które niosły pomoc duchową i materialną wygnańcom oraz integrowały ich w nowym środowisku życia. Autor przybliża historię przygotowań do wielkiej pielgrzymki 1967 r., a także jej przebieg oraz główne postacie jej organizatorów. Na końcu wskazuje na duchowe owoce pielgrzymki, które stały się ważnym przyczynkiem na drodze polsko-niemieckiego pojednania.

Słowa kluczowe:

Ślązacy w Niemczech, pielgrzymka Ślązaków do Viterbo, pojednanie polsko-niemieckie, Heimatwerk Schlesischer Katholiken (Dzieło Śląskich Katolików), Rok Jadwiżański 1967

Inne teksty tego samego autora

Piotr Górecki, Jewish Community in Cieszowa in Upper Silesia (1737-1904) and the Efforts of Fr. Karl Urban to Save Its Material and Spiritual Heritage , Studia Oecumenica: Tom 21 (2021)

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Górecki, P. (2019). Pielgrzymka Ślązaków do Rzymu i Viterbo w 1967 r. Na drodze polsko-niemieckiego pojednania. Studia Oecumenica, 18, 349–366. https://doi.org/10.25167/SOe/18/2018/349-366

Cited by / Share

Bibliografia

CONRADS N., Schlussbetrachtung, w: TENŻE (red.), Deutsche Geschichte im Osten Europas. Schlesien, Berlin: Siedler Verlag 1994, s. 693–704.
Google Scholar

Erzdiözese Breslau – Erzbischöfliches Amt Görlitz (Stand 24.06.1972), Aalen: Grafische Betriebe Süddeutscher Zeitungsdienst [1972].
Google Scholar

FUCHS K., Vom deutschen Krieg zur deutschen Katastrophe (1866–1945), w: N. CONRADS (red.), Deutsche Geschichte im Osten Europas. Schlesien, Berlin: Siedler Verlag 1994, s. 553–692.
Google Scholar

GOLOMBEK O., Dialog mit dem Bensberger Kreis. Ist das Bensberger Memorandum als Äußerung einer katholischen Meinungsgruppe ein Beitrag zu Friedensgesprächen mit unseren östlichen Nachbarn?, Köln: Wienand Verlag 1968.
Google Scholar

GÓRECKI P., Ks. Oskar Golombek (1898–1972) – duszpasterz w niemiecko-polskim Zabrzu, „Kroniki Miasta Zabrza” (2014) 6, s. 9–38.
Google Scholar

GOTTSCHALK J., Gerhard Moschner (1907–1966), w: TENŻE (red.), Schlesische Priesterbilder, t. V, Aalen: Theiss Verlag 1967, s. 230–235.
Google Scholar

HANICH A., Czas przełomu. Kościół katolicki na Śląsku Opolskim w latach 1945–1946, Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego 2008.
Google Scholar

HIRSCHFELD M., Die schlesischen Katholiken nach 1945 in Westdeutschland. Katolicy śląscy w Niemczech Zachodnich po 1945 r., w: TENŻE, M. TRAUTMANN (red.), Erbe und Auftrag der schlesischen Kirche. 1000 Jahre Bistum Breslau. Dziedzictwo i posłannictwo śląskiego Kościoła. 1000 lat diecezji wrocławskiej, Dülmen: Laumann-Verlag – Piechowice: Laumann-Polska 2001, s. 256–299.
Google Scholar

Information und Einführung für den kirchlichen Bereich anlässlich des Jubiläums der 700 Jahren erfolgten Heiligsprechung von St. Hedwig 1267–1967, O. GOLOMBEK (wyd.), Köln: Wienand Drückerei 1967.
Google Scholar

KAPS J., Heilige Heimat. Von Schlesiens Gnadenstätten, cz. I: Die Dominsel, Stuttgart: Brentanoverlag 1949.
Google Scholar

KAPS J., Vom Sterben schlesischer Priester. Ein Ausschnitt aus der schlesischen Passion, E. BRZOSKA (wyd.), Köln: Wienand Verlag 19882.
Google Scholar

KASZUBA E., Schlesien nach dem Zweiten Weltkrieg, Wrocław: Chronicon 2015.
Google Scholar

KIRSTEIN H. (wyd.), Heimat Oberschlesien. Kleine Erkenntnisse und herzliche Bekenntnisse, Dülmen: Oberschlesischer Heimatverlag 1993.
Google Scholar

KOPIEC J., Die Errungenschaften der Vergangenheit und die Zukunftsperspektiven (Gedanken zum 1000-jährigen des Bistums Breslau), Oppeln: b.w. 2000.
Google Scholar

