Przyczynek do dziejów działalności kapeli bernardyńskiej w Budsławiu
Andrzej Edward Godek
Uniwersytet Jagielloński w KrakowieAbstract
The musical culture of the Bernardine Order is still quite a new issue in Polish musicology. In the 18th and 19th centuries, in most of their convents bernardines performed a monophonic repertoire, and sometimes also polyphony consisting of parallel thirds and sixths (canto fratto repertoire). Against this background, the musical life of the convent in Budslau (currently in the territory of Belarus) attracts our attention. In this convent, in 1756 Barbara Skorulska founded a musical chapel that was organised as a school of music. A number of students of this institution changed, fluctuating between 12 and 20, all of them coming from poor noble families from nearby area. The history of the chapel, analysed in the following article, is a unique example of such a musical organisation in bernardine convents so far.
Keywords:
chapel, bernardines, Budslau, school of musicReferences
Archiwum Klasztoru OO. Paulinów na Jasnej Górze (AJG):
Sygn. III-56, Missa Solemnis ex C.
Sygn. III-147. Omni die dic Mariae.
Archiwum Polskiej Prowincji OO. Bernardynów w Krakowie (APBK):
Sygn. L-2. Acta antecapitularia Provinciae M[agnae] D[ucis] L[ithuanae].
Sygn. L-3. Acta Definitorij Provinciae Lithuanae S. Casimiri.
Sygn. L-8. Liber Visitationum […] [Provinciae] Lithuanae […].
Sygn. L-12. Akta Prowincji Litewskiej Bernardynów.
Sygn. L-15. Vinea Christi Domini electa.
Sygn. M-13. Akta Prowincji Małopolskiej Bernardynów.
Sygn. RGP-b-3. Archivium Provinciae Russiae ac Omnium Conventuum.
Archiwum Polskiej Prowincji OO. Dominikanów w Krakowie (ADK):
Sygn. 132. Offertorium pro Omni Festivitate.
Sygn. 155. Domine ad adiuvandum, Dixit et Magnificat […].
Sygn. 163. Dixit Dominus ex D duro.
Biblioteka Uniwersytecka w Wilnie (BUW):
Sygn. F4-A2112. Opisanie Koscioła Budzkiego.
Borejko Chodźko Ignacy. 1998. Diecezja mińska około 1830 roku. T. 2. Opr. Marian Radwan. Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej.
Twardowski Józef. 1904. „Wizyta jeneralna szkół i zakładów edukacyjnych w gubernii Mińskiej odbyta w roku 1819”. Archiwum do dziejów literatury i oświaty w Polsce 10 : 305-631.
Zieleiewicz Eleuthery. 1650. Zwierziniec Na ziemi niebieski to iest Puszcza Budzka łaskami Boskiemi Opływaiąca których ludzie przy cudownym Obrazie Na[j]s[więtszej] Panny w kosciele O. Bernardynow będocym doznawaią w druk podana. Wilno.
2. Bibliografia załącznikowa
Chomiński Józef M. 1964. Słownik muzyków polskich. T. 1. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne.
Fridrich Alojzy. 1911. