Komunikacja w rodzinach pochodzenia w koncepcji Modelu Kołowego Davida H. Olsona a samoocena wzrastających w nich młodych dorosłych

Marta Komorowska-Pudło

doi:10.25167/FF/5482

Komunikacja w rodzinach pochodzenia w koncepcji Modelu Kołowego Davida H. Olsona a samoocena wzrastających w nich młodych dorosłych

dr hab. Marta Komorowska-Pudło, prof. USz

Uniwersytet Szczeciński, Instytut Nauk Teologicznych

DOI: https://doi.org/10.25167/FF/5482

Abstrakt

Zaprezentowane w artykule badania obejmowały kontekst kształtowania samooceny osób wychowywanych w domach o różnych poziomach wzajemnej komunikacji członków rodziny. Celem badawczym było określenie poziomów samooceny ogólnej i samoocen szczegółowych osób dorosłych wzrastających w rodzinach o różnych poziomach spójności, elastyczności i komunikacji. Badania przeprowadzono wśród 252 mężczyzn i 252 kobiet, za pomocą sondażu diagnostycznego, z wykorzystaniem Skal Oceny Rodziny Davida H. Olsona oraz Wielowymiarowego Kwestionariusza Samooceny Edwarda J. O’Brien’a i Seymour Epstein. Badania potwierdzają nikłe i przeciętne poziomy korelacji pomiędzy jakością komunikacji w rodzinach pochodzenia a poziomem samooceny w dorosłości. Z badań wynika, że im bardziej prawidłowa była komunikacja w rodzinach pochodzenia, w ocenie retrospektywnej respondentów, tym wyższy okazał się poziom samooceny młodych dorosłych. Im mniej prawidłowa była ta komunikacja, tym poziom ich samooceny okazywał się niższy. Wnioski z badań prowadzą do postawienia postulatów o zwiększenie zdolności komunikacyjnych rodziców, w efekcie czego kształtowane będą umiejętności komunikowania się wśród ich dzieci oraz wzmocniona zostanie ich samoocena oraz poczucie własnej wartości.

Słowa kluczowe:

komunikacja, rodzina, komunikacja rodzinna, samoocena, rozwój dzieci i młodzieży

Bibliografia

Adler, R.B., Rosenfeld, L.B. and Proctor II, R.F. (2011) Relacje interpersonalne: proces porozumiewania się. Poznań: Wydawnictwo Rebis.
Google Scholar

Bee, H. (2004) Psychologia rozwoju człowieka. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
Google Scholar

Czub, T. and Stawicka, M. (2007) ‘Wrażliwość macierzyńska – charakterystyka, uwarunkowania i możliwość wspierania’ in J. Patkiewicz (ed.) Rola więzi w rozwoju dzieci i młodzieży niepełnosprawnej, Wrocław: Studio Wydawniczo-Typograficzne „Typoscript”: Polskie Towarzystwo Walki z Kalectwem. Oddział Wojewódzki, pp. 31–45.
Google Scholar

Fecenec, D. (2008) MSEI – Wielowymiarowy Kwestionariusz Samooceny. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Google Scholar

Fedeli, M. (2004) Temperamenty, charaktery, osobowości, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar

Fila-Janowska, A. (2009) Samoocena autentyczna. Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academica.
Google Scholar

Gordon, T. (1994) Wychowanie bez porażek. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Google Scholar

Grzesiuk, L. and Jakubowska, U. (2005) ‘Podejście komunikacyjne. Szkoła z Palo Alto i szkoła mediolańska’, in L. Grzesiuk and H. Suszek (eds) Psychoterapia. Teoria. Podręcznik akademicki, Warszawa: Wydawnictwo Eneteia, pp. 191–195.
Google Scholar

Harwas-Napierała, B. (2008) Komunikacja interpersonalna w rodzinie. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Google Scholar

Kaźmierczak, M. and Plopa, M. (2008) Kwestionariusz Komunikacji Małżeńskiej, Warszawa: Vizja Press&IT.
Google Scholar

Kofta, M. and Doliński, D. (2002) ‘Poznawcze podejście do psychologii’ in J. Strelau (ed.) Psychologia. Podręcznik akademicki, Tom II, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, pp. 561–600.
Google Scholar

