Wielostronne aktywizowanie uczniów podczas zajęć wychowania do życia w rodzinie w polskich szkołach
Założenia teoretyczne
Anna Zellma
Uniwersytet Warimńsko-Mazurski w OlsztynieAbstrakt
Zajęcia wychowania do życia w rodzinie w polskiej szkole są realizowane w oparciu o założenia teoretyczne zawarte w podstawie programowej, programach i podręcznikach oraz materiałach dydaktycznych. Zwraca się w nich uwagę nie tylko na cele i treści, ale także na sposoby ich osiągania. Słusznie za istotne uznaje się wielostronne aktywizowanie uczniów w klasach V–VI szkoły podstawowej, I–III gimnazjum i w szkołach ponadgimnazjalnych. Zasada ta zakłada stymulowanie wielostronnej aktywności uczniów poprzez organizowanie sytuacji, które służą poznawaniu zagadnień dotyczących małżeństwa i rodziny, odkrywaniu wartości prorodzinnych oraz przeżywaniu i odpowiedzialnemu działaniu. Wymaga zatem wykorzystania podczas zajęć wychowania do życia w rodzinie odpowiednio dobranych, zróżnicowanych form, metod i środków dydaktycznych. Dzięki nim można indywidualizować proces kształcenia oraz skutecznie realizować cele i treści programowe, a przez to wzbogacać zasób wiedzy i doświadczeń uczniów oraz kształtować postawy prorodzinne.
Słowa kluczowe:
wychowanie do życia w rodzinie, aktywizowanie, edukacja, polska szkoła, pedagogikaBibliografia
Bereźnicki F., Dydaktyka kształcenia ogólnego, Kraków 2007.
Bereźnicki F., Dydaktyka szkolna dla kandydatów na nauczycieli, Kraków 2015.
Borkowska A., Witkowska M. (eds.), Wychowanie do życia w rodzinie. Scenariusze zajęć, Warszawa 2015; Wychowanie do życia w rodzinie. Portal dla nauczycieli i rodziców, http://www.wdz.edu.pl/, (12.04.2016).
Brudnik E., Moszyńska A., Owczarska B., Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie: przewodnik po metodach aktywizujących, Kielce 2010.
Król T. (ed.), Wędrując ku dorosłości: wychowanie do życia w rodzinie dla uczniów klas V–VI szkoły podstawowej, Kraków 2009.
Król T. (ed.), Wędrując ku dorosłości: filmy dla V–VI klasy szkoły podstawowej: konspekty lekcji wychowania do życia w rodzinie i lekcji wychowawczych, Kraków 2013.
Król T. (ed.), Wędrując ku dorosłości: wychowanie do życia w rodzinie dla uczniów klas I–III gimnazjum, Kraków 2007.
Król T. (ed.), Wędrując ku dorosłości: wychowanie do życia w rodzinie: ćwiczenia dla uczniów klas I–III szkół ponadgimnazjalnych, Kraków 2013.
Król T., W drodze ku dorosłości. Wychowanie do życia w rodzinie. Program nauczania dostosowany do ćwiczeń i materiałów „W drodze ku dorosłości” dla klas V–VI szkoła podstawowa, Kraków 2014.
Król T., Wędrując ku dorosłości. Wychowanie do życia w rodzinie, Program nauczania dla klas I–III szkół ponadgimnazjalnych, Kraków 2013.
Król T., Wędrując ku dorosłości. Wychowanie do życia w rodzinie. Program zmieniony i dostosowany do nowej edycji podręcznika „Wędrując ku dorosłości. Wychowanie do życia w rodzinie dla uczniów klas I–III gimnazjum pod red.
T. Król”, (nr ewidencyjny w wykazie 205/2011/z1/2015), spełniającego warunki określone w art. 22a ustawy o systemie oświaty, Program nauczania dla klas I–III gimnazjum, Kraków 2015.
Królak R., Płatek Z., Wychowanie do życia w rodzinie: scenariusze zajęć dla gimnazjum, part 3, Warszawa 2011.
Kupisiewicz Cz., Dydaktyka, Kraków 2012.
Kupisiewicz Cz., Dydaktyka ogólna, Warszawa 2000.
M. Śnieżyński, Sztuka dialogu, Kraków 2008.
Mastalski J., Zasady edukacyjne w katechezie: na podstawie badań przeprowadzonych w krakowskich gimnazjach, Kraków 2002.
