Relacje z byłą żoną jako uwarunkowanie poczucia sukcesów życiowych  rozwiedzionych ojców sprawujących opiekę nad dzieckiem

Anna Dudak; Katarzyna Klimkowska

doi:10.25167/FF/4837

Opublikowane: 2024-01-27

Tom 13 (2023)

Relacje z byłą żoną jako uwarunkowanie poczucia sukcesów życiowych rozwiedzionych ojców sprawujących opiekę nad dzieckiem

Anna Dudak , dr hab. Katarzyna Justyna Klimkowska, prof. UMCS

Family Forum

Dział: Wsparcie Rodziny / Family Support

https://doi.org/10.25167/FF/4837

Abstrakt

Tło. Artykuł podejmuje problematykę sukcesu życiowego oraz jego wybranych uwarunkowań w odniesieniu do specyficznej grupy – ojców, którym sąd przyznał prawo do sprawowania opieki nad dzieckiem z miejscem zamieszkania przy ojcu lub opiekę naprzemienną. Analizy osadzone są w psychotransgresyjnej koncepcji człowieka J. Kozieleckiego.

Cele. Celem badań było poznanie znaczenia relacji z byłą żoną w kontekście poczucia sukcesu życiowego badanych ojców.

Metodyka. W drodze badań jakościowych, zrealizowanych z zastosowaniem swobodnego wywiadu biograficznego opartego na dyspozycjach do wywiadu, badaczki ustaliły, jak ojcowie, którzy doświadczyli niepowodzenia małżeństwa, przeżywają sukces i jakie znaczenie dla tego sukcesu mają relacje z byłymi partnerkami.

Wyniki. Z usłyszanych historii wyłania się wielowymiarowy obraz relacji ojców sprawujących opiekę nad dziećmi z matkami ich dzieci. Utrzymanie poprawnych relacji z byłą partnerką w odniesieniu do kwestii dotyczących dziecka stanowi ważny element funkcjonowania mężczyzn po rozwodzie oraz odczuwania sukcesu życiowego.

Wnioski. Autorki wyodrębniły trzy modele relacji mężczyzn z byłymi żonami jeden pozytywny oraz dwa negatywne o różnej specyfice relacji – unikowy i konfrontacyjny.

Słowa kluczowe:

sukces życiowy, uwarunkowania sukcesu, ojcostwo, relacje z byłymi małżonkami, konflikt rozwodowy, opieka rodzicielska

Inne teksty tego samego autora

dr hab. Anna Dudak prof. UMCS, Wsparcie edukacyjne ojców dbających o jakość relacji z dzieckiem po rozwodzie , Family Forum: Tom 14 (2024): (Dez)informacja w komunikacji rodzinnej

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Dudak, A., & Klimkowska, K. (2024). Relacje z byłą żoną jako uwarunkowanie poczucia sukcesów życiowych rozwiedzionych ojców sprawujących opiekę nad dzieckiem. Family Forum, 13, 325–349. https://doi.org/10.25167/FF/4837

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Barumandzadeh, R. et al. (2016) ‘The Impact of Parental Conflict and the Mitigating Effect of Joint Custody After Divorce or Separation’, Journal of Divorce & Remarriage, 57(3), pp. 212–223. Available at: https://doi.org/10.1080/10502556.2016.1150150. DOI: https://doi.org/10.1080/10502556.2016.1150150
Google Scholar

Baude, A., Pearson, J. and Drapeau, S. (2016) ‘Child Adjustment in Joint Physical Custody Versus Sole Custody: A Meta-Analytic Review’, Journal of Divorce & Remarriage, 57(5), pp. 338–360. Available at: https://doi.org/10.1080/10502556.2016.1185203. DOI: https://doi.org/10.1080/10502556.2016.1185203
Google Scholar

Bauman, T. (1995) ‘O możliwości zastosowania metod jakościowych w badaniach pedagogicznych’, in T. Pilch (ed.) Zasady badań pedagogicznych. 2nd edn. Warszawa: Żak, pp. 54–71.
Google Scholar

