Rola rodziny w procesie zdrowienia osób z zaburzeniami psychicznymi – polsko-niemieckie badania porównawcze
Anna Kanios
Institut für Sozialpädagogik, Maria-Curie-Skłodowska-Universität in LublinAnna Bocheńska-Brandt
Gesundheitspädagogik und -psychologie, FOM Hochschule für Oekonomie & Management gemeinnützige Gesellschaft mbHAnga Engelke-Herrmannsfeldt
Professur für Gesundheitsmanagement insbesondere Medizinpädagogik, FOM Hochschule für Oekonomie & Management gemeinnützige Gesellschaft mbHAbstrakt
Ciężka choroba psychiczna staje się nie tylko dla pacjenta, ale również dla osób mu bliskich krytycznym wydarzeniem życiowym. Mimo to należy stwierdzić, że zrozumienie kryzysu psychicznego jest zwykle większe w rodzinie niż w kręgu przyjaciół albo znajomych. W przypadku krótkotrwałej choroby lub kryzysu psychicznego danej osobie zazwyczaj pomaga uczucie, ciepło rodzinne. Jednak w przypadku przewlekłej choroby psychicznej rodzina zazwyczaj także potrzebuje pomocy ze względu na obciążenia (Jasch, 2012). Artykuł ma charakter empiryczny. Przedmiotem badań są przekonania kadry pomocowej pracującej w Polsce i w Niemczech na temat roli rodziny w procesie zdrowienia osób z zaburzeniami psychicznymi. Metodą zastosowaną w badaniach są badania fokusowe (FGI). Badania realizowane były w okresie 2020–2021 r. na terenie Polski (województwo lubelskie) i Niemiec (Dolna Saksonia). Wyniki badań dowodzą, że rola rodziny w procesie zdrowienia osoby z zaburzeniami psychicznymi jest bardzo duża. Zarysowały się jednak różnice w postrzeganiu znaczenia oddziaływań dwóch kluczowych środowisk: środowiska rodzinnego i instytucjonalnego.
Bibliografia
Babbie E., (2005) Badania społeczne w praktyce, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Bocheńska-Brandt A., (2022) Poczucie obciążenia opieką domową opiekunów nieformalnych w Niemczech podczas pandemii koronowirusa, Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej.
Google Scholar
Christiansen, V. and Pleininger-Hoffmann, M. ‘Auswirkungen psychischer Erkrankungen auf Familiensysteme’, w: Schone, R., and Wagenblass, S., Kinder psychisch kranker Eltern zwischen Jugendhilfe und Erwachsenenpsychiatrie, Juwenta Verlag Wamheim und München, 2. Auflage, 2006, 65–89.
Google Scholar
De Barbaro B., (2004) ‘Między rozpoznaniem psychiatrycznym a „rozpoznaniem rodzinnym”’, Psychiatria Polska, Nr 38(5).
Google Scholar
Frąckowiak-Sochańska M., ‘Poznawcza i emocjonalna adaptacja do sytuacji choroby psychicznej w rodzinie’, Przegląd Socjologii Jakościowej”, 2015, 11(4), 88–112.
DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8069.11.4.04
Google Scholar
Glinowiecki M., ‘Choroba psychiczna w rodzinie a system społecznego wsparcia – trudności, wyzwania i zmiany na przestrzeni dekad”, w: J. K. Stępkowska and K., M., Stępkowska (ed.), Instytucja rodziny wczoraj i dziś. Perspektywa interdyscyplinarna, Lublin 2012, 85–93.
Google Scholar
Hoppe G., K., Selbstkonzept und Empowerment bei Menschen mit geistiger Behinderung, Freiburg 2012.
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-86226-954-9
Google Scholar
Jasch, J. (2012) Dein anderes Ich. Kinder psychisch kranker Eltern, Diplomicy Verlag, Hamburg.
Google Scholar
Kanios A., Bocheńska-Brandt A., Białach M. and Kwiatkowski Ł. (2021) Sytuacja społeczna osób z zaburzeniami psychicznymi w Polsce i w Niemczech. Wybrane konteksty, Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar
Kaszyński H. and Maciejewska O. ‘Praca socjalna z osobami z zaburzeniami psychicznymi. Rekomendacje dla „nowej” specjalizacji’, Zeszyty Pracy Socjalnej, 2016, 21(4), 161–176, DOI: https://doi.org/10.4467/24496138ZPS.16.010.6533.
