Rola rodziny w procesie zdrowienia osób z zaburzeniami psychicznymi – polsko-niemieckie badania porównawcze

Anna Kanios

Institut für Sozialpädagogik, Maria-Curie-Skłodowska-Universität in Lublin

Anna Bocheńska-Brandt

Gesundheitspädagogik und -psychologie, FOM Hochschule für Oekonomie & Management gemeinnützige Gesellschaft mbH

Anga Engelke-Herrmannsfeldt

Professur für Gesundheitsmanagement insbesondere Medizinpädagogik, FOM Hochschule für Oekonomie & Management gemeinnützige Gesellschaft mbH

Abstrakt

 Ciężka choroba psychiczna staje się nie tylko dla pacjenta, ale również dla osób mu bliskich krytycznym wydarzeniem życiowym. Mimo to należy stwierdzić, że zrozumienie kryzysu psychicznego jest zwykle większe w rodzinie niż w kręgu przyjaciół albo znajomych. W przypadku krótkotrwałej choroby lub kryzysu psychicznego danej osobie zazwyczaj pomaga uczucie, ciepło rodzinne. Jednak w przypadku przewlekłej choroby psychicznej rodzina zazwyczaj także potrzebuje pomocy ze względu na obciążenia (Jasch, 2012). Artykuł ma charakter empiryczny. Przedmiotem badań są przekonania kadry pomocowej pracującej w Polsce i w Niemczech na temat roli rodziny w procesie zdrowienia osób z zaburzeniami psychicznymi. Metodą zastosowaną w badaniach są badania fokusowe (FGI). Badania realizowane były w okresie 2020–2021 r. na terenie Polski (województwo lubelskie) i Niemiec (Dolna Saksonia). Wyniki badań dowodzą, że rola rodziny w procesie zdrowienia osoby z zaburzeniami psychicznymi jest bardzo duża. Zarysowały się jednak różnice w postrzeganiu znaczenia oddziaływań dwóch kluczowych środowisk: środowiska rodzinnego i instytucjonalnego.


Babbie E., (2005) Badania społeczne w praktyce, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  Google Scholar

Bocheńska-Brandt A., (2022) Poczucie obciążenia opieką domową opiekunów nieformalnych w Niemczech podczas pandemii koronowirusa, Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej.
  Google Scholar

Christiansen, V. and Pleininger-Hoffmann, M. ‘Auswirkungen psychischer Erkrankungen auf Familiensysteme’, w: Schone, R., and Wagenblass, S., Kinder psychisch kranker Eltern zwischen Jugendhilfe und Erwachsenenpsychiatrie, Juwenta Verlag Wamheim und München, 2. Auflage, 2006, 65–89.
  Google Scholar

De Barbaro B., (2004) ‘Między rozpoznaniem psychiatrycznym a „rozpoznaniem rodzinnym”’, Psychiatria Polska, Nr 38(5).
  Google Scholar

Frąckowiak-Sochańska M., ‘Poznawcza i emocjonalna adaptacja do sytuacji choroby psychicznej w rodzinie’, Przegląd Socjologii Jakościowej”, 2015, 11(4), 88–112.
DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8069.11.4.04   Google Scholar

Glinowiecki M., ‘Choroba psychiczna w rodzinie a system społecznego wsparcia – trudności, wyzwania i zmiany na przestrzeni dekad”, w: J. K. Stępkowska and K., M., Stępkowska (ed.), Instytucja rodziny wczoraj i dziś. Perspektywa interdyscyplinarna, Lublin 2012, 85–93.
  Google Scholar

Hoppe G., K., Selbstkonzept und Empowerment bei Menschen mit geistiger Behinderung, Freiburg 2012.
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-86226-954-9   Google Scholar

Jasch, J. (2012) Dein anderes Ich. Kinder psychisch kranker Eltern, Diplomicy Verlag, Hamburg.
  Google Scholar

Kanios A., Bocheńska-Brandt A., Białach M. and Kwiatkowski Ł. (2021) Sytuacja społeczna osób z zaburzeniami psychicznymi w Polsce i w Niemczech. Wybrane konteksty, Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
  Google Scholar

Kaszyński H. and Maciejewska O. ‘Praca socjalna z osobami z zaburzeniami psychicznymi. Rekomendacje dla „nowej” specjalizacji’, Zeszyty Pracy Socjalnej, 2016, 21(4), 161–176, DOI: https://doi.org/10.4467/24496138ZPS.16.010.6533.
DOI: https://doi.org/10.4467/24496138ZPS.16.010.6533   Google Scholar

