Przestępstwa zagrożone karną utratą stanu duchownego według Kodeksu Prawa Kanonicznego

Piotr Herok

Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego
https://orcid.org/0000-0001-5706-2366

Abstrakt

W niniejszym artykule autor przedstawia i analizuje przestępstwa zagrożone karną utratą stanu duchownego według Kodeksu Prawa Kanonicznego aktualnie obowiązującego. W części wprowadzającej autor wskazuje na zasadność podjęcia tego tematu, wynikającą z reformy prawa karnego, jaką przeprowadził papież Franciszek
konstytucją apostolską Pascite gregem Dei z 23 maja 2021 r. Reforma ta poszerza katalog przestępstw zagrożonych dożywotnią karą ekspiacyjną dimissio de statu clericali. Autor podaje również rozumienie pojęcia przestępstwa w prawie kanonicznym, a następnie, w zasadniczej części studium, prezentuje i omawia poszczególne przestępstwa w kolejności odpowiadającej ich rozmieszczeniu w zreformowanej księdze VI KPK, poświęconej sankcjom
karnym w Kościele.

Słowa kluczowe:

przestępstępstwo, prawo karne, kara ekspiacyjna, utrata stanu duchownego, dimissio de statu clericali, Kodeks Prawa Kanonicznego, Pascite gregem Dei

Aniszewski Michał. 2016. “Kara wydalenia ze stanu duchownego”. Kościół i Prawo 5(18) (1): 247–263.
DOI: https://doi.org/10.18290/kip.2016.5.1-14   Google Scholar

Aznar Gil Federico R. 2010. “La expulsión del estado clerical por procedimiento administrativo”. Revista Española de Derecho Canónico 67: 255–294.
DOI: https://doi.org/10.36576/summa.29677   Google Scholar

Borek Dariusz. 2012. “Przestępstwa przeciwko Sakramentom w Normach De Delictis Reservatis” z 2010 roku”. Prawo Kanoniczne 55 (4): 111–158.
DOI: https://doi.org/10.21697/pk.2012.55.4.06   Google Scholar

Borek Dariusz. 2014. “Delicta graviora contra mores w normach De delictis reservatis z 2010 roku”. Prawo Kanoniczne 57 (2), 53–69.
DOI: https://doi.org/10.21697/pk.2014.57.2.03   Google Scholar

Borek Dariusz. 2014. “Przestępstwa przeciwko wierze w normach «de delictis reservatis» z 2010 roku”. Prawo Kanoniczne 57 (3): 107–111.
DOI: https://doi.org/10.21697/pk.2014.57.3.06   Google Scholar

Borek Dariusz. 2015. Sextum Decalogi praeceptum w kanonicznym prawie karnym aktualnie obowiązującym. Tarnów: Biblos.
  Google Scholar

Borek Dariusz. 2016. “Sacramentorum sanctitatis tutela w aktualnie obowiązującym kanonicznym prawie karnym (Eucharystia)”. Sympozjum 20(31) (2); 41–72.
  Google Scholar

Borek Dariusz. 2017. “Sacramentorum sanctitatis tutela w aktualnie obowiązującym kanonicznym prawie karnym (Sakrament spowiedzi i święceń kapłańskich)”. Sympozjum 21(32) (1): 163–193.
  Google Scholar

Borek Dariusz. 2019. Przestępstwa zastrzeżone dla Kongregacji nauki Wiary (normy materialne i proceduralne). Tarnów: Biblos.
  Google Scholar

Calabrese Antonio. 20063. Diritto penale canonico. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.
  Google Scholar

Cito Davide. 2011. “La pérdida del estado clerical ex officio ante las actuales urgencias pastorales”. Ius Canonicum 51: 69–101.
DOI: https://doi.org/10.15581/016.51.2594   Google Scholar

Codex Iuris Canonici auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus. Kodeks Prawa Kanonicznego promulgowany przez papieża Jana Pawła II w dniu 25 stycznia 1983 roku. 2022. Stan prawny na dzień 18 maja 2022 roku. Zaktualizowany przekład na język polski, Poznań: Pallottinum.
  Google Scholar

Codex Iuris Canonici Pii X Pontificis Maximi iussu digestus Benedicti Papae XV auctoritate promulgatus (27.05.1917), AAS 9.
  Google Scholar

Congregatio pro Doctrina Fidei. 1973. De tuenda Sacramenti Paenitentiae dignitate (23.03.1973). AAS 65(1973): 678.
DOI: https://doi.org/10.1093/bioscience/23.11.678   Google Scholar

Congregatio pro Doctrina Fidei. 1976. Declaratio (15.10.1976). AAS 69 (1977): 98–116.
  Google Scholar

