Parafia w Brzeżanach we wrześniu 1939 r.

Łukasz Świerniak

Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu
https://orcid.org/0000-0002-2963-3704

Abstrakt

Przedmiotem artykułu jest opis funkcjonowania parafii pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Brzeżanach w pierwszych dniach wybuchu II wojny światowej, z dodaniem innych wątków sytuacyjnych. Opracowanie oparte zostało na dwóch tekstach źródłowych: Księgi ogłoszeń oraz Księgi tematów kazań i wyjazdów do kaplic, sporządzonych przez ówczesny Urząd Parafialny w Brzeżanach. Zawarte w nich informacje ukazują sposób
organizowania się mieszkańców miasta, współpracę duchowieństwa katolickiego z władzą administracyjną i wojskową oraz życie tutejszej wspólnoty katolickiej.

Słowa kluczowe:

Kresy Wschodnie II Rzeczypospolitej Polskiej, parafia pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Brzeżanach, dekanat Brzeżany, archidiecezja lwowska, Adam Szczepan Łańcucki

Arlt Fritz. 1995. Polen-, Ukrainer-, Judenpolitik im Generalgouvernement für die besetzten polnischen Gebiete 1939/1940 und in Oberschlesien 1941/1943 und im Freiheitskampf der unterdrückten Ostvölker. Lindhorst: Wissenschaftlicher Buchdienst Herbert Taege.
  Google Scholar

Артизов Андре́й Никола́евич. Pед. 2012. Украинские националистические организации в годы Второй мировой войны. Документы: в 2 т. Т. 1: 1939–1943. Москва: РОССПЭН.
  Google Scholar

Chajko Grzegorz. 2010. Arcybiskup Bolesław Twardowski (1864–1944). Metropolita lwowski obrządku łacińskiego. Rzeszów: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, oddział w Rzeszowie.
  Google Scholar

Galiński Antoni. 2003. „Martyrologia duchowieństwa katolickiego w latach 1939–1945 w świetle dokumentów Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni Przeciw Narodowi Polskiemu”. Przegląd Zachodni 59 (4): 129–143.
  Google Scholar

Grudziński Krzysztof. 1981. Robert Marek. W Słownik polskich pisarzy franciszkańskich. Red. Henryk Wyczawski, 307–308. Warszawa: PAX.
  Google Scholar

Humeński Julian. Red. 1984. Udział kapelanów wojskowych w II wojnie światowej. Warszawa: Caritas.
  Google Scholar

Humeński Julian. Red. 1969. Wspomnienia wojenne kapelanów wojskowych 1939–1945. Warszawa: Caritas.
  Google Scholar

Kozubel Marek Bogdan. 2015. Ukraińscy Strzelcy Siczowi 1914–1920. Oświęcim: Napoleon V.
  Google Scholar

Lewandowska Stanisława. 2003. Nadbużańskiego Podlasia okupacyjny dzień powszedni 1939–1944. Warszawa: TRIO.
  Google Scholar

Limanowski Bronisław. 1930. Klasztor ojców bernardynów. W Brzeżany 1630–1930. Red. Jan Landesberg, 36. Złoczów: Jan Landesberg.
  Google Scholar

Liszewski Karol. 1986. Wojna polsko-sowiecka 1939. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna.
  Google Scholar

Łańcucki Adam Szczepan. 2020. Kronika parafialna. Duszpasterstwo parafii w Chojnowie 1945–1956. Opr. Łukasz Świerniak. Chojnów: Unifot.
  Google Scholar

Łojek J. Jerzy. 1990. Agresja 17 września 1939 r. Studium aspektów politycznych. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
  Google Scholar

Olczak Wiesław. 2017. 12. Dywizja Piechoty. Warszawa: Edipresse Polska SA.
  Google Scholar

Piwowarski Eugeniusz. 1995. „Przebieg i wyniki częściowej mobilizacji alarmowej z 23 marca 1939 r.”. Wojskowy Przegląd Historyczny 40 (1–2): 99–132.
  Google Scholar

Rusiński-Rola Zbigniew. 1995. Epitafium poświęcone ks. kanonikowi Adamowi Szczepanowi Łańcuckiemu. Rybnik (rps).
  Google Scholar

Rusiński-Rola Zbigniew. 1998. Tryptyk brzeżański. Wrocław: Oficyna Artystyczno-Wydawnicza „W Kolorach Tęczy”.
  Google Scholar

Salwa Jan. 1996. „Brzeżański bastion nacjonalizmu. Centrum terroru”. Na Rubieży 6 (2): 1–9.
  Google Scholar

Skrukwa Grzegorz. 2008. Formacje wojskowe ukraińskiej rewolucji narodowej 1914–1921. Toruń: „Adam Marszałek”.
  Google Scholar

Urban Wincenty. 1983. Droga krzyżowa archidiecezji lwowskiej w latach II wojny światowej 1939–1945. Wrocław: TUM.
  Google Scholar

Węgierski Jerzy. 1992. „Lwowskie okręgi WiN-u”. Zeszyty Historyczne WiN-u 1 (1): 5–22.
  Google Scholar

Wiszniewski Stanisław. 1935. Brzeżany i Kresy w wojnie ukraińsko-polskiej 1918–1919. Lwów: Wydawnictwo Biblioteki Kresowej.
  Google Scholar

Wiszniewski Stanisław.1938. Brzeżańczycy przy odbudowie państwa polskiego od 1831 do 1920 r. Lwów: Wydawnictwo Biblioteki Kresowej.
  Google Scholar

Wnuk Rafał. 2007. The Atlas of the Independence Underground in Poland 1944–1956. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej – Biuro Edukacji Publicznej.
  Google Scholar

Wołczański Józef. 1998. „Relacja o śmierci ks. Władysława Bilińskiego w 1943 r. z rąk ukraińskich nacjonalistów”. Studia Rzeszowskie 5: 151–155.
  Google Scholar

Wołczański Józef. 2010. „Relacja o stanie archidiecezji lwowskiej obrządku łacińskiego w dobie wojny ukraińsko-polskiej 1918–1919”. Studia Sandomierskie 17 (1–2): 5–76.
  Google Scholar

Zygmunt Zieliński. Red. 1992. Życie religijne w Polsce pod okupacją 1939–1945. Katowice: UNIA.
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2021-12-16

Cited By / Share

Świerniak, Łukasz. (2021). Parafia w Brzeżanach we wrześniu 1939 r. Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego, 41(2), 211–233. https://doi.org/10.25167/sth.3594

Autorzy

Łukasz Świerniak 
https://orcid.org/0000-0002-2963-3704

Statystyki

Downloads

Download data is not yet available.


Licencja

Licencja oraz prawa autorskie autorzy przekazują wydawcy, którym jest Redakcji Wydawnictw WT UO.