Niemierko B., Okiem starego profesora, part 2: Nauczyciel przekazuje wiedzę, „Nowa Szkoła” 65 (2009), no 3, p. 30–31.
Niemierko B., Okiem starego profesora, part 5: Nauczyciel wspiera ucznia, „Nowa Szkoła” 65[66] (2010), no 1, p. 30–31.
Obwieszczenie Ministra Edukacji Narodowej z 18 grudnia 2013 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego wraz z załącznikami, „Dziennik Ustaw” 2014, position 395.
Okoń W., Wielostronne uczenie się a problem aktywności uczniów, „Nowa Szkoła” 12 (1965), no 7–8, p. 23–29.
Okoń W., Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Warszawa 19984.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 10 sierpnia 2009 r. zmieniające rozporządzenia w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego
i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego, „Dziennik Ustaw” 2009, no 131, position 1079.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 12 sierpnia 1999 roku w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa,
o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego, „Dziennik Ustaw” 1999, no 67, position 756.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 22 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, „Dziennik Ustaw” 2012, position 977.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 22 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Załącznik nr 2. Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych, „Dziennik Ustaw” 2012, position 977.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 22 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Załącznik nr 4. Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego, „Dziennik Ustaw” 2012, position 977.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 22 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Załącznik nr 5. Podstawa programowa
kształcenia ogólnego dla szkół zawodowych, „Dziennik Ustaw” 2012, position 977.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych, „Dziennik Ustaw” 2012, no 0, position 204.
Sawiński J.P., Sposoby aktywizowania uczniów w szkole XXI wieku: pytania, refleksje, dobre rady: poradnik dla nauczycieli, Warszawa 2014.
Sieradzka A., Aktywizowanie uczniów na lekcjach (w kl. I–III i gimnazjum), „Nowa Szkoła” 60 (2004), no 9, p. 27–29.
Skirmuntt G., Wychowanie do życia w rodzinie. Program zajęć edukacyjnych dla II, III i IV etapu edukacyjnego, http://www.bc.ore.edu.pl/Content/501/wychowanie+do+zycia+w+rodzinie.program+zajec+edukacyjnych+dla+ii+iii+i+iv+
etapu+edukacyjnego+%281%29.pdf, (15.04.2016).
Śnieżyński M., Efektywność kształcenia. Wybrane zagadnienia z dydaktyki ogólnej, Kraków 1992.
Śnieżyński M., Zarys dydaktyki dialogu, Kraków 1998.
Trojan E., Aktywizujące metody nauczania w pracy nauczyciela: zestawienie bibliograficzne, „Wychowawca” 2009, no 11, p. 21.
Bereźnicki F., Dydaktyka szkolna dla kandydatów na nauczycieli, Kraków 2015.
Borkowska A., Witkowska M. (eds.), Wychowanie do życia w rodzinie. Scenariusze zajęć, Warszawa 2015; Wychowanie do życia w rodzinie. Portal dla nauczycieli i rodziców, http://www.wdz.edu.pl/, (12.04.2016).
Brudnik E., Moszyńska A., Owczarska B., Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie: przewodnik po metodach aktywizujących, Kielce 2010.
Król T. (ed.), Wędrując ku dorosłości: wychowanie do życia w rodzinie dla uczniów klas V–VI szkoły podstawowej, Kraków 2009.
Król T. (ed.), Wędrując ku dorosłości: filmy dla V–VI klasy szkoły podstawowej: konspekty lekcji wychowania do życia w rodzinie i lekcji wychowawczych, Kraków 2013.
Król T. (ed.), Wędrując ku dorosłości: wychowanie do życia w rodzinie dla uczniów klas I–III gimnazjum, Kraków 2007.
Król T. (ed.), Wędrując ku dorosłości: wychowanie do życia w rodzinie: ćwiczenia dla uczniów klas I–III szkół ponadgimnazjalnych, Kraków 2013.
Król T., W drodze ku dorosłości. Wychowanie do życia w rodzinie. Program nauczania dostosowany do ćwiczeń i materiałów „W drodze ku dorosłości” dla klas V–VI szkoła podstawowa, Kraków 2014.
