Rekwizycje piszczałek organowych „dla celów wojennych” w diecezji przemyskiej  w 1917 roku

Andrzej Widak

doi:10.25167/ls.4955

Opublikowane: 2022-12-28

Tom 60 Nr 2 (2022)

Rekwizycje piszczałek organowych „dla celów wojennych” w diecezji przemyskiej w 1917 roku

Andrzej Widak

Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars

Dział: Muzyka w liturgii

https://doi.org/10.25167/ls.4955

Abstrakt

I Wojna Światowa przyniosła wiele strat w dziedzinie zabytków sztuki. Zniszczenia
wojenne dotknęły kościołów i znajdujących się w nim organów. W 1917 r. państwa biorące
udział w wojnie zarządziły rekwizycję piszczałek organowych dla celów wojennych. Na
terenie diecezji przemyskiej należącej wówczas do metropolii lwowskiej a znajdującej się pod
zaborem austriackim rekwizycję piszczałek przeprowadzono w 1917 r. a wcześniej w 1915 r.
rekwizycję dzwonów.
W niniejszym artykule zostały omówione zasady, na jakich odbywała się rekwizycja
piszczałek organowych oraz instrumenty, które zostały od niej uchronione a które jej
podlegały. Artykuł został oparty na dokumentach zawartych w teczce „Akta 1914-1918”
znajdującej się Archidiecezjalnym Archiwum w Przemyślu. Opracowanie uzupełniono
dostępnymi informacjami z Inwentarzy parafialnych oraz Kroniki Diecezji Przemyskiej.
Udało się uzyskać informacje na temat organów uchronionych od rekwizycji oraz
organów, które zostały jej poddane. Od rekwizycji zostało uchronionych 18 organów, w
przypadku 13 instrumentów piszczałki zostały zarekwirowane. W odniesieniu do pozostałych
10 organów można przypuszczać, że również uległy rekwizycji.
W sumie niniejsze opracowanie dotyczy 41 instrumentów.

Słowa kluczowe:

I wojna światowa, diecezja przemyska, organy, rekwizycja piszczałek

Pobierz pliki

Widak_LitS_60

Zasady cytowania

Widak, A. (2022). Rekwizycje piszczałek organowych „dla celów wojennych” w diecezji przemyskiej w 1917 roku. Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars, 60(2), 249–269. https://doi.org/10.25167/ls.4955

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bibliografia
Google Scholar

Źródła rękopiśmienne i drukowane
Google Scholar

Archidiecezjalne Archiwum w Przemyślu (AAPrz):
Google Scholar

Brak Sygn. „Akta 1914-1918”.
Google Scholar

Sygn. TPNI 1/1. Inwentarz parafii rz.- kat. Albigowa w dekanacie Łańcuckim Diecezji
Google Scholar

Przemyskiej ob. Łać., Albigowa, 15.XII.1935 r.
Google Scholar

Sygn. TPNI 58/1. Inwentarz parafii rzym-kat. Frysztak w dekanacie Strzyżów, Frysztak,
Google Scholar

12.1934 r.
Google Scholar

Sygn. TPNI 60/1. Inwentarz parafii rz.-kat. Gać w dekanacie Przeworsk, gać 30.11.1967 r.
Google Scholar

Sygn. TPNI 84/1. Inwentarz parafii – Iwonicz, Iwonicz, 30.11.1976 r.
Google Scholar

Sygn. TPNI 109/1. Inwentarz parafii rzym-kat. Kobylany w dekanacie dukielskim, Kobylany,
Google Scholar

10.1935 r.
Google Scholar

Sygn. TPNI 127/1. Inwentarz parafii Królik Polski dekanat rymanowski, Królik Polski,
Google Scholar

02.1976 r.
Google Scholar

Sygn. TPNI 141/1. Inwentarz parafii rz.-kat. Lubla w dekanacie Brzosteckim, Lubla,
Google Scholar

10.1935 r.
Google Scholar

Sygn. TPNI 142/1. Inwentarz kościoła parafialnego w Lutczy obrz. łać. wyzn. rzym-
Google Scholar

katolickiego, Lutcza, nadesłano 30.12.1944 r.
Google Scholar

Sygn. TPNI 285/1. Inwentarz parafji rz.-kat. w Tyczynie w dekanacie Tyczyn, Tyczyn,
Google Scholar

12.1935 r.
Google Scholar

Sygn. TPNI 317/1. Inwentarz parafji rzym.-kat. Zaczernie w dekanacie Głogowskim,
Google Scholar

Zaczernie, 7.VII.1975 r.
Google Scholar

Sygn. TPS 26/3. Teczka parafii Brzostek.
Google Scholar

Curenda. 1865 (4).
Google Scholar

Kronika Diecezji Przemyskiej. 1909 (1).
Google Scholar

Kronika Diecezji Przemyskiej. 1910 (12).
Google Scholar

Kronika Diecezji Przemyskiej. 1915 (4).
Google Scholar

Kronika Diecezji Przemyskiej. 1917 (2, 5-6, 9-10).
Google Scholar

Kronika Diecezji Przemyskiej. 1936 (4-5).
Google Scholar

Kurenda 1887 (4).
Google Scholar

Opracowania
Google Scholar

Ataman Julian. 1985. Zarys dziejów diecezji przemyskiej obrządku łacińskiego. Przemyśl.
Google Scholar

Babnis Maciej. 2012. Kultura organowa Galicji. Słupsk: Wydawnictwo Naukowe Akademii
Google Scholar

Pomorskiej.
Google Scholar

Borcz Henryk. 2021. Przemyska diecezja. W Encyklopedia Katolicka. T.16. Red. Edward
Google Scholar

Gigilewicz. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana
Google Scholar

Pawła II.
Google Scholar

Каліберда Сepгiй. 2014. Органи Львова і Галичини. Львів: Видавництво Апріорі.
Google Scholar

Kumor Bolesław, Obertyński Zdzisław. 1979. Historia Kościoła w Polsce. T.2, cz.1. Poznań-
Google Scholar

Warszawa: Wydawnictwo Pallottinum.
Google Scholar

Szal Adam. 2006. Łabuda Jan. W Encyklopedia Katolicka. T.11. Red. Eugeniusz Ziemann.
Google Scholar

Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego św. Jana Pawła II.
Google Scholar

Widak Andrzej. 2018. „Informacje o organach w inwentarzach diecezji przemyskiej DOI: https://doi.org/10.18290/rt.2018.65.13-12
Google Scholar

sporządzonych na podstawie instrukcji z 1933 roku”. Roczniki Teologiczne 65 (13):165-182.
Google Scholar

Widak Andrzej. 2018. „Wiadomości o organach w „Kurendzie” diecezji przemyskiej (1862-
Google Scholar

”. Studia Organologica 6: 307-334.
Google Scholar

Widak Andrzej. 2008. „Zabytkowe organy w obiektach sakralnych diecezji rzeszowskiej
Google Scholar

(studium historyczno-instrumentoznawcze)”. Rozprawa doktorska, Katolicki Uniwersytet
Google Scholar

Lubelski.
Google Scholar

Wielka Encyklopedia Powszechna PWN. 1962. T.11. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo
Google Scholar

Naukowe.
Google Scholar