Faza pustego gniazda jako wyzwanie dla duszpasterstwa rodzin

Tomasz Gajda

Instytut Teologii Pastoralnej i Katechetyki KUL JPII
https://orcid.org/0000-0003-0491-0477

Abstrakt

Papież Franciszek, podejmując w posynodalnej adhortacji Amoris laetitia tematykę trudności rodzinnych, dostrzegł jako jedno z ważnych zadań dla Kościoła towarzyszenie małżonkom w kryzysach, w tym także przeżywającym fazę pustego gniazda (Franciszek 2016, 235). Stadium to, wyróżnione przez E. Duvall i innych psychologów jako etap rozwoju życia rodziny rozpoczyna się w chwili, kiedy dzieci opuszczają dom rodzinny i przechodzą proces separacji od rodziców oraz pełnego usamodzielniania się. Etap pustego gniazda może być trudnym wyzwaniem dla relacji małżeńskiej i indywidualnego dobrostanu małżonków. Wiąże się to z dramatyczną zmianą roli rodzicielskiej oraz przeorganizowaniem życia małżeńskiego. Pary muszą na tym etapie nauczyć się nowego stylu współprzebywania, współdziałania i współdzielenia oraz na nowo odkryć siebie. Jest to zatem także niemałym wyzwaniem i misją dla pastoralnej troski Kościoła wobec małżeństw, które przeżywają owo stadium. Towarzyszenie wspólnoty eklezjalnej, dokonujące się przez duszpasterstwo więzi, nie może pominąć tak istotnej przestrzeni życia rodzinnego. Artykuł wobec tego stawia sobie za zadanie scharakteryzowanie fazy pustego gniazda, wyróżnienie najważniejszych faktorów wspierających i utrudniających przeżywanie tego etapu oraz podjęcie próby sformułowania zadań dla duszpasterstwa rodzin w świetle papieskiego dokumentu o miłości w rodzinie Amoris laetitia.

Słowa kluczowe:

małżeństwo rodzina faza pustego gniazda duszpasterstwo rodzin Amoris laetitia

Balicka-Kozłowska H., Konfrontacja wiedzy gerontologicznej z obserwacją własnego starzenia się, w: M. Dzięgielewska (red.), Przygotowanie do starości. Materiały z konferencji gerontologicznej, Łódź 1997, 98.
  Google Scholar

Baumann K., Problem aktów samobójczych wśród osób w starszym wieku, „Gerontologia Polska” 2008, 16, 80–88.
  Google Scholar

Bee H., Psychologia rozwoju człowieka, Poznań 2004, 504–537.
  Google Scholar

Biel S., Komunikacja małżeńska kluczem wychowania do dialogu – sprawozdanie z badań, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce” 2013, 3, 33–56.
  Google Scholar

Brzezińska A., Appelt K., Psychologia rozwoju człowieka, w: J. Strelau, D. Doliński (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 2, Gdańsk 2008, 262–291.
  Google Scholar

Clelland W., Chaytors G., The Role of Family Physicians in ‘Empty Nest’ Transitions, „Can Fam Physician” 1981, 27, 1827–1830.
  Google Scholar

Elżanowska H., Skala Powodzenia Małżeństwa w badaniach prowadzonych pod kierunkiem Profesor Marii Braun-Gałkowskiej, w: I. Ulfik-Jaworska, A. Gała (red.), Dalej w tę samą stronę. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Marii Braun-Gałkowskiej, Lublin 2012, 62–87.
  Google Scholar

Feser H., Müller-Daehn S., Schmitz U., Familienfrauen im mittleren Alter. Lebenssituation und Zukunftsperspektiven, t. 2, Stuttgart 1989.
  Google Scholar

Franciszek, Adhortacja apostolska „Amoris laetitia" o miłości w rodzinie (wydanie polskie), Częstochowa 2016.
  Google Scholar

Franciszek, Uczcie dzieci dialektu miłości i wiary. Przemówienie podczas spotkania z małżeństwami i narzeczonymi w dublińskiej prokatedrze Najświętszej Maryi Panny, „L’Osservatore Romano” (wydanie polskie) 2018, 8/9, 13–16.
  Google Scholar

Gajda T., Uwzględnienie paschalnego prawa ofiary w duszpasterstwie rodzin, w: J. Goleń (red.), Towarzyszyć małżeństwu i rodzinie. Inspiracje adhortacji apostolskiej „Amoris laetitia" dla duszpasterstwa rodzin, Lublin 2017, 163–175.
  Google Scholar

