Empatia rodziców a postrzegane przez nich znaczenie niepełnosprawności dziecka

Natalia Ewa Murawska

doi:10.25167/FF/4709

Published: 2024-01-27

Vol. 13 (2023)

Parents' empathy and their perceived meaning of their child's disability

Natalia Ewa Murawska

Family Forum

Section: Wsparcie Rodziny / Family Support

https://doi.org/10.25167/FF/4709

Abstract

Disability is a complex phenomenon that has a significant impact on the specificity of the family system. Moreover, it is a condition that does not affect only the child itself, but also receives a subjectively assigned meaning by parents and other relatives, which remains strongly connected with the psychological characteristics of a person and, consequently, affects its functioning. The analysis of the literature indicates the importance of the issue of parents' assessment of the meaning of their child's illness, which affects the nature of the family system and the phenomena occurring in it. Additionally, attention is paid to the sources of the formulated meaning, emphasizing the importance of purely subjective factors, as well as personality traits, including, among others, empathy.

The main aim of this study was to examine the relationship between parents' empathy and their assessment of the meaning of their child's illness. An additional aim of the present analyses was to determine gender differences on empathy dimensions and in the subjectively attributed meaning of the child's illness by both parents.

33 mothers and 33 fathers participated in the study. The following research instruments were used: The Empathic Sensitivity Scale and the Disease-Related Appraisals Scale, modified for the purpose of the self-report study, which tests the importance of the child's illness to the parent.

The results obtained indicate that fathers' personal distress is a predictor of their perception of their child's illness as a loss, and personal distress and perspective taking were found to be predictors of perceiving illness as a threat. A predictive role for empathy in treating the child's illness as a challenge and attributing positive value to the child was also observed, but it was not possible to determine which dimension of empathy was a predictor. Fathers' personal distress was also found to be a predictor of mothers' perception of their child's illness as a challenge. In the present self-report study, a general conclusion was drawn that empathy generally sensitizes to the problem of child illness regardless of its dimension.

Keywords:

empathy, meaning of child illness, disability, parents

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Murawska, N. E. (2024). Parents’ empathy and their perceived meaning of their child’s disability. Family Forum, 13, 195–218. https://doi.org/10.25167/FF/4709

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.

References

Bakiera, L. and Stelter, Ż. (2010) Rodzicielstwo z perspektywy rodziców dziecka pełnosprawnego i niepełnosprawnego intelektualnie. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Google Scholar

Behrani, P., & Shah, P. (2016). The coping patterns of fathers and mothers of children with disability: A comparative study. Indian Journal of Health and wellbeing, 7 (5), 535.
Google Scholar

Boyraz, G. and Sayger, T. V. (2011) ‘Psychological well-being among fathers of children with and without disabilities: The role of family cohesion, adaptability, and paternal self-efficacy’, American journal of men’s health, 5 (4), pp. 286–296. DOI: https://doi.org/10.1177/1557988310372538
Google Scholar

Davis, M. H. (2001) Empatia. O umiejętności współodczuwania. Gdańsk: GWP.
Google Scholar

Dollahite, D. C., et al. (1997) ‘Fatherwork: A conceptual ethic of fathering as generative work’, in A. J. Hawkins and D. C. Dollahite (eds), Generative fathering. Beyond deficit perspectives, pp. 17–35, Thousand Oaks, London, New Delhi: Sage Publications.
Google Scholar

Dudak, A. (2017) ‘Obraz ojca w zmieniającej się rzeczywistości społecznej’, Pedagogika społeczna. Pokolenie i generacja. 2 (64), pp. 117–134.
Google Scholar

Gąciarz, B. (2014) ‘Przemyśleć niepełnosprawność na nowo. Od instytucji państwa opiekuńczego do integracji i aktywizacji społecznej’. Studia Socjologiczne, 213 (2), pp. 15–24.
Google Scholar

Goleman, D. (1997) Inteligencja emocjonalna. Poznań: Media Rodzina.
Google Scholar

