Proces usamodzielniania  wychowanków pieczy zastępczej w Polsce

Katarzyna Anna Wojtanowicz

doi:10.25167/FF/5061

Published: 2024-01-27

Vol. 13 (2023)

The process of making foster care alumni independent in Poland

Katarzyna Anna Wojtanowicz

Family Forum

Section: Wsparcie Rodziny / Family Support

https://doi.org/10.25167/FF/5061

Abstract

Reaching adulthood is a significant event in the life of every family. However, it does not always require the individual to achieve complete independence. Children taken from their biological families and placed in foster care, often experiencing feelings of isolation and traumatic events, require special support in achieving independent living. The aim of the article is to present the process of becoming independent for wards of the foster care system in Poland. It describes both the formal-legal context and the course of this process in educational and psychological dimensions. It also highlights the process of emancipation in the light of selected research results. The foster care system in Poland today must meet the challenges posed by the process of upbringing and emancipation of its wards. The study presents the process of becoming independent, which requires a comprehensive, interdisciplinary approach.

Keywords:

foster care, becoming independent, transition to adulthood, foster care leavers, process of becoming independent, system of support for those who become independent

Most read articles by the same author(s)

Katarzyna Anna Wojtanowicz, Reconciliation of Professional and Family Roles as Perceived by Social Workers , Family Forum: Vol. 11 (2021): Compatibility of Work and Family Life

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Wojtanowicz, K. A. (2024). The process of making foster care alumni independent in Poland. Family Forum, 13, 285–306. https://doi.org/10.25167/FF/5061

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.

References

Adamski, F. (2021) Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy. 2nd edn. Kraków: Petrus.
Google Scholar

Błasiak A. (2019) Między (nie)obecnością a zaangażowaniem. Rodzicielstwo rekonstruowane w ponowoczesności, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie.
Google Scholar

Błasiak, A. and Dybowska, E. (2021) ‘Wzmacnianie rezyliencji w rodzinie – współczesną potrzebą’, Roczniki Pedagogiczne, 13(49)(4), pp. 59–72. Available at: https://doi.org/10.18290/rped21134.6. DOI: https://doi.org/10.18290/rped21134.6
Google Scholar

Cieślikowska-Ryczko, A. and Dobińska, G. (2019) ‘Wspieranie procesu usamodzielniania byłych wychowanków placówek wychowawczych i resocjalizacyjnych. Doświadczenia uczestników projektu mieszkań treningowych’, Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne, 9(2), pp. 109–126. Available at: https://doi.org/10.18778/2450-4491.09.08. DOI: https://doi.org/10.18778/2450-4491.09.08
Google Scholar

Chrzanowska, P. (2017) ‘Proces usamodzielnienia wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych – wybrane aspekty’, Studia BAS, 50(2), pp. 147–168.
Google Scholar

Dąbrowski Z. (1996), Pedagogika opiekuńczo-wychowawcza w zarysie. Cz. I, Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
Google Scholar

Dąbrowski Z., (2006), Pedagogika opiekuńcza w zarysie Cz. II, Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
Google Scholar

Deptuła M. (2003), ‘Specyfika oddziaływań wspomagających rozwój społeczny inspirowany psychologią humanistyczną’, in C. Kępski (ed.), Opieka i wychowanie w rodzinie. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, pp. 36–47.
Google Scholar

Flaga, E. (2014) ‘Piecza zastępcza jako forma pomocy rodzinie’, Resocjalizacja Polska, 8, pp. 81–99.
Google Scholar

Golczyńska-Grondas, A. (2020) ‘Usamodzielnienie wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych – podstawowe problemy, implikacje dla praktyki’, Problemy Polityki Społecznej, 30, pp. 77–95.
Google Scholar

GUS (2016a) Instytucjonalna piecza zastępcza w 2016 r. Available at: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/dzieci-i-rodzina/dzieci/instytucjonalna-piecza-zastepcza-w-2016-r-,2,1.html (Accessed: 23 January 2023).
Google Scholar