Bauserman, R. (2012) ‘A Meta-analysis of Parental Satisfaction, Adjustment, and Conflict in Joint Custody and Sole Custody Following Divorce’, Journal of Divorce & Remarriage, 53(6), pp. 464–488. Available at: https://doi.org/10.1080/10502556.2012.682901. DOI: https://doi.org/10.1080/10502556.2012.682901
Google Scholar

Bauserman, R. (2002) ‘Child adjustment in joint-custody versus sole-custody arrangements: A meta-analytic review’, Journal of Family Psychology, 16(1), pp. 91–102. Available at: https://doi.org/10.1037/0893-3200.16.1.91. DOI: https://doi.org/10.1037//0893-3200.16.1.91
Google Scholar

CBOS (2013) ‘Sukces życiowy i jego determinanty’. Available at: https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2013/K_089_13.PDF (Accessed: 6 March 2022).
Google Scholar

Corcoran, K. and Fischer, J. (2013) Measures for clinical practice and research: a sourcebook. New York: Oxford University Press.
Google Scholar

Corijn, M. (2012) ‘Sluiting en ontbinding van een eerste, tweede en derde huwelijk in het Vlaamse gewest (1970–2010)’. Available at: https://publicaties.vlaanderen.be/view-file/10279 (Accessed: 6 March 2022).
Google Scholar

Czerederecka, A. (2010) Rozwód a rywalizacja o opiekę nad dziećmi. Warszawa: LexisNexis Polska (Monografie).
Google Scholar

Dudak, A. (2012) ‘The Selected Aspects of Education Pursued by Divorced Fathers’, Procedia – Social and Behavioral Sciences, 55, pp. 910–914. Available at: https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.09.580. DOI: https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.09.580
Google Scholar

Dudak, A. (2013a) ‘Fathers Claiming Custody of their Children – Clients of Psychological and Legal Counselling’, Procedia – Social and Behavioral Sciences, 84, pp. 1281–1285. Available at: https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2013.06.744. DOI: https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2013.06.744
Google Scholar

Dudak, A. (2013b) Radzenie sobie ojców ubiegających się o prawo do dziecka a ich zasoby osobiste. Lublin: UMCS.
Google Scholar

Dudak, A. (2017) ‘Obraz ojca w zmieniającej się rzeczywistości społecznej’, Pedagogika Społeczna, 64(2), pp. 117–134.
Google Scholar

Dudak, A. and Klimkowska, K. (2017) Sukces jako doświadczenie biograficzne ojców sprawujących opiekę nad dzieckiem. Lublin: UMCS.
Google Scholar

Dudak, A. (2009) ‘Edukacja na poziomie wyższym a perspektywa sukcesu życiowego w opiniach studentów’, in M. Pakuła and A. Dudak (eds) Edukacja ustawiczna dorosłych w europejskiej przestrzeni kształcenia z perspektywy polskich doświadczeń: studia i szkice socjopedagogiczne dedykowane prof. Janowi Saranowi. Lublin: UMCS, pp. 276–283.
Google Scholar

Dyke, L.S. and Murphy, S.A. (2006) ‘How We Define Success: A Qualitative Study of What Matters Most to Women and Men’, Sex Roles, 55(5), pp. 357–371. Available at: https://doi.org/10.1007/s11199-006-9091-2. DOI: https://doi.org/10.1007/s11199-006-9091-2
Google Scholar

Feistman, R. et al. (2016) ‘Renegotiating nonresidential father–child relationships during emerging adulthood’, Family Relations: An Interdisciplinary Journal of Applied Family Studies, 65(5), pp. 673–687. Available at: https://doi.org/10.1111/fare.12223. DOI: https://doi.org/10.1111/fare.12223
Google Scholar

Firkowska-Mankiewicz, A. (1999) Zdolnym być…: kariery i sukces życiowy warszawskich trzydziestolatków. Warszawa: IFiS PAN.
Google Scholar