Król T., Wędrując ku dorosłości. Wychowanie do życia w rodzinie, Program nauczania dla klas I–III szkół ponadgimnazjalnych, Kraków 2013.
Król T., Wędrując ku dorosłości. Wychowanie do życia w rodzinie. Program zmieniony i dostosowany do nowej edycji podręcznika „Wędrując ku dorosłości. Wychowanie do życia w rodzinie dla uczniów klas I–III gimnazjum pod red.
T. Król”, (nr ewidencyjny w wykazie 205/2011/z1/2015), spełniającego warunki określone w art. 22a ustawy o systemie oświaty, Program nauczania dla klas I–III gimnazjum, Kraków 2015.
Królak R., Płatek Z., Wychowanie do życia w rodzinie: scenariusze zajęć dla gimnazjum, part 3, Warszawa 2011.
Kupisiewicz Cz., Dydaktyka, Kraków 2012.
Kupisiewicz Cz., Dydaktyka ogólna, Warszawa 2000.
M. Śnieżyński, Sztuka dialogu, Kraków 2008.
Mastalski J., Zasady edukacyjne w katechezie: na podstawie badań przeprowadzonych w krakowskich gimnazjach, Kraków 2002.
Niemierko B., Okiem starego profesora, part 2: Nauczyciel przekazuje wiedzę, „Nowa Szkoła” 65 (2009), no 3, p. 30–31.
Niemierko B., Okiem starego profesora, part 5: Nauczyciel wspiera ucznia, „Nowa Szkoła” 65[66] (2010), no 1, p. 30–31.
Obwieszczenie Ministra Edukacji Narodowej z 18 grudnia 2013 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego wraz z załącznikami, „Dziennik Ustaw” 2014, position 395.
Okoń W., Wielostronne uczenie się a problem aktywności uczniów, „Nowa Szkoła” 12 (1965), no 7–8, p. 23–29.
Okoń W., Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Warszawa 19984.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 10 sierpnia 2009 r. zmieniające rozporządzenia w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego
i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego, „Dziennik Ustaw” 2009, no 131, position 1079.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 12 sierpnia 1999 roku w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa,
o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego, „Dziennik Ustaw” 1999, no 67, position 756.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 22 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, „Dziennik Ustaw” 2012, position 977.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 22 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Załącznik nr 2. Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych, „Dziennik Ustaw” 2012, position 977.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 22 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Załącznik nr 4. Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego, „Dziennik Ustaw” 2012, position 977.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 22 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Załącznik nr 5. Podstawa programowa
kształcenia ogólnego dla szkół zawodowych, „Dziennik Ustaw” 2012, position 977.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych, „Dziennik Ustaw” 2012, no 0, position 204.
Sawiński J.P., Sposoby aktywizowania uczniów w szkole XXI wieku: pytania, refleksje, dobre rady: poradnik dla nauczycieli, Warszawa 2014.
Sieradzka A., Aktywizowanie uczniów na lekcjach (w kl. I–III i gimnazjum), „Nowa Szkoła” 60 (2004), no 9, p. 27–29.
Skirmuntt G., Wychowanie do życia w rodzinie. Program zajęć edukacyjnych dla II, III i IV etapu edukacyjnego, http://www.bc.ore.edu.pl/Content/501/wychowanie+do+zycia+w+rodzinie.program+zajec+edukacyjnych+dla+ii+iii+i+iv+
etapu+edukacyjnego+%281%29.pdf, (15.04.2016).
Śnieżyński M., Efektywność kształcenia. Wybrane zagadnienia z dydaktyki ogólnej, Kraków 1992.
Śnieżyński M., Zarys dydaktyki dialogu, Kraków 1998.
Trojan E., Aktywizujące metody nauczania w pracy nauczyciela: zestawienie bibliograficzne, „Wychowawca” 2009, no 11, p. 21.
Zellma, A. (2019). Wielostronne aktywizowanie uczniów podczas zajęć wychowania do życia w rodzinie w polskich szkołach: Założenia teoretyczne. Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego, 36(2), 207–220. https://doi.org/10.25167/sth.830
Autorzy
Anna ZellmaStatystyki
Downloads
Download data is not yet available.
Licencja
Licencja oraz prawa autorskie autorzy przekazują wydawcy, którym jest Redakcji Wydawnictw WT UO.
