Kilka uwag w sprawie problematyki wyznaniowej w programie wyborczym ruchu polskiego w rejencji opolskiej w latach 1930–1932

Marek Masnyk

doi:10.25167/sth.5797

Opublikowane: 2025-06-20

Tom 45 Nr 1 (2025)

Kilka uwag w sprawie problematyki wyznaniowej w programie wyborczym ruchu polskiego w rejencji opolskiej w latach 1930–1932

Marek Masnyk

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

Dział: Artykuły z różnych działów teologii, historii i nauk pokrewnych

https://doi.org/10.25167/sth.5797

Abstrakt

Powołany do życia w 1922 r. Związek Polaków w Niemczech wiele miejsca poświęcał sprawom wyznaniowym, chociaż w samym programie Związku kwestie te były pomijane. Kościół odgrywał ważną rolę w życiu Polaków na Śląsku Opolskim; wiele polskich organizacji i stowarzyszeń działało pod patronatem Kościoła katolickiego. Także wśród organizatorów i działaczy Związku Polaków w Niemczech poważną i w wielu wypadkach kierowniczą rolę
odegrali księża katoliccy. Wśród nich wymienić można m.in. ks. Bolesława Domańskiego, ks. Czesława Klimasa i ks. Karola Koziołka. W 1930 r. w programie wyborczym ruchu polskiego pojawił się postulat powołania diecezji opolskiej z biskupem-Polakiem oraz utworzenia polskiej akademii duchownej. Artykuł odpowiada na pytanie, czy był to przedwyborczy bluff, czy też inicjatywa ta miała szanse realizacji.

Słowa kluczowe:

polskie życie narodowe, Związek Polaków w Niemczech, wybory parlamentarne, duchowni w polskim rychu narodowym

Inne teksty tego samego autora

Marek Masnyk, Glosa do biografii ks. Karola Koziołka , Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego: Tom 40 Nr 1 (2020): Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Masnyk, M. (2025). Kilka uwag w sprawie problematyki wyznaniowej w programie wyborczym ruchu polskiego w rejencji opolskiej w latach 1930–1932. Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego, 45(1), 159–176. https://doi.org/10.25167/sth.5797

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Cenckiewicz Sławomir. 2005. Tadeusz Katelbach (1897–1977). Biografia polityczna. Warszawa: Wydawnictwo LTW.
Google Scholar

Dola Kazimierz. 1996. Kard. Adolf Bertram (1859–1945) w ocenie polskiej literatury historycznej. W Ad libertatem in veritate. Księga pamiątkowa dedykowana księdzu profesorowi Alojzemu Marcolowi w 65. rocznicę urodzin i 35-lecie pracy naukowej. Red. Piotr Morciniec, 617–631. Opole: Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego.
Google Scholar

Grentrup Theodor. Oprac. 1928. Die kirchliche Rechstlage der deutschen Minderheiten katholischer Konfession in Europa. Eine Materialiensamunlung. Berlin: Deutsche Rundschau.
Google Scholar

Katelbach Tadeusz. 1948. Spowiedź pokolenia. Lippstadt: Jutro Pracy.
Google Scholar

Konieczny Alfred. 1958. „Kilka uwag o życiu i działalności ks. Jana Melza, bojownika o polskość Śląska Opolskiego”. Studia Śląskie 1: 265–280.
Google Scholar

Masnyk Marek. 1994. Dzielnica I Związku Polaków w Niemczech (1923–1939). Opole: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu.
Google Scholar

Masnyk Marek. 2004. Sprawy polskie w wyborach parlamentarnych na terenie rejencji opolskiej w świetle raportów polskiej służby dyplomatycznej i konsularnej (1924–1933). Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Google Scholar

Orzechowski Marian. 1966. „Kościół katolicki na Śląsku Opolskim wobec germanizacji w okresie hitlerowskim”. Kwartalnik Historyczny „Sobótka” 21 (4): 585–604.
Google Scholar

Osmańczyk Edmund Jan. 1989. Niezłomny proboszcz z Zakrzewa. Rzecz o księdzu patronie Bolesławie Domańskim. Warszawa: Czytelnik.
Google Scholar

Smołka Leonard. 1981. Liczba i rozmieszczenie Polaków w Niemczech w latach 1918–1939. W Liczba i rozmieszczenie Polaków na świecie. Cz.1. Red. Wojciech Wrzesiński, 131–156. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski.
Google Scholar

Smołka Leonard. 1990. Biografie trzech proboszczów Śląska Opolskiego. Na marginesie hitlerowskiej polityki przesiedleń ludności polskiej (Acta Universitatis Wratislaviensis 1100. Historia 74). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar

Wrzesiński Wojciech. 2005. Polski ruch narodowy w Niemczech w latach 1922–1939. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Google Scholar

Wrzesiński Wojciech. Oprac. 1970. Antypolska polityka władz hitlerowskich na Śląsku Opolskim w latach 1933–1939 w świetle raportów konsulów polskich. Wrocław: Wydawnictwo „Ossolineum”.
Google Scholar