Firkowska-Mankiewicz, A. and Grzegołowska-Klarkowska, H.J. (2002) Intelligence and success in life. Warsaw: IFiS PAN. DOI: https://doi.org/10.7829/j.ctv280b71b.13
Google Scholar

Fontana, A. and Frey, J.H. (2009) ‘Wywiad. Od neutralności do politycznego zaangażowania’, in N.K. Denzin and Y.S. Lincoln (eds) Metody badań jakościowych. Warszawa: PWN (Metodologia), pp. 81–127.
Google Scholar

Garcia, L.L. (2016) Generation of the Late Life Success Theory. Cebu [Philippines]: Cebu Normal University.
Google Scholar

Garcia, L.L. (2019) ‘Walking through a Successful Life: A Case Study’, Naresuan University Journal: Science and Technology (NUJST), 27(4), pp. 87–97. Available at: https://doi.org/10.14456/nujst.2019.39.
Google Scholar

Greif, G.L. (1997) Out of Touch: When Parents and Children Lose Contact after Divorce. New York: Oxford University Press. DOI: https://doi.org/10.1093/oso/9780195095357.001.0001
Google Scholar

Hetherington, E.M., Cox, M. and Cox, R. (1985) ‘Long-Term Effects of Divorce and Remarriage on the Adjustment of Children’, Journal of the American Academy of Child Psychiatry, 24(5), pp. 518–530. Available at: https://doi.org/10.1016/S0002-7138(09)60052-2. DOI: https://doi.org/10.1016/S0002-7138(09)60052-2
Google Scholar

Hetherington, E.M. and Kelly, J. (2002) For better or for worse: divorce reconsidered. New York: W.W. Norton.
Google Scholar

Hetherington, E.M. and Stanley-Hagan, M.M. (1997) ‘The effects of divorce on fathers and their children’, in M.E. Lamb (ed.) The role of the father in child development. 3rd edn. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons Inc., pp. 191–211.
Google Scholar

Johnston, J.R., Kline, M. and Tschann, J.M. (1989) ‘Ongoing postdivorce conflict: Effects on children of joint custody and frequent access’, American Journal of Orthopsychiatry, 59(4), pp. 576–592. Available at: https://doi.org/10.1111/j.1939-0025.1989.tb02748.x. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1939-0025.1989.tb02748.x
Google Scholar

Kaźmierska, K. (2016) ‘Wywiad narracyjny – technika i pojęcia analityczne’, in R. Dopierała and K. Waniek (eds) Biografia i wojna. Metoda biograficzna w badaniu procesów społecznych. Wybór tekstów. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, pp. 61–72. Available at: https://doi.org/10.18778/8088-218-8.05. DOI: https://doi.org/10.18778/8088-218-8.05
Google Scholar

Kitterød, R.H. and Wiik, K.A. (2017) ‘Shared residence among parents living apart in Norway’, Family Court Review, 55(4), pp. 556–571. Available at: https://doi.org/10.1111/fcre.12304. DOI: https://doi.org/10.1111/fcre.12304
Google Scholar

Klimkowska, K. (2013) Orientacja na sukces zawodowy studentów kończących studia translatorskie. Lublin: UMCS.
Google Scholar

Klimkowska, K. and Korczyński, M. (2015) ‘Professional success of polish emigrants in Great Britain and their educational activity’, Journal of Modern Science, 27(4), pp. 437–462.
Google Scholar

Kozielecki, J. (1989) ‘Towards a theory of transgressive decision making: Reaching beyond everyday life’, Acta Psychologica, 70(1), pp. 43–63. Available at: https://doi.org/10.1016/0001-6918(89)90058-9. DOI: https://doi.org/10.1016/0001-6918(89)90058-9
Google Scholar

Kozielecki, J. (2007) Psychotransgresjonizm. Nowy kierunek psychologii. 2nd edn. Warszawa: Żak.
Google Scholar

