Rekwizycje piszczałek organowych „dla celów wojennych” w diecezji przemyskiej w 1917 roku
Andrzej Widak
a:1:{s:5:"pl_PL";s:54:"Instytut Wyższych Studiów Teologicznych w Rzeszowie ";}Abstrakt
I Wojna Światowa przyniosła wiele strat w dziedzinie zabytków sztuki. Zniszczenia
wojenne dotknęły kościołów i znajdujących się w nim organów. W 1917 r. państwa biorące
udział w wojnie zarządziły rekwizycję piszczałek organowych dla celów wojennych. Na
terenie diecezji przemyskiej należącej wówczas do metropolii lwowskiej a znajdującej się pod
zaborem austriackim rekwizycję piszczałek przeprowadzono w 1917 r. a wcześniej w 1915 r.
rekwizycję dzwonów.
W niniejszym artykule zostały omówione zasady, na jakich odbywała się rekwizycja
piszczałek organowych oraz instrumenty, które zostały od niej uchronione a które jej
podlegały. Artykuł został oparty na dokumentach zawartych w teczce „Akta 1914-1918”
znajdującej się Archidiecezjalnym Archiwum w Przemyślu. Opracowanie uzupełniono
dostępnymi informacjami z Inwentarzy parafialnych oraz Kroniki Diecezji Przemyskiej.
Udało się uzyskać informacje na temat organów uchronionych od rekwizycji oraz
organów, które zostały jej poddane. Od rekwizycji zostało uchronionych 18 organów, w
przypadku 13 instrumentów piszczałki zostały zarekwirowane. W odniesieniu do pozostałych
10 organów można przypuszczać, że również uległy rekwizycji.
W sumie niniejsze opracowanie dotyczy 41 instrumentów.
Słowa kluczowe:
I wojna światowa, diecezja przemyska, organy, rekwizycja piszczałekBibliografia
Bibliografia
Google Scholar
Źródła rękopiśmienne i drukowane
Google Scholar
Archidiecezjalne Archiwum w Przemyślu (AAPrz):
Google Scholar
Brak Sygn. „Akta 1914-1918”.
Google Scholar
Sygn. TPNI 1/1. Inwentarz parafii rz.- kat. Albigowa w dekanacie Łańcuckim Diecezji
Google Scholar
Przemyskiej ob. Łać., Albigowa, 15.XII.1935 r.
Google Scholar
Sygn. TPNI 58/1. Inwentarz parafii rzym-kat. Frysztak w dekanacie Strzyżów, Frysztak,
Google Scholar
12.1934 r.
Google Scholar
Sygn. TPNI 60/1. Inwentarz parafii rz.-kat. Gać w dekanacie Przeworsk, gać 30.11.1967 r.
Google Scholar
Sygn. TPNI 84/1. Inwentarz parafii – Iwonicz, Iwonicz, 30.11.1976 r.
Google Scholar
Sygn. TPNI 109/1. Inwentarz parafii rzym-kat. Kobylany w dekanacie dukielskim, Kobylany,
Google Scholar
10.1935 r.
Google Scholar
Sygn. TPNI 127/1. Inwentarz parafii Królik Polski dekanat rymanowski, Królik Polski,
Google Scholar
02.1976 r.
Google Scholar
Sygn. TPNI 141/1. Inwentarz parafii rz.-kat. Lubla w dekanacie Brzosteckim, Lubla,
Google Scholar
10.1935 r.
Google Scholar
Sygn. TPNI 142/1. Inwentarz kościoła parafialnego w Lutczy obrz. łać. wyzn. rzym-
Google Scholar
katolickiego, Lutcza, nadesłano 30.12.1944 r.
Google Scholar
Sygn. TPNI 285/1. Inwentarz parafji rz.-kat. w Tyczynie w dekanacie Tyczyn, Tyczyn,
Google Scholar
12.1935 r.
Google Scholar
Sygn. TPNI 317/1. Inwentarz parafji rzym.-kat. Zaczernie w dekanacie Głogowskim,
Google Scholar
Zaczernie, 7.VII.1975 r.
Google Scholar
Sygn. TPS 26/3. Teczka parafii Brzostek.
Google Scholar
Curenda. 1865 (4).
Google Scholar
Kronika Diecezji Przemyskiej. 1909 (1).
Google Scholar
Kronika Diecezji Przemyskiej. 1910 (12).
Google Scholar
Kronika Diecezji Przemyskiej. 1915 (4).
Google Scholar
Kronika Diecezji Przemyskiej. 1917 (2, 5-6, 9-10).
Google Scholar
Kronika Diecezji Przemyskiej. 1936 (4-5).
Google Scholar
Kurenda 1887 (4).
Google Scholar
Opracowania
Google Scholar
Ataman Julian. 1985. Zarys dziejów diecezji przemyskiej obrządku łacińskiego. Przemyśl.
Google Scholar
Babnis Maciej. 2012. Kultura organowa Galicji. Słupsk: Wydawnictwo Naukowe Akademii
Google Scholar
Pomorskiej.
Google Scholar
Borcz Henryk. 2021. Przemyska diecezja. W Encyklopedia Katolicka. T.16. Red. Edward
Google Scholar
Gigilewicz. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana
Google Scholar
Pawła II.
Google Scholar
Каліберда Сepгiй. 2014. Органи Львова і Галичини. Львів: Видавництво Апріорі.
Google Scholar
Kumor Bolesław, Obertyński Zdzisław. 1979. Historia Kościoła w Polsce. T.2, cz.1. Poznań-
Google Scholar
Warszawa: Wydawnictwo Pallottinum.
Google Scholar
Szal Adam. 2006. Łabuda Jan. W Encyklopedia Katolicka. T.11. Red. Eugeniusz Ziemann.
Google Scholar
Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego św. Jana Pawła II.
Google Scholar
Widak Andrzej. 2018. „Informacje o organach w inwentarzach diecezji przemyskiej
DOI: https://doi.org/10.18290/rt.2018.65.13-12
Google Scholar
sporządzonych na podstawie instrukcji z 1933 roku”. Roczniki Teologiczne 65 (13):165-182.
Google Scholar
Widak Andrzej. 2018. „Wiadomości o organach w „Kurendzie” diecezji przemyskiej (1862-
Google Scholar
”. Studia Organologica 6: 307-334.
Google Scholar
Widak Andrzej. 2008. „Zabytkowe organy w obiektach sakralnych diecezji rzeszowskiej
Google Scholar
(studium historyczno-instrumentoznawcze)”. Rozprawa doktorska, Katolicki Uniwersytet
Google Scholar
Lubelski.
Google Scholar
Wielka Encyklopedia Powszechna PWN. 1962. T.11. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo
Google Scholar
Naukowe.
Google Scholar
Autorzy
Andrzej WidakStatystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