Graham, T. and Ickes, W. (1997) ‘When women’s intuition isn’t greater than men’s’, in W. Ickes (ed.), Empathic accuracy, pp. 117–143. New York: Guilford Press.
Google Scholar

Hamann, S. and Canli, T. (2004) ‘Individual differences in emotion processing’. Current Opinion in Neurobiology, 14, pp. 233–238. DOI: https://doi.org/10.1016/j.conb.2004.03.010
Google Scholar

Hoffman, M. L. (2001) Empathy and moral development: Implications for caring and justice. Cambridge University Press. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511805851
Google Scholar

Howe, D., (2013) Empatia. Co to jest i dlaczego jest taka ważna. Warszawa: Oficyna Ingenium.
Google Scholar

Janowski K., et al. (2009) ‘The Disease-Related Appraisals Scale: a tool to measure subjective perception of the disease situation’ in K. Janowski and S. Steuden (eds) Biopsychosocial aspects of health and disease. Vol. 1. pp. 108–125, Lublin: CPPP Scientific Press.
Google Scholar

Kaźmierczak, M. (2008) ‘Empatia rodziców jako korelat indywidualnych różnic w zakresie empatycznej troski u dzieci’. Psychologia Rozwojowa, 13 (3), pp. 41–55.
Google Scholar

Kaźmierczak, M. (2015) Oblicza empatii w procesie adaptacji do rodzicielstwa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar

Kaźmierczak, M., Pastwa-Wojciechowska, B. and Błażek, M. (2013) ‘A multidimensional model of empathy, and the occurrence of personality disorders and stress in social settings’, Acta Neuropsychologica, 11(2), pp. 113–125.
Google Scholar

Kaźmierczak, M., Plopa, M. and Retowski, S. (2007) ‘Skala wrażliwości empatycznej’. Przegląd Psychologiczny, 50 (1), pp. 9–24.
Google Scholar

Kościelska, M. (2000) Oblicza upośledzenia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Lewandowska-Walter, A., Kichler, K. and Trawicka, A. (2014) ‘Równowaga systemu rodzinnego i satysfakcja z życia a dobrobyt i style radzenia sobie ze stresem matek dzieci z niepełnosprawnością’. Polskie Forum Psychologiczne, 19 (3), pp. 356–374.
Google Scholar

Lipkowski, Z. J. (1970) ‘Phisical illness, the individual, and the coupons process’ Psychiatry in Medicine, 1, pp. 91–102. DOI: https://doi.org/10.2190/19Q3-9QL8-XYV1-8XC2
Google Scholar

Łada, A.B. and Kaźmierczak, M. (2019) ‘Negative arousability and relationship satisfaction: The mediating role of empathy’, Roczniki Psychologiczne, 22(1), pp. 73–90. Available at: https://doi.org/10.18290/rpsych.2019.22.1-5. DOI: https://doi.org/10.18290/rpsych.2019.22.1-5
Google Scholar

Mandal, E. (2012) Miłość, władza i manipulacja w bliskich związkach. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Michałek-Kwiecień, J. and Kaźmierczak, M. (2020) ‘The empathic family and the development of mature personal identity in emerging adults’, Journal of Youth Studies, 23(3), pp. 269–290. Available at: https://doi.org/10.1080/13676261.2019.1597256. DOI: https://doi.org/10.1080/13676261.2019.1597256
Google Scholar

Pisula, E. (1998) Psychologiczne problemy rodziców dzieci z zaburzeniami rozwoju. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar

Pisula, E. (2007) Rodzice i rodzeństwo dzieci z zaburzeniami rozwoju. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar

Plutecka, K. (2019) ‘O empatii: przyczynek do rozważań nad humanistycznym wymiarem profesji pedagoga specjalnego’. Niepełnosprawność, 33 (2019), pp. 118–129. DOI: https://doi.org/10.4467/25439561.NP.19.008.10483
Google Scholar

Rueckert, L., Branch, B., & Doan, T. (2011). Are gender differences in empathy due to differences in emotional reactivity?. Psychology, 2(6), 574. DOI: https://doi.org/10.4236/psych.2011.26088
Google Scholar