Kruk, E. (1992) ‘Psychological and structural factors contributing to the disengagement of noncustodial fathers after divorce’, Family & Conciliation Courts Review, 30(1), pp. 81–101. Available at: https://doi.org/10.1111/j.174-1617.1992.tb01270.x. DOI: https://doi.org/10.1111/j.174-1617.1992.tb01270.x
Google Scholar

Kucharski, R. (2010) Perspektywy stosowania w Polsce opieki wspólnej. Warszawa: Fundacja Akcja.
Google Scholar

Lashewicz, B. et al. (2018) ‘Fathers Raising Children with Autism Spectrum Disorder: Stories of Marital Stability as Key to Parenting Success’, Issues in Mental Health Nursing, 39(9), pp. 786–794. Available at: https://doi.org/10.1080/01612840.2018.1466943. DOI: https://doi.org/10.1080/01612840.2018.1466943
Google Scholar

Leary-Joyce, J. (2012) Psychologia sukcesu. Translated by J. Sawicki. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Google Scholar

Lehr, R. and MacMillan, P. (2001) ‘The Psychological and Emotional Impact of Divorce: The Noncustodial Fathers’ Perspective’, Families in Society, 82(4), pp. 373–382. Available at: https://doi.org/10.1606/1044-3894.186. DOI: https://doi.org/10.1606/1044-3894.186
Google Scholar

Maccoby, E.E., Depner, C.E. and Mnookin, R.H. (2013) ‘Custody of children following divorce’, in E.M. Hetherington and J.D. Arasteh (eds) Impact of Divorce, Single Parenting and Stepparenting on Children: A Case Study of Visual Agnosia. New York: Psychology Press, pp. 91–116. Available at: https://doi.org/10.4324/9781315799711. DOI: https://doi.org/10.4324/9781315799711
Google Scholar

Matthijs, K. (2009) Bevolking: wie, wat, waar, wanneer? Leuven: Acco.
Google Scholar

Melosik, Z. (2006) Kryzys męskości w kulturze współczesnej. 2nd edn. Kraków: Impuls.
Google Scholar

Meulemann, H. (2001) ‘Life Satisfaction from Late Adolescence to Mid-Life The Impact of Life Success and Success Evaluation on the Life Satisfaction of Former Gymnasium Students Between Ages 30 And 43’, Journal of Happiness Studies, 2(4), pp. 445–465. Available at: https://doi.org/10.1023/A:1013990011655. DOI: https://doi.org/10.1023/A:1013990011655
Google Scholar

Meyer, D.R., Cancian, M. and Cook, S.T. (2017) ‘The Growth in Shared Custody in the United States: Patterns and Implications’, Family Court Review, 55(4), pp. 500–512. Available at: https://doi.org/10.1111/fcre.12300. DOI: https://doi.org/10.1111/fcre.12300
Google Scholar

Miles, M.B. and Huberman, A.M. (2000) Analiza danych jakościowych. Translated by S. Zabielski. Białystok: Trans Humana.
Google Scholar

Mółka, J. (2020) Drogi życiowego sukcesu. Perspektywa pedagogiczna. Kraków: Akademia Ignatianum.
Google Scholar

Moustakas, C.E. (2001) Fenomenologiczne metody badań. Translated by S. Zabielski. Białystok: Trans Humana.
Google Scholar

Nielsen, L. (2018) ‘Joint versus sole physical custody: Outcomes for children independent of family income or parental conflict’, Journal of Child Custody, 15(1), pp. 35–54. Available at: https://doi.org/10.1080/15379418.2017.1422414. DOI: https://doi.org/10.1080/15379418.2017.1422414
Google Scholar

Ostrouch-Kamińska, J. (2004) Nieuchwytne. Relacje matek i córek w codzienności. Olsztyn: UWM.
Google Scholar

Parker, B. and Chusmir, L.H. (1992) ‘Development and Validation of a Life-Success Measures Scale’, Psychological Reports, 70(2), pp. 627–637. Available at: https://doi.org/10.2466/pr0.1992.70.2.627. DOI: https://doi.org/10.2466/pr0.1992.70.2.627
Google Scholar