GUS (2016b) Rodzinna piecza zastępcza w 2016 r. Available at: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/dzieci-i-rodzina/dzieci/rodzinna-piecza-zastepcza-w-2016-r-,1,1.html (Accessed: 23 January 2023).
Google Scholar

GUS (2017) Instytucjonalna piecza zastępcza w 2017 r. Available at: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/dzieci-i-rodzina/dzieci/instytucjonalna-piecza-zastepcza-w-2017-roku,2,2.html (Accessed: 23 January 2023).
Google Scholar

GUS (2018) Piecza zastępcza w 2018 r. Available at: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/dzieci-i-rodzina/dzieci/piecza-zastepcza-w-2018-roku,1,3.html (Accessed: 23 January 2023).
Google Scholar

GUS (2019) Piecza zastępcza w 2019 r. Available at: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/dzieci-i-rodzina/dzieci/piecza-zastepcza-w-2019-roku,1,4.html (Accessed: 23 January 2023).
Google Scholar

GUS (2020) Piecza zastępcza w 2020 r. Available at: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/dzieci-i-rodzina/dzieci/piecza-zastepcza-w-2020-roku,1,5.html (Accessed: 23 January 2023).
Google Scholar

GUS (2021) Piecza zastępcza w 2021 r. Available at: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/dzieci-i-rodzina/dzieci/piecza-zastepcza-w-2021-roku,1,6.html (Accessed: 23 January 2023).
Google Scholar

Infor.pl (2011) Ustawa z 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U.2011, nr 149, poz. 887), z późniejszymi zmianami. Available at: https://www.infor.pl/akt-prawny/DZU.2011.149.0000887,ustawa-o-wspieraniu-rodziny-i-systemie-pieczy-zastepczej.html (Accessed: 23 January 2023).
Google Scholar

Jaros A. (2018), ‘Samodzielne. Proces usamodzielnienia w doświadczeniach biograficznych byłych wychowanek placówek resocjalizacyjnych’ Resocjalizacja Polska 2/2018, pp. 141–156. DOI: https://doi.org/10.22432/pjsr.2018.16.11
Google Scholar

Klasińska, B. (2021) ‘Rodzinne uwarunkowania kompetencji hermeneutycznych’, in A. Karpińska, K. Borawska-Kalbarczyk, and A. Szwarc (eds) Edukacja w przestrzeni społecznej. Paradygmaty zmian. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku (Edukacja w Dialogu i Perspektywie), pp. 241–256. Available at: https://doi.org/10.15290/ewpspz.2021.15. DOI: https://doi.org/10.15290/ewpspz.2021.15
Google Scholar

Konopczyński, M. (2006) Metody twórczej resocjalizacji. Teoria i praktyka wychowawcza. Warszawa: PWN (Resocjalizacja).
Google Scholar

Koprowicz, A. and Krzemińska, K. (2018) ‘Stosunek do przyszłości usamodzielniających się wychowanków niespokrewnionych rodzin zastępczych’, Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 34(2), pp. 394–410.
Google Scholar

Kuźma, J. (2007) ‘Wiedza propedeutyczna w opiece nad sierotami i dziećmi opuszczonymi przez rodziców’, in J. Kuźma (ed.) Opieka i wychowanie dzieci sierocych w Polsce. Kraków: Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne, pp. 11–43.
Google Scholar

Krzaklewska, E. (2022) ‘Młodość w procesach wchodzenia w dorosłość. Refleksje z perspektywy przemian przebiegu życia’, Rocznik Lubuski, 48(1), pp. 39–54.
Google Scholar

Kwiatkowska, H. (1988) Nowa orientacja w kształceniu nauczycieli. Założenia i metody edukacji nauczycielskiej. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Maruszewski, T. and Zdankiewicz-Ścigała, E. (1998) Emocje – aleksytymia – poznanie. Poznań: Fundacja Humaniora.
Google Scholar

Olearczyk, T.E. (2013) Sieroctwo i osamotnienie. Pedagogiczne problemy kryzysu współczesnej rodziny. Kraków: WAM.
Google Scholar

Paluch, M. (2007) Człowiek w zmieniającym się społeczeństwie. Sanok: Marek Paluch.
Google Scholar

