Pytania wobec zasad chrześcijańskiej etyki wojny i pokoju w obliczu wojny w Ukrainie
Konrad Józef Glombik
Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego, Polskahttps://orcid.org/0000-0001-8461-965X
Abstrakt
Wojna w Ukrainie jest od lutego 2022 r. głównym tematem wielu dyskusji, przede wszystkim w kręgach politycznych, ale także kwestią, która jest istotna dla całych społeczeństw w Europie i na całym świecie. W refleksji na ten temat uwzględnia się różne aspekty – nie tylko czysto geopolityczne i gospodarcze, ale także etyczne. Niniejszy
artykuł dotyczy kwestii, które w obliczu toczonej wojny rodzą się wobec zasad chrześcijańskiej względnie katolickiej etyki wojny i etyki pokoju. Niektóre z tych zasad, podobnie jak
wysiłki polityczne, wydają się nieskuteczne i domagają się przemyślenia i sformułowania na nowo. Jedna z podstawowych kwestii dotyczy stosunku do wojny, inne odnoszą się do warunków tradycyjnie rozumianej uzasadnionej obrony koniecznej i przyczyn zbrojnego konfliktu. Wojna w Ukrainie inspiruje także do stawiania pytań o odpowiedzialność i rolę organizacji międzynarodowych, jak również środków zabezpieczenia pokoju. Chrześcijańskiemu względnie katolickiemu ujęciu etyki wojny i pokoju obcy jest radykalny pacyfizm, ale jej podstawy w obliczu trwającej wojny w Ukrainie domagają się w niektórych szczegółowych kwestiach przemyślenia i sformułowania na nowo.
Słowa kluczowe:
wojna w Ukrainie, etyka wojny, etyka pokoju, usprawiedliwiona obrona konieczna, zabezpieczenie pokojuBibliografia
Fonk Peter. 2003. Frieden schaffen auch mit Waffen? Theologisch-ethische Überlegungen zum Einsatz militärischer Gewalt angesichts des internationalen Terrorismus und der Irak-Politik. Stuttgart: Kohlhammer.
Google Scholar
Franziskus. 2023. Ansprache während der Generalaudienz am Mittwoch, den 22. Februar 2023, https://www.vatican.va/content/francesco/de/audiences/2023/documents/20230222-udienza-generale.html (13.05.2023).
Google Scholar
Glombik Konrad. 2005. „Zu Pflügen schieden sie ihre Schwerter um“. Der Einfluss der Pastoralkonstitution Gaudium et spes auf die christliche Friedensethik. In Kościół w świecie. 40-lecie „Gaudium et spes”. Die Kirche in der Welt. 40 Jahre „Gaudium et spes“. Hg. Jürgen
Google Scholar
Werbick, Marcin Worbs, 157–172. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.
Google Scholar
Heid Stefan. 2002. „Der Umgang der frühen Kirche mit Tyrannenmord“. Die Neue Ordnung 56(2) : 125–136.
Google Scholar
https://wiadomosci.onet.pl/swiat/papiez-franciszek-o-wojnie-w-ukrainie-nie-wiem-czy-to-jest-ludobojstwo/4jklybj (15.05.2023).
Google Scholar
https://www.wprost.pl/wojna-na-ukrainie/11131708/kuriozalne-slowa-papieza-o-wojnie-putin-wie-ze-jestem-do-dyspozycji-to-wyksztalcony-czlowiek.html (15.05.2023).
Google Scholar
Kenneth R. Himes. 2016. Drones and the Ethics of Targeted Killing. Lanham – Boulder – New York – London: Rowman & Littelfield.
Google Scholar
Mongillo Dalmazio. 1997. Legittima difesa/Teologia morale. In Dizionario di teologia della pace. Hg. Luigi Lorenzetti, 323–326. Bologna: Edizioni Dehoniane.
Google Scholar
Nagórny Janusz. 2003. Prawo do słusznej obrony. In Wojna – sprawiedliwa? Przesłanie moralne Kościoła. Hg. Janusz Nagórny, Marian Pokrywka, 53–102. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar
Papieska Rada Iustia et Pax. 2005. Kompendium nauki społecznej Kościoła. Kielce: Jedność.
Google Scholar
Papisca Antonio. 1997. Ingerenza/Diritto internazionale. In Dizionario di teologia della pace. Hg. Luigi Lorenzetti, 487–489. Bologna: Edizioni Dehoniane.
Google Scholar
Schockenhoff Eberhard. 2009. Ethik des Lebens. Grundlagen und neue Herausforderungen. Freiburg im Br.: Herder.
Google Scholar
Stobbe Heinz-Günther. 2023. „Christliche Friedensethik vor einem Dilemma? Streiflichte auf die neu entbrannte ökumenische Debatte über Pazifismus und die Lehre vom gerechten Krieg”. ET-Sudies 14 (1) : 25–42.
Google Scholar
Stopniak Franciszek. 1985. Kościół na Ziemiach Polskich w latach 1848–1978. In Historia Kościoła, Bd. 5: 1848 do czasów współczesnych. Roger Auber u.a., übers. von Tadeusz Szafrański, 576–608. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Google Scholar
Umiński Józef. 19604. Historia Kościoła, Bd. 2, Opole: Drukarnia Świętego Krzyża.
Google Scholar
Statystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Licencja oraz prawa autorskie autorzy przekazują wydawcy, którym jest Redakcji Wydawnictw WT UO.
Inne teksty tego samego autora
- Konrad Józef Glombik, Znaczenie przysięgi małżeńskiej w strukturze sakramentu , Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego: Tom 37 Nr 2 (2017)
- Konrad Józef Glombik, Teologia i sfera publiczna z polskiej perspektywy , Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego: Tom 38 Nr 2 (2018): Teologia w przestrzeni publicznej
- Konrad Józef Glombik, Pojednana różnorodność – koncepcja pokojowej koegzystencji na przykładzie Górnego Śląska w myśli abp. Alfonsa Nossola , Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego: Tom 39 Nr 2 (2019)
- Konrad Józef Glombik, Istota odpowiedzialności rodziny za osobę chorą , Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego: Tom 40 Nr 2 (2020)
- Konrad Józef Glombik, Teologia rozumiana z perspektywy „laboratorium kulturowego , Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego: Tom 38 Nr 2 (2018): Teologia w przestrzeni publicznej
- Konrad Józef Glombik, Recenzja: Stephan Goertz, Caroline Witting (red.), Amoris laetitia – Wendepunkt für die Moraltheologie? (Katholizismus im Umbruch 4), wyd. Herder, Freiburg im Br. 2016. , Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego: Tom 37 Nr 1 (2017): Amoris laetitia - ewolucja czy rewolucja w nauczaniu Kościoła katolickiego o małżeństwie?
- Konrad Józef Glombik, Od redakcji , Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego: Tom 39 Nr 2 (2019)
- Konrad Józef Glombik, James F. Keenan, University Ethics. How Colleges Can Build and Benefit from a Culture of Ethics, Wyd. Rowmann & Littelefield, Lanham – Boulder ‒ New York – London 2015, s. 282, ISBN 978-1-4422-2372-1. , Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego: Tom 38 Nr 2 (2018): Teologia w przestrzeni publicznej
- Konrad Józef Glombik, Piotr Górecki, Od redakcji , Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego: Tom 40 Nr 2 (2020)
- Konrad Józef Glombik, Od redakcji , Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego: Tom 37 Nr 1 (2017): Amoris laetitia - ewolucja czy rewolucja w nauczaniu Kościoła katolickiego o małżeństwie?
