Dialog kultur w Europie – wyzwanie dla szkolnego nauczania religii

Jan Kochel

Abstrakt

Artykuł podejmuje próbę omówienia międzynarodowej konferencji naukowej Europejskiego Forum Nauczania Religii w Szkołach (EuFRES). XX Forum podjęło temat „Dialog kultur w Europie – wyzwanie dla szkolnego nauczania religii”. Zaprezentowano podstawowe założenia EuFRES oraz przebieg kilkudniowych obrad, które odbyły się w Wiedniu w kwietniu 2022 roku. Europejskie Forum Nauczania Religii jest to międzynarodowe i niezależne gremium pedagogiczno-religijnych badań oraz wymiany doświadczeń w obszarze szkolnego nauczania religii. Przedstawiciele Forum spotykają się i prowadzą intencyjny dialog od czterech dekad. Owocem ostatniej – popandemicznej debaty – okazały się cenne wnioski i postulaty na temat dialogu międzyosobowego i międzyreligijnego jako wyzwania dla szkolnego nauczania religii. W dialogu wychowawczym nie ma gotowych recept, które można po prostu zastosować, ale konieczne są wartości, postawy i cechy, które trzeba nabyć i rozwinąć. Na kanwie doświadczeń, badań i stale rozwijającej się debaty teoretyków i praktyków edukacji i wychowania nie wydaje się to łatwym zadaniem, ale niezbędnym dla kultury dialogu, która ma być rozwijana i promowana, bez której nie może być mowy o dialogu kultur w zglobalizowanym i informatycznym społeczeństwie. W tym kontekście istotnym celem edukacji religijnej jest niesie uczniom pomocy w rozwijaniu umiejętności dialogu, rozumianego jako wyraz szacunku i uznania wartości drugiej osoby. Wszystkie osoby zaangażowane w proces edukacji są zobowiązane do permanentnego rozwijania kompetencji w zakresie aktywnego uczestnictwa w dialogu. W kształtowaniu postawy dialogu powinni uczestniczyć nauczyciele, uczniowie oraz ich rodzice. Formacja powinna łączyć w sobie elementy teorii i praktyki. Powinna także zapewniać holistyczną harmonizację poziomu poznawczego, emocjonalnego, komunikacyjnego i duchowego.

The article addresses an issue raised at the international scientific conference of the European Forum for Religious Education in Schools (EuFRES). The 20th Forum took up the topic of “Dialogue of Cultures in Europe – a Challenge for School Teaching of Religion”. The basic assumptions of EuFRES were presented along with the course of several days of deliberations that took place in Vienna in April 2022. The European Forum for Religious Education in Schools is an international and independent body of pedagogical and religious research and exchange of experiences in the field of school teaching of religion. Forum representatives have been meeting and conducting intentional dialogue for four decades. The fruit of the last, post-pandemic debate turned out to be valuable conclusions and postulates on the subject of interpersonal and interreligious dialogue as a challenge for school teaching of religion. In the educational dialogue, there are no ready-made recipes that could be easily applied, but there are values, attitudes and qualities that must be acquired and developed. On the basis of experience, research and the constantly developing debate of theoreticians and practitioners of education and upbringing, this does not seem to be an easy task, but one that is necessary for a culture of dialogue to be developed and promoted and without which there can be no dialogue of cultures in a globalized and information society. In this context, an important goal of religious education is to help students develop the skills of dialogue understood as an expression of respect and recognition of the value of another person. Everyone involved in the education process is obliged to constantly develop competences in the field of active participation in dialogue. Teachers, students and their parents should participate in shaping the attitude of dialogue. Formation should combine elements of theory and practice, and it should also provide a holistic harmonization of the cognitive, emotional, communicative and spiritual levels.