Goleń J., Poradnictwo małżeńsko-rodzinne, w: R. Kamiński, G. Pyźlak, J. Goleń (red.), Duszpasterstwo rodzin. Refleksja naukowa i działalność pastoralna, Lublin 2013, 378–393.
  Google Scholar

Jarończyk B., Jakość życia małżeńskiego kobiet w okresie „pustego gniazda”, w: H. Liberska, A. Malina (red.), Wybrane problemy współczesnych małżeństw i rodzin, Warszawa 2011, 121–130.
  Google Scholar

Kamiński R., Troska duszpasterstwa rodzin o małżeństwo i rodzinę, „Roczniki Pastoralno-Katechetyczne” 2010, 57, 5–24.
  Google Scholar

Kliś M., Rola empatii w życiu rodziny, „Państwo i Społeczeństwo” 2015, 4, 53–67.
  Google Scholar

Kmiecik B., Towarzyszenie duchowe małżonkom i osobom w sytuacjach nieregularnych w świetle adhortacji „Amoris laetitia”, „Family Forum” 2017, 7, 107–123.
  Google Scholar

Landwójtowicz P., Duszpasterskie wsparcie małżonków i rodzin w kryzysach, w: J. Goleń (red.), Towarzyszyć małżeństwu i rodzinie. Inspiracje adhortacji apostolskiej „Amoris laetitia” dla duszpasterstwa rodzin, Lublin 2017, 373–386.
  Google Scholar

Namysłowska I., Terapia rodzin, Warszawa 1997.
  Google Scholar

Sobczyk A., Rodzina chrześcijańska w nauczaniu papieża Franciszka, „Teologia i Moralność” 2014, 16, 201–214.
  Google Scholar

Stańczak J., Stelmach K., Urbanowicz M., Małżeństwa oraz dzietność w Polsce, https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5468/23/1/1/malzenstwa_i_dzietnosc_w_polsce.pdf (01.09.2018).
  Google Scholar

Szpringer M., Zięba J., Kobiety jako specyficzna grupa osób spożywających alkohol – uwarunkowania, skutki, leczenie, www.neurocentrum.pl/dcten/wp-content/uploads/szpringer_m4p.pdf (15.09.2018).
  Google Scholar

Świętochowski W., Rodzina w ujęciu systemowym, w: I. Janicka, H. Liberska (red.), Psychologia rodziny, Warszawa 2015, 21–45.
  Google Scholar

Varela J., Molina M., Twoje małżeństwo się liczy, Kraków 2015.
  Google Scholar

Wasilewska-Ostrowska K., Samotność osób starszych w kontekście zmian demograficznych, „Kultura i Edukacja” 2013, 4, 234–244.
  Google Scholar

Wieteska M., Międzypokoleniowy dialog wspólnie zamieszkujących dorosłych dzieci i ich rodziców – perspektywa społeczno-ekonomiczna, „Wychowanie w Rodzinie” 2015, 11, 155–177.
  Google Scholar

Wojaczek K., Pastoralna troska o małżeństwo i rodzinę, w: W. Surmiak (red.), Rodzina miłością wielka (?), Katowice 2014, 72–84.
  Google Scholar

Wojaczek K., Profilaktyka kryzysu małżeństwa, Lublin 2013.
  Google Scholar

Wojciechowska L., Syndrom pustego gniazda. Dobrostan matek usamodzielniających się dzieci, Warszawa 2008, 11.
  Google Scholar

Zalewska S., Syndrom pustego gniazda, Warszawa 2012.
  Google Scholar

Ziemska M., Zmiany w relacjach małżeńskich w cyklu życia rodziny, w: M. Ziemska (red.), Rodzina współczesna, Warszawa 2001, 44–57.
  Google Scholar

Zurzycki M., Dowartościowanie działania łaski w duszpasterstwie rodzin, w: J. Goleń (red.), Towarzyszyć małżeństwu i rodzinie. Inspiracje adhortacji apostolskiej „Amoris laetitia” dla duszpasterstwa rodzin, Lublin 2017, 135–147.
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2019-01-09

Cited By / Share

Gajda, T. (2019). Faza pustego gniazda jako wyzwanie dla duszpasterstwa rodzin. Family Forum, 8, 141–156. https://doi.org/10.25167/FF/2018/141-156

Autorzy

Tomasz Gajda 
https://orcid.org/0000-0003-0491-0477

Mgr lic. teologii, ks. diecezji opolskiej, doktorant w Katedrze Duszpasterstwa Rodzin w Instytucie Teologii Pastoralnej i Katechetyki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.



Statystyki

Downloads

Download data is not yet available.