Paruzel-Czachura, M. (2011) ‘A sense of success, perception of economic crisis and the form of occupational activity’, Polish Psychological Bulletin, 42(3), pp. 140–149. Available at: https://doi.org/10.2478/v10059-011-0019-5. DOI: https://doi.org/10.2478/v10059-011-0019-5
Google Scholar

Rubacha, K. (2003) ‘Budowanie teorii pedagogicznych’, in Z. Kwieciński and B. Śliwerski (eds) Pedagogika. Podręcznik akademicki. Warszawa: PWN, pp. 59–68.
Google Scholar

Shim, S. et al. (2009) ‘Pathways to life success: A conceptual model of financial well-being for young adults’, Journal of Applied Developmental Psychology, 30(6), pp. 708–723. Available at: https://doi.org/10.1016/j.appdev.2009.02.003. DOI: https://doi.org/10.1016/j.appdev.2009.02.003
Google Scholar

Singer, A. (2008) ‘Active parenting or Solomon’s justice? Alternating residence in Sweden for children with separated parents’, Ultrecht Law Review, 4(2), p. 35. Available at: https://doi.org/10.18352/ulr.64. DOI: https://doi.org/10.18352/ulr.64
Google Scholar

Sodermans, A.K., Matthijs, K. and Swicegood, G. (2013) ‘Characteristics of joint physical custody families in Flanders’, Demographic Research, 28, pp. 821–848. Available at: https://doi.org/10.4054/DemRes.2013.28.29. DOI: https://doi.org/10.4054/DemRes.2013.28.29
Google Scholar

Spruijt, E. and Duindam, V. (2009) ‘Joint Physical Custody in The Netherlands and the Well-Being of Children’, Journal of Divorce & Remarriage, 51(1), pp. 65–82. Available at: https://doi.org/10.1080/10502550903423362. DOI: https://doi.org/10.1080/10502550903423362
Google Scholar

Sriram, R. and Sandhu, G.K. (2013) ‘Fathering to Ensure Child’s Success: What Urban Indian Fathers Do?’, Journal of Family Issues, 34(2), pp. 159–181. Available at: https://doi.org/10.1177/0192513X12461136. DOI: https://doi.org/10.1177/0192513X12461136
Google Scholar

Stojanowska, W. and Baum, M. (2000) Władza rodzicielska pozamałżeńskiego i rozwiedzionego ojca. Studium socjologiczno-prawne. Warszawa: Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.
Google Scholar

Ullrich, S., Farrington, D.P. and Coid, J.W. (2007) ‘Dimensions of DSM-IV personality disorders and life-success’, Journal of Personality Disorders, 21(6), pp. 657–663. Available at: https://doi.org/10.1521/pedi.2007.21.6.657. DOI: https://doi.org/10.1521/pedi.2007.21.6.657
Google Scholar

Ullrich, S., Farrington, D.P. and Coid, J.W. (2008) ‘Psychopathic personality traits and life-success’, Personality and Individual Differences, 44(5), pp. 1162–1171. Available at: https://doi.org/10.1016/j.paid.2007.11.008. DOI: https://doi.org/10.1016/j.paid.2007.11.008
Google Scholar

Urbaniak-Zając, D. and Kos, E. (2013) Badania jakościowe w pedagogice. Wywiad narracyjny i obiektywna hermeneutyka. Warszawa: PWN (Wykłady z Pedagogiki).
Google Scholar

Wallerstein, J.S. and Kelly, J.B. (1980) Surviving the breakup how children and parents cope with divorce. New York, NY: Basic Books.
Google Scholar

Werner, E.E. and Smith, R.S. (2001) Journeys from childhood to midlife: risk, resilience, and recovery. Ithaca, New York: Cornell University Press (Cornell paperbacks).
Google Scholar

Anna Dudak

anna.dudak@mail.umcs.pl

Afiliacja:

Instytut Pedagogiki, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Polska

dr hab. Katarzyna Justyna Klimkowska, prof. UMCS

Afiliacja:

Instytut Pedagogiki, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Polska