Samodzielni.pl (2013) Samodzielni.pl. Fundacja Robinson Crusoe, Fundacja Robinson Crusoe. Available at: https://www.samodzielni.pl/ (Accessed: 30 May 2022).
Google Scholar

Sejm.gov.pl (2012) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 3 sierpnia 2012 r. w sprawie udzielania pomocy na usamodzielnienie, kontynuowanie nauki oraz zagospodarowanie. Available at: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20120000954.
Google Scholar

Sękowska, Z. (2010) ‘Współzależność rozwoju i wychowania dziecka’, in F. Adamski (ed.) Wychowanie w rodzinie. Praca zbiorowa. Kraków: Petrus, p. 31–46.
Google Scholar

Smyła, J. (2022) ‘Rodzina w kalejdoskopie współczesnych przemian’, Wychowanie w Rodzinie, 26(1), pp. 15–27. Available at: https://doi.org/10.34616/wwr.2022.1.015.027.
Google Scholar

Szafrańska, K. (2016) ‘Usamodzielnianie wychowanków Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych’, Resocjalizacja Polska, (12/2016), pp. 59–75. Available at: https://doi.org/10.22432/pjsr.2016.12.05. DOI: https://doi.org/10.22432/pjsr.2016.12.05
Google Scholar

Szarkowicz, D. (2003) ‘Współczesne tendencje w opiece rodzinnej’, in C. Kępski (ed.) Opieka i wychowanie w rodzinie. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, pp. 213–222.
Google Scholar

Tyszkowa, M. (1985) ‘Badania nad uspołecznieniem i osobowością dzieci jedynych i mających rodzeństwo’, in M. Tyszkowa (ed.) Rozwój dziecka w rodzinie i poza rodziną. Praca zbiorowa. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (Psychologia i Pedagogika, 60), pp. 5–9.
Google Scholar

Węgrzecki, A. (2006) ‘Tożsamość i inność’, in W. Zuziak (ed.) Wokół tożsamości człowieka. Kraków: Papieskia Akademia Teologiczna, pp. 9–28.
Google Scholar

Wieczorek, G. and Kamińska, M. (2021) ‘Aktywizacja zawodowa jako ważny element w procesie usamodzielnienia wychowanków’, Edukacja Ustawiczna Dorosłych, (1), pp. 189–206. Available at: https://doi.org/10.34866/FM9A-QJ21.
Google Scholar

Wojtanowicz, K. (2016) ‘Adopcja i piecza zastępcza w obliczu wyzwań’, in J. Matejek and E. Zdebska (eds) Wielowymiarowość działań pomocowych w obszarze wsparcia rodziny. Kraków: Scriptum.
Google Scholar

Zięba, B. (2008) ‘Rola domu rodzinnego w kształtowaniu prawidłowych postaw wobec norm społecznych u dzieci’, in B. Muchacka and K. Kraszewski (eds) Dziecko w świecie współczesnym. Kraków: Impuls.
Google Scholar

Zybura, A. (2016) ‘Opieka i wychowanie w rodzinnej pieczy zastępczej. Na przykładzie powiatu ostrowieckiego’, Acta Scientifica Academiae Ostroviensis. Sectio A, Nauki Humanistyczne, Społeczne i Techniczne, (8(2)/2016), pp. 520–545.
Google Scholar

Katarzyna Anna Wojtanowicz

katarzyna.wojtanowicz@upjp2.edu.pl

Affiliation:

Uniwersytet papieska Jana Pawła II w Krakowie Poland

Bio Statement (e.g., department and rank)

Dr Katarzyna Wojtanowicz, adiunkt w Instytucie Socjologii i Pracy Socjalnej Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. Obszar swoich zainteresowań koncentruje wokół zagadnień związanych z funkcjonowaniem systemu pomocy społecznych oraz realizowanych polityk społecznych, profesjonalizacji zawodowej pracowników systemu pomocy społecznej oraz metodycznych i etycznych aspektach pracy socjalnej i pracy z rodziną.

Kontakt: email: katarzyna.wojtanowicz@upjp2.edu.pl, tel. 604 601 980