Abstract

Artykuł rzuca pewne światło na zagadnienie związane z klasztorami, które w ciągu prawie dwóch tysięcy lat pełniły funkcje ośrodków edukacyjnych w Kościołach na Wschodzie. Oprócz światowej sławy szkół w Nisibis, Edessie czy Antiochii, są informacje o 125 klasztorach, z którymi związani są pisarze syriaccy. Większość z nich już nie istnieje. Źródła historyczne i archeologiczne dostarczają danych o znacznie większej liczbie klasztorów działających na terenie dzisiejszej Turcji, Syrii i Iraku. Jednak inwazja islamu znacznie ograniczyła rozwój nauki i edukacji w klasztorach, na które nałożono wysokie podatki. Nie wolno było już budować nowych klasztorów, a poszerzanie i remontowanie starych było znacznie utrudnione. W końcu masakry przeprowadzone przez Tamerlana zadały śmiertelny cios, po którym wschodnie Kościoły nie były w stanie powrócić do poprzedniego stanu, mimo że w XV w. miał miejsce wzrost liczby klasztorów. Do dziś zachowało się zaledwie kilkadziesiąt klasztorów, które są poważnie zagrożone. Dwa z nich ostatnio zrównano z ziemią.