Congregatio pro Doctrina Fidei. 1988. Decretum quo ad Paenitentiae sacramentum tuendum (23.09.1988). AAS 80 (1988): 1367.
  Google Scholar

Congregatio pro Doctrina Fidei. 1995. Responsio ad propositum dubium (28.10.1995). AAS 87 (1995): 1114.
  Google Scholar

Congregatio pro Doctrina Fidei. 2010. Normae de delictis Congregationi pro Doctrina Fidei reservatis seu Normae de delictis contra fidem necnon de gravioribus delictis (21.05.2010). AAS 102 (2010): 419–430.
  Google Scholar

Daly Brendan. 2020. “Dismissal from the Clerical State” The Canonist 11 (1): 31–54.
  Google Scholar

De Paolis Velasio. 19962. “Delitto (Delictum)”. In Nuovo Dizionario di Diritto Canonico. Ed. Carlos Corral Salvador, Velasio de Paolis, Giancarlo Ghirlanda, 336–338. Milano: San Paolo.
  Google Scholar

De Paolis Velasio. 19962. “Sollecitazione, delitto di (Delictum sollicitationis)”. In Nuovo Dizionario di Diritto Canonico. Ed. Carlos Corral Salvador, Velasio de Paolis, Giancarlo Ghirlanda, 1010. Milano: San Paolo.
  Google Scholar

De Paolis Velasio, Cito Davide. 20082. Le sanzioni della Chiesa. Commento al Codice di Diritto Canonico, Libro VI. Roma: Urbaniana University Press.
  Google Scholar

Deryło Michał. 2018. “Le cause per la dimissione dallo stato clericale secondo le competenze della Congregazione per la Dottrina della Fede”. Rocznik Teologii Katolickiej 17 (3): 187–203.
DOI: https://doi.org/10.15290/rtk.2018.17.3.14   Google Scholar

Dezzuto Carlo. 2014. Delicta reservata contro la fede e contro i sacramenti. In I delitti riservati alla Congregazione per la Dottrina della Fede. Ed. Andrea D’Auria, Claudio Papale, 47–77. Roma: Urbaniana University Press.
  Google Scholar

Dykasteria Nauki Wiary. 2022. Vademecum dotyczące wybranych kwestii proceduralnych w zakresie postępowania w przypadkach nadużyć seksualnych popełnianych przez duchownych wobec małoletnich. Wer. 2.0 (05.06.2022). https://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/ddf/rc_ddf_doc_20220605_vademecum-casi-abuso-2.0_pl.html.
  Google Scholar

Franciscus. 2019. Lettera Apostolica in forma motu proprio Vos estis lux mundi. L’Osservatore Romano (106) (10.5.2019).
DOI: https://doi.org/10.15581/016.118.010   Google Scholar

Franciscus. 2021. Constitutio Apostolica Pascite Gregem Dei qua liber VI Codicis Iuris Canonici reformatur. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.
  Google Scholar

Gajda Piotr Mieczysław. 2008. Sankcje karne w kościele w świetle kodeksu prawa kanonicznego Jana Pawła II oraz późniejszych zmian i uzupełnień. Studium kanoniczno-pastoralne. Tarnów:Biblos.
  Google Scholar

Ingles Gregory. 1999. “Dismissal from the Clerical State. An Examination of the Penal Process”. Studia Canonica 33: 169–212.
  Google Scholar

Ioannes Paulus II. 1994. Ordinatio sacerdotalis. Epistola apostolica de sacerdotali ordinatione viris tantum reservanda. AAS 86 (1994): 545–548.
  Google Scholar

Ioannes Paulus II. 1995. Litterae encyclicae episcopis presbyteris et diaconis religiosis viris et mulieribus christifidelibus laicis universisque bonae voluntatis hominibus: de vitae humanae inviolabili bono Evangelium vitae (25.03.1995). AAS 87 (1995): 401–522.
  Google Scholar

Ioannes Paulus II. 2001. Litterae apostolicae motu proprio datae Sacramentorum sanctitatis tutela quibus Normae de gravioribus delictis Congregationis pro Doctrina Fidei reservatis promulgantur (30.04.2001). AAS 93(2001): 737–739.
  Google Scholar

Jabłońska Paulina. 2020. “Penalizacja aborcji w prawie kanonicznym i prawie świeckim”. Perspectiva. Legnickie Studia Teologiczno-Historyczne 19 (37) (2): 22–37.
  Google Scholar