DOI: https://doi.org/10.4467/24496138ZPS.16.010.6533
Google Scholar
Kawczyńska-Butrym Z., (2007) Rodzina – zdrowie – choroba. Koncepcja i praktyka pielęgniarstwa rodzinnego, Lublin, Wydawnictwo Czelej.
Google Scholar
Marody M., (1976) Sens teoretyczny a sens empiryczny pojęcia postawy. Analiza metodologiczna zasad doboru wskaźników w badaniach nad postawami, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar
Podogrodzka-Niell M. and Tyszkowska M., (2014) ‘Stygmatyzacja na drodze zdrowienia w chorobach psychicznych – czynniki związane z funkcjonowaniem społecznym’, Psychiatria Polska, Nr 48(6).
DOI: https://doi.org/10.12740/PP/20364
Google Scholar
Program Oparcie społeczne dla osób z zaburzeniami psychicznymi (2017) Warszawa, p. 1–12, https://www.gov.pl/web/rodzina/program-oparcie-spoleczne-dla-osob-z-zaburzeniami-psychicznymi, (3.11.2021).
Google Scholar
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 lutego 2017 r. w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2017–2022, (2017) Dz. U., poz. 458, https://dziennikustaw.gov.pl/D2017000045801.pdf, (2.04.2022).
Google Scholar
Sęk H. and Cieślak R., (2005) ‘Wsparcie społeczne – sposoby definiowania, rodzaje i źródła wsparcia, wybrane koncepcje teoretyczne’, w: H. Sęk, and R. Cieślak (ed.), Wsparcie społeczne, stres i zdrowie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar
Sozialgesetzbuch Neuntes Buch – Rehabilitation und Teilhabe von Menschen mit Behinderungen; Artikel 1 des Gesetzes v. 23. Dezember 2016, BGBl. I S. 3234) https://www.gesetze-im-internet.de/sgb_9_2018/, (28.10.2020).
Google Scholar
Strotmann, F. (2020) Kinder psychisch kranker Eltern. Risiken, Bewältigungsstrategien und sozialarbeiterische Unterstützungsmöglichkeiten im Bereich der Psychiatrie, München, GRIN Verlag.
Google Scholar
Szatur-Jaworska B., (2005) ‘Uwagi o ekskluzji i inkluzji na przykładzie polityki społecznej wobec ludzi starych’, w: J. Grotowska-Leader and K. Faliszek (red.) Ekskluzja i Inkluzja społeczna. Diagnoza-uwarunkowania-kierunki działań, Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.
Google Scholar
Theunissen G. and Kulig W., (2016) Inklusives Wohnen – Bestandsaufnahme von Wohnprojekten für Erwachsene mit Behinderung in Deutschland, Stuttgart.
DOI: https://doi.org/10.51202/9783816795650
Google Scholar
Theunissen G. and Plaute W., (1995) Empowerment und Heilpädagogik – Ein Lehrbuch. Lambertus-Verlag, München.
Google Scholar
Wojda P., ‘Przeciwdziałanie stygmatyzacji chorych psychicznie w praktyce pielęgniarskiej’, Pielęgniarstwo Polskie, 2020, 75(1), 41–47.
DOI: https://doi.org/10.20883/pielpol.2020.5
Google Scholar
Autorzy
Anna KaniosAnna Kanios, Prof. Dr. hab., Institut für Sozialpädagogik, Maria-Curie-Skłodowska-Universität in Lublin
https://orcid.org/0000-0002-4349-7833
Autorzy
Anna Bocheńska-BrandtAnna Bocheńska-Brandt, Dr., Gesundheitspädagogik und -psychologie, FOM Hochschule für Oekonomie & Management gemeinnützige Gesellschaft mbH
https://orcid.org/0000-0002-2851-8990
Autorzy
Anga Engelke-HerrmannsfeldtAnga Engelke-Herrmannsfeldt, Prof. Dr. PH, Professur für Gesundheitsmanagement
insbesondere Medizinpädagogik, FOM Hochschule für Oekonomie & Management gemeinnützige Gesellschaft mbH
https://orcid.org/0000-0003-2420-8191
Statystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Family Forum
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Inne teksty tego samego autora
- Beata Lucyna Szluz, Anna Kanios, Przekonania młodzieży licealnej i akademickiej na temat osób starszych – perspektywa familiologiczna , Family Forum: Tom 10 (2020): Procesy społeczne oddziałujące na rodziny