Kawczyńska-Butrym Z., (2007) Rodzina – zdrowie – choroba. Koncepcja i praktyka pielęgniarstwa rodzinnego, Lublin, Wydawnictwo Czelej.
  Google Scholar

Marody M., (1976) Sens teoretyczny a sens empiryczny pojęcia postawy. Analiza metodologiczna zasad doboru wskaźników w badaniach nad postawami, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  Google Scholar

Podogrodzka-Niell M. and Tyszkowska M., (2014) ‘Stygmatyzacja na drodze zdrowienia w chorobach psychicznych – czynniki związane z funkcjonowaniem społecznym’, Psychiatria Polska, Nr 48(6).
DOI: https://doi.org/10.12740/PP/20364   Google Scholar

Program Oparcie społeczne dla osób z zaburzeniami psychicznymi (2017) Warszawa, p. 1–12, https://www.gov.pl/web/rodzina/program-oparcie-spoleczne-dla-osob-z-zaburzeniami-psychicznymi, (3.11.2021).
  Google Scholar

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 lutego 2017 r. w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2017–2022, (2017) Dz. U., poz. 458, https://dziennikustaw.gov.pl/D2017000045801.pdf, (2.04.2022).
  Google Scholar

Sęk H. and Cieślak R., (2005) ‘Wsparcie społeczne – sposoby definiowania, rodzaje i źródła wsparcia, wybrane koncepcje teoretyczne’, w: H. Sęk, and R. Cieślak (ed.), Wsparcie społeczne, stres i zdrowie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  Google Scholar

Sozialgesetzbuch Neuntes Buch – Rehabilitation und Teilhabe von Menschen mit Behinderungen; Artikel 1 des Gesetzes v. 23. Dezember 2016, BGBl. I S. 3234) https://www.gesetze-im-internet.de/sgb_9_2018/, (28.10.2020).
  Google Scholar

Strotmann, F. (2020) Kinder psychisch kranker Eltern. Risiken, Bewältigungsstrategien und sozialarbeiterische Unterstützungsmöglichkeiten im Bereich der Psychiatrie, München, GRIN Verlag.
  Google Scholar

Szatur-Jaworska B., (2005) ‘Uwagi o ekskluzji i inkluzji na przykładzie polityki społecznej wobec ludzi starych’, w: J. Grotowska-Leader and K. Faliszek (red.) Ekskluzja i Inkluzja społeczna. Diagnoza-uwarunkowania-kierunki działań, Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.
  Google Scholar

Theunissen G. and Kulig W., (2016) Inklusives Wohnen – Bestandsaufnahme von Wohnprojekten für Erwachsene mit Behinderung in Deutschland, Stuttgart.
DOI: https://doi.org/10.51202/9783816795650   Google Scholar

Theunissen G. and Plaute W., (1995) Empowerment und Heilpädagogik – Ein Lehrbuch. Lambertus-Verlag, München.
  Google Scholar

Wojda P., ‘Przeciwdziałanie stygmatyzacji chorych psychicznie w praktyce pielęgniarskiej’, Pielęgniarstwo Polskie, 2020, 75(1), 41–47.
DOI: https://doi.org/10.20883/pielpol.2020.5   Google Scholar


Opublikowane
2023-01-12

Cited By / Share

Kanios, A., Bocheńska-Brandt, A., & Engelke-Herrmannsfeldt, A. (2023). Rola rodziny w procesie zdrowienia osób z zaburzeniami psychicznymi – polsko-niemieckie badania porównawcze. Family Forum, 12, 245–270. https://doi.org/10.25167/FF/4840

Autorzy

Anna Kanios 

Anna Kanios, Prof. Dr. hab., Institut für Sozialpädagogik, Maria-Curie-Skłodowska-Universität in Lublin

https://orcid.org/0000-0002-4349-7833


Autorzy

Anna Bocheńska-Brandt 

Anna Bocheńska-Brandt, Dr., Gesundheitspädagogik und -psychologie, FOM Hochschule für Oekonomie & Management gemeinnützige Gesellschaft mbH

https://orcid.org/0000-0002-2851-8990


Autorzy

Anga Engelke-Herrmannsfeldt 

Anga Engelke-Herrmannsfeldt, Prof. Dr. PH, Professur für Gesundheitsmanagement

insbesondere Medizinpädagogik, FOM Hochschule für Oekonomie & Management gemeinnützige Gesellschaft mbH

https://orcid.org/0000-0003-2420-8191



Statystyki

Downloads

Download data is not yet available.


Licencja

Prawa autorskie (c) 2023 Family Forum

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.