Sekułowicz, M. (1998) ‘Problematyka funkcjonowania rodzin dzieci niepełnosprawnych’ Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 10 (1), pp. 61–82.
Google Scholar

Stelter, Ż. (2011) Realizacja ról rodzicielskich w rodzinie z dzieckiem niepełnosprawnym, pp. 67–94.
Google Scholar

Stelter, Ż. (2012) ‘Osoba niepełnosprawna – inne rodzicielstwo, inne braterstwo?’ Polskie Forum Psychologiczne, 17 (1), pp. 105–136.
Google Scholar

Stephan, W. G. and Finlay, K. (1999) ‘The role of empathy in improving intergroup relations’. Journal of Social issues, 55 (4), pp. 729–743. DOI: https://doi.org/10.1111/0022-4537.00144
Google Scholar

Steuden, S. (2002) ‘Z psychologicznej problematyki zdrowia i choroby’, in P. K. Oleś, S. Steuden and J. Toczołowski, (red) Jak świata mniej widzę: zaburzenia widzenia a jakość życia (77), pp. 27–36, Lublin: Towarzystwo Naukowe, Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Google Scholar

Świętochowski, W. (2010) System rodzinny wobec przewlekłej choroby somatycznej: gdy rodzina ma korzyść z choroby. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Twardowski, A. (2008) ‘Sytuacja rodzin dzieci niepełnosprawnych’, in I. Obuchowska (ed.), Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, pp. 21–27, Warszawa: WSiP.
Google Scholar

Urbanowicz, Z. (2012) ‘Od interdyscyplinarnego do transdyscyplinarnego spojrzenia na niepełnosprawność’, Ogrody nauk i sztuk, (2), pp. 443–457. DOI: https://doi.org/10.15503/onis2012.443.457
Google Scholar

Walęcka-Matyja and K., Kurpiel, D. (2013) ‘Psychologiczne profile radzenia sobie ze stresem przez matki młodzieży z niepełnosprawnością a poczucie własnej skuteczności’, in D., Müller and A., Sobczak (eds), Rozwój i jego wspieranie w perspektywie rehabilitacji i resocjalizacji, pp. 105–125, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. DOI: https://doi.org/10.18778/7969-022-0.08
Google Scholar

Walsh, F. (2003) ‘Family resilience: A framework for clinical practice’. Family Process, 42 (1), pp. 1–18. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1545-5300.2003.00001.x
Google Scholar

Wiśniewska, E. (2009) ‘Rodzina z dzieckiem z mózgowym porażeniem dziecięcym w aspekcie teorii systemowej’, Neurologia Dziecięca, 35 (18), pp. 61–66.
Google Scholar

Zasępa, E. (2020) ‘Rodzina z dzieckiem z zaburzeniami rozwoju’, in I. Grzegorzewska, L. Cierpiałkowska and A. R. Borkowska (eds), Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży, pp. 659–663, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Natalia Ewa Murawska

n.murawska.454@studms.ug.edu.pl

Affiliation:

Uniwersytet Gdański, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Psychologii, Zakład Badań nad Rodziną i Jakością Życia Poland

Bio Statement (e.g., department and rank)

Natalia Murawska - psychologist, graduate of psychology at the University of Gdansk with a specialization in family psychology. Currently a doctoral student at the Doctoral School of Humanities and Social Sciences at the University of Gdansk and a member of the Polish team in the international research project INTERSECT studying the phenomenon of post-traumatic stress disorder as a result of traumatic childbirth. Privately, volunteer at the Stowarzyszeniu Dwie Kreski. My main research areas are broadly defined family psychology, perinatal psychology.

E-mail address: natalia.murawska@phdstud.ug.edu.pl; nataliamurawska1997@gmail.com

Affiliation: University of Gdansk, Faculty of Social Sciences, Institute of Psychology, Department of Family and Quality of Life Research

ORCID https://orcid.org/0000-0002-7709-0863