Wspomnienie 318 Ojców soboru nicejskiego w liturgii ormiańskiej

Jakub Szyszko

doi:10.25167/ls.5998

Opublikowane: 2025-12-17

Tom 65 (2025)

Wspomnienie 318 Ojców soboru nicejskiego w liturgii ormiańskiej

Jakub Szyszko

Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars

Dział: Liturgie Orientu

https://doi.org/10.25167/ls.5998

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest recepcji soboru nicejskiego w liturgii ormiańskiej, która wykształciła własne święto wspominające 318 ojców I soboru powszechnego. Analizie zostały poddane teksty hymnów liturgii godzin oraz formularz mszalny. W większości analizowane utwory odwołują się w swojej treści do trzech pierwszych soborów powszechnych i są używane także na wspomnienia soborów w Konstantynopolu i Efezie. Główne wątki analizowanych tekstów liturgicznych są następujące: pochwała ojców soborowych i ukazanie ich jako strażników wiary, podkreślenie prawd o Bóstwie Syna Bożego oraz opieka Bożej Opatrzności nad rozwojem doktryny Kościoła. Teksty te swoją tematyką wykazują pewne podobieństwo do hymnografii liturgii bizantyjskiej, która również wykształciła podobne święto. Biorąc pod uwagę czas powstania tekstów w obydwu tradycjach, można uznać za prawdopodobne, że święto 318 Ojców przeniknęło do liturgii ormiańskiej z Bizancjum.

Słowa kluczowe:

sobór nicejski, ryt ormiański, liturgia

Pobierz pliki

Szyszko LitS 65

Zasady cytowania

Szyszko, J. (2025). Wspomnienie 318 Ojców soboru nicejskiego w liturgii ormiańskiej. Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars, 65, 131–152. https://doi.org/10.25167/ls.5998

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Č̣ašoc’ A-B, HyCatholic (22.04.2025). https://hycatholic.ru/biblio/lectionary/ՃԱՇՈՑ_Ա-Բ.pdf.
Google Scholar

Çisakan òrac’oyc’, Patriark’owt’iwn Tann Kilikioy Kat’oġikē Hayoc’. 2025.
Google Scholar

Djemdjemian Sahak. 1970, „Jeṙagir šaraknoc’nerë ew anonc’ kanonnerë”. Pazmaveb 1-3. Wenecja: St. Lazare.
Google Scholar

Dokumenty Soborów Powszechnych. 2001. Red. Arkadiusz Baron, Henryk Pietras. t. I. Wydawnictwo WAM.
Google Scholar

Euzebiusz z Cezarei. 2021. Życie Konstantyna, Red. T. Wnętrzak. Kraków: Wydawnictwo WAM, Kraków.
Google Scholar

Fischer-Wollpert Rudolf. 1996. Leksykon papieży,. Kraków: Znak.
Google Scholar

Fortescue Adrian. 1911. Patriarch and Patriarchate. W: The Catholic Encyclopedia. Vol. 11. New York: Robert Appleton Company.
Google Scholar

Galadza Daniel. 2022. “The Liturgical Reception and Commemoration of the First Council of Nicaea”. Eastern Theological Journal 8(2).
Google Scholar

Gavrilyuk Paul. 2021. The Legacy of the Council of Nicaea in the Orthodox Tradition. The Principle of Unchangeability and the Hermeneutic of Continuity. W: The Cambridge Companion to the Council of Nicaea. Red. Young R. Kim. Cambridge: Cambridge University Press. DOI: https://doi.org/10.1017/9781108613200.015
Google Scholar

Gwynn David. 2021. Reconstructing the Council of Nicaea. W The Cambridge Companion to the Council of Nicaea, Red. Young R. Kim. Cambridge: Cambridge University Press. DOI: https://doi.org/10.1017/9781108613200.005
Google Scholar

Hacuni Vardan. 1919. Hay çēsë. Wenecja.
Google Scholar

Haczenc Sarkis. 2017. Шаракан. Каноны и гимны Армянской Церкви. Erywań: Printinfo.
Google Scholar

Kranian Andranik. 2001. Hay çisakan paštamwnk’ë. Bejrut.
Google Scholar

Kubiński Andrzej. 2012. Liturgiczna tradycja zwycięstwa pod Chocimiem, 2012 (10.04.2025). https://wilanow-palac.pl/pasaz-wiedzy/liturgiczna-tradycja-zwyciestwa-pod-chocimiem.
Google Scholar

Lash Ephrem. 2006. Byzantine hymns of hate. Bizantine Orthodoxies. Red. Augustine Casiday, Andrew Louth. Routledge.
Google Scholar

Meester Placido. 1925. Il concilio di Nicea nella liturgia e nell’iconografia del’Oriente Cristiano. W Bollettino per la commemorazione del XVI centenario del concilio di Nicea. Rzym: Tipografia Poliglotta Vaticana.
Google Scholar

Ormanian Malachiasz. 2004. Kościół Ormiański, Kraków: Ormiańskie Towarzystwo Kulturalne.
Google Scholar

Parvis Sara. 2006. Marcellus of Ancyra and the Lost Years of the Arian Controversy, 325-345, Oxford: Oxford University Press. DOI: https://doi.org/10.1093/0199280134.001.0001
Google Scholar

Pyc Marek. 2011. „Symbol nicejski w procesie kształtowania się wiary w Jezusa Chrystusa” Roczniki Teologii Dogmatycznej 3(58).
Google Scholar

Smith Mark S. 2018. The idea of Nicaea in the Early Church Councils, AD 431-451. Oxford: Oxford University Press. DOI: https://doi.org/10.1093/oso/9780198835271.001.0001
Google Scholar

Stopka Krzysztof. 2002. Armenia Christiana. Unionistyczna polityka Konstantynopola i Rzymu a tożsamość chrześcijaństwa ormiańskiego (IV-XV w.). Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
Google Scholar

Šarakan Hogewor ergoc’ Sowrb ew Owġġap’aṙ Ekeġec’woys Hayastaneayc’. 1997. Anteljas: Wydawnictwo Wielkiego Domu Cylicyjskiego.
Google Scholar

Tankiani Melik. Hayoc’ ekeġec’ekan irawownkë, K’ristonēakan Dastiarakowt’ean Bažanmownk’, brak daty i miejsca wydania.
Google Scholar

Žamakargowt’iwn ekeġec’woy Hayastaneayc’ ëst kargaworowt’ean srboc’ t’argmančac’ ew ayloc’ srboc’ harc’ meroc’. 1879. Wiedeń: Mekhitarian Dbaran.
Google Scholar

сентября 2014г. Суббота День памяти 318 отцов Первого Вселенского Собора в Никее (325 г.) (10.05.2025) https://www.sacredtradition.am/Calendar/zham.php?NM=0&iM=110406&iL=1&ymd=20140906.
Google Scholar

Πεντηκοστάριον χαρμόσυνον. 1883. Rzym.
Google Scholar

Πεντηκοστάριον χαρμόσυνον, Ἀποστολικὴ Διακονία. 1959. Ateny.
Google Scholar