Komorowska-Pudło, M. (2017) ‘Wielowymiarowa analiza samooceny młodych dorosłych o różnych stylach przywiązaniowych’ in K. Lubiewska (ed.) Przywiązanie, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, pp. 87–102.
Google Scholar

Komorowska-Pudło, M. (2019) Środowisko wychowawcze domu rodzinnego a relacje małżeńskie w dorosłym życiu. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum.
Google Scholar

Kozielecki, J. (1986) Psychologiczna teoria samowiedzy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Lindenfield, G. (2005) Poczucie własnej wartości. Łódź: Ravi.
Google Scholar

Margasiński, A. (2011) Model Kołowy i skale FACES jako narzędzie badania rodziny. Historia, rozwój i zastosowanie. Częstochowa: Akademia im. J. Długosza.
Google Scholar

Margasiński, A. (2013) Skale Oceny Rodziny. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Google Scholar

Mietzel, G. (2003) Psychologia kształcenia. Praktyczny podręcznik dla pedagogów i nauczycieli. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar

Muszyński, H. (1983) Rozwój moralny. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Google Scholar

Nęcki, Z. (1998) ‘Komunikacja interpersonalna’ in W. Szewczuk (ed.) Encyklopedia psychologii. Warszawa: Fundacja Innowacja, pp. 49–154.
Google Scholar

Nęcki, Z. (2000) Komunikacja międzyludzka. Kraków: Oficyna Wydawnicza Antykwa.
Google Scholar

Niebrzydowski, L. (1976) O poznawaniu i ocenie samego siebie, Warszawa: Nasza Księgarnia.
Google Scholar

Niebrzydowski, L. (1989) Psychologia wychowawcza. Warszawa: PWN.
Google Scholar

O’Brien, E.J. and Epstein, S. (2009) MSEI. Wielowymiarowy kwestionariusz samooceny. Podręcznik. 2nd edn. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Google Scholar

Olson, D.H. (2000), ‘Circumplex Model of Marital and Family Systems’, Journal of Family Therapy, 22(2), pp. 144–167. Available at: https://doi.org/10.1111/1467-6427.00144.
DOI: https://doi.org/10.1111/1467-6427.00144 Google Scholar

Olson, D.H. (2013) Kwestionariusz FACES IV i Model Kołowy. Badanie walidacyjne. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Google Scholar

Pervin, L.A and John, O.P. (2002) Osobowość. Teorie i badania. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Plopa, M. (2006) Więzi w małżeństwie i rodzinie. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Google Scholar

Plopa, M. (2008) Psychologia rodziny: teoria i badania. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Google Scholar

Radochoński, M. (1999) ‘Systemowa charakterystyka środowiska rodzinnego wielokrotnych sprawców czynów przestępczych’, Roczniki Socjologii Rodziny, 11, pp. 155–173.
Google Scholar

Rostowska, T. (2008) Małżeństwo, rodzina, praca a jakość życia. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Google Scholar

Ryś, M. (1996) ‘Jakość małżeństwa a komunikowanie się małżonków i sposoby rozwiązywania wzajemnych konfliktów’, Problemy Rodziny, 5, pp. 5–16.
Google Scholar

Ryś, M. (1998) Konflikty w rodzinie niszczą czy budują? Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej.
Google Scholar

Ryś, M. (1999) Psychologia małżeństwa w zarysie. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej.
Google Scholar

Satir, V. (2000) Rodzina. Tu powstaje człowiek, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar

Siek, S. (1986) Formowanie osobowości. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.
Google Scholar

Szewczuk (1985) ‘Miłość’ in W. Szewczuk (ed.) Słownik Psychologiczny. 2nd edn. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Google Scholar

Szpitalak, M. and Polczyk, R. (2015) Samoocena: geneza, struktura, funkcje i metody pomiaru. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Wegscheider-Cruse, S. (2007) Poczucie własnej wartości. Jak pokochać siebie? Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar

Ziemska, M. (2009) Postawy rodzicielskie. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Google Scholar

Pobierz

Opublikowane

2024-12-20

Cited By / Share

Komorowska-Pudło, M. (2024). Komunikacja w rodzinach pochodzenia w koncepcji Modelu Kołowego Davida H. Olsona a samoocena wzrastających w nich młodych dorosłych . Family Forum, 14, 15–45. https://doi.org/10.25167/FF/5482