Kaleta Paweł. 2022. Poszczególne przestępstwa i ustanowione za nie kary. In Krukowski Józef, Kaleta Paweł. Komentarz do Kodeksu prawa kanonicznego. T. IV/2, ks. 6. Sankcje karne w Kościele zreformowane przez papieża Franciszka, Poznań: Pallottinum, 197–342.
  Google Scholar

Katechizm Kościoła Katolickiego. 1994. Poznań: Pallottinum.
  Google Scholar

Krukowski Józef. 2022. Przestępstwa i kary w ogólności. In Krukowski Józef, Kaleta Paweł. Komentarz do Kodeksu prawa kanonicznego. Vol. IV/2, book 6. Sankcje karne w Kościele zreformowane przez papieża Franciszka, Poznań: Pallottinum, 15–196.
  Google Scholar

Leszczyński Grzegorz. 2016. “Utrata stanu duchownego w świetle KPK z 1983 r.”. Łódzkie Studia Teologiczne 25 (2): 103–115.
  Google Scholar

Lettera del Santo Padre Francesco con la quale si concede l’indulgenza in occasione del Giubileo Straordinario della Misericordia, https://www.vatican.va/content/francesco/it/letters/2015/documents/papa-francesco_20150901_lettera-indulgenza-giubileo-misericordia.html.
  Google Scholar

Mazurkiewicz Dariusz. 2021. “Kanoniczne środki zapobiegawcze w przypadku oskarżeń o czyny contra sextum Decalogi praeceptum z osobami małoletnimi”. Studia Paradyskie 31: 143–161.
  Google Scholar

Navarro Luis. 2012. “La dimissione dallo stato clericale in via amministrativa”. Ius Ecclesiae 24: 609–622.
  Google Scholar

Paglialunga Sara. 2017. Il sanzionamento del sacerdote concubinario. Una norma a difesa dell’obbligo alla continenza (can. 1395 § 1). Roma: Pontificia Università Gregoriana.
  Google Scholar

Paździor Stanisław. 2022. Konkubinat. Encyklopedia katolicka. T. 9. Lublin: TN KUL, 647
  Google Scholar

Pighin Bruno Fabio. 2008. Diritto penale canonico, Venezia: Marcianum Press.
  Google Scholar

Pontifica Commisio Codici Iuris Canonici Authentice Interpretatio. 1988. Responsiones ad proposita dubia (23.05.1988). AAS 80(1988): 1818.
  Google Scholar

Rakoczy Tomasz. 2010. “Karne usunięcie ze stanu duchownego w rozumieniu Kodeksu prawa kanonicznego z 25 stycznia 1983 i listu Kongregacji ds. Duchowieństwa z 18 kwietnia 2009”. Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL 6 (1): 37–58.
  Google Scholar

Rudzińska Karolina. 2010. “Kara wydalenia ze stanu duchownego”. Prawo Kanoniczne 53 (1–2): 203–223.
DOI: https://doi.org/10.21697/pk.2010.53.1-2.11   Google Scholar

Stokłosa Marek. 2015. Utrata stanu duchownego w aktualnym prawodawstwie Kościoła łacińskiego. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
  Google Scholar

Syryjczyk Jerzy. 2003. Kanoniczne prawo karne, część szczególna. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
  Google Scholar

Syryjczyk Jerzy. 2008. Sankcje w Kościele. Część ogólna, komentarz. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
  Google Scholar

Wojnicz Piotr. 2020. “Penalizacja czynów seksualnych wobec małoletnich – rozważania na tle prawa kanonicznego i polskiego prawa karnego”. Civitas et Lex 2 (26): 59–72.
DOI: https://doi.org/10.31648/cetl.4419   Google Scholar

Wronowska Marta. “Przyczyny i procedura wydalenia ze stanu duchownego” Studia Ełckie 16 (4): 495–522.
  Google Scholar

Zaleski Rafał. 2016. “Przestępstwo profanacji postaci eucharystycznych w kanonicznym prawie karnym”.
DOI: https://doi.org/10.18290/rnp.2016.26.4-8   Google Scholar

Roczniki Nauk Prawnych 26 (4): 163–182.
  Google Scholar


Opublikowane
2024-06-30

Cited By / Share

Herok, P. (2024). Przestępstwa zagrożone karną utratą stanu duchownego według Kodeksu Prawa Kanonicznego. Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego, 44(1), 103–130. https://doi.org/10.25167/sth.5424

Autorzy

Piotr Herok 
https://orcid.org/0000-0001-5706-2366

dr nauk biblijnych, adiunkt na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Opolskiego



Statystyki

Downloads

Download data is not yet available.


Licencja

Prawa autorskie (c) 2024 Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Licencja oraz prawa autorskie autorzy przekazują wydawcy, którym jest Redakcji Wydawnictw WT UO.