LEMPART M., Der Breslauer Domvikar und Jugendseelsorger Gerhard Moschner als Organisator der vertriebenen katholischen Schlesier, Ostfildern: Jan Thorbecke Verlag 2001.
Google Scholar

Letzte Mitteilung, TIGGES-FAHRTEN (wyd.), [Wuppertal 1967] (mps).
Google Scholar

MARSCHALL W., Bistum Breslau, t. IV: Von 1945 bis zur Jahrtausendwende, Münster – Kehl: Echo-Buchverlag 1999.
Google Scholar

MARSCHALL W., Die Geschichte des Bistums Breslau von der Gründung bis zum Ende des Zweiten Weltkrieges. Ein Überblick. Historia biskupstwa wrocławskiego od założenia do końca II wojny światowej. Zarys, w: M. HIRSCHFELD, M. TRAUTMANN (red.), Erbe und Auftrag der schlesischen Kirche. 1000 Jahre Bistum Breslau. Dziedzictwo i posłannictwo śląskiego Kościoła. 1000 lat diecezji wrocławskiej, Dülmen: Laumann-Verlag – Piechowice: Laumann-Polska 2001, s. 22–45.
Google Scholar

OKOŃ J., Pustelnik z Unterwaldeln. Święty Mikołaj z Flüe, Kraków: Wydawnictwo WAM 1994.
Google Scholar

Oskar Golombek (1898–1972), w: H. GRÖGER, J. KÖHLER, J. MARSCHALL (wyd.), Schlesische Kirche in Lebensbildern, Sigmaringen: Thorbecke Verlag 1992, s. 176–180.
Google Scholar

PAWEŁ VI, Bulla „Episcoporum Poloniae coetus” (28.06.1972), WUDO 28 (1973), nr 3–4, s. 66–67.
Google Scholar

PLOCH G., Heimatwerk Schlesischer Katholiken: Anfänge, Verlauf, Aussichten, Münster: Aschendorff Verlag 2006.
Google Scholar

Romfahrt schlesischer Katholiken 1967 [Köln: Wienand Verlag 1967].
Google Scholar

ROSE A., Jubiläums-Pilgerfahrt nach Rom – Viterbo, „Hedwigsjahrbuch” 2 (1968), s. 36–41.
Google Scholar

SCHINDLER K., Die Entstehung der Eichendorffgilden 1946–1952, München: Hauptstelle der Eichendorffgilde 1978.
Google Scholar

SCHOLZ F., Zwischen Staatsraison und Evangelium. Kardinal Hlond und die Tragödie der ostdeutschen Diözesen, Frankfurt am Main: Knecht 1988.
Google Scholar

SEPPELT F.X., BRZOSKA E., Das Bistum Breslau im Wandel der Jahrhunderte. Von den Anfängen bis zur Gegenwart, Münster: Apostolischer Visitatur 19932.
Google Scholar

SMACZNY J., Was will das St. Hedwigswerk. Ein Beitrag zur Frage der Ostnot, Lippstadt: Lippia-Verlag [1948].
Google Scholar

St. Hedwig-Jubiläumswallfahrt nach Rom und Viterbo – Pilgerfahrt schlesischer Katholiken. Liste der Teilnehmer des Sonderzuges Dortmund – Köln (mps).
Google Scholar

St. Hedwig-Jubiläumswallfahrt. Pilgerfahrt schlesischer Katholiken nach Rom und Viterbo, Pfingsten 1967 [Köln: Kitzedrad 1967].
Google Scholar

THAMER H.U., Fremde im Land. Überlegungen zu einer Politik- und Sozialgeschichte von Fremden und Fremdheitserfahrungen, w: P. JOHANEK (wyd.), Westfalens Geschichte und die Fremden, Münster: Ardey Verlag 1994, s. 3–9.
Google Scholar

TIGGES R., Reisen ist Leben. Dr. Hubert Tigges und seine Welt, Wuppertal: Hammer 2001.
Google Scholar

WITTLER H.H., Gerechtigkeit und Liebe. Predigt anlässlich der Dom-Wallfahrt, Osnabrück 11.06.1967, „Hedwigsjahrbuch” 2 (1968), s. 5–9.
Google Scholar

WÓJCICKI R., Kościół rzymskokatolicki wobec ziem zachodnich i północnych, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1976.
Google Scholar

WOLF A. (red.), Flucht und Vertreibung. Aufnahme und Eingliederung der Vertriebenen im Main-Taunus-Kreis. Dokumentation, Hofheim am Taunus: Kreisausschuss des Main-Taunus-Kreises 1990.
Google Scholar

WRÓBLEWSKI S., Żywot św. Jadwigi, http://www.nowezycie.archidiecezja.wroc.pl/index.php/2017/03/09/zywot-sw-jadwigi/ (7.04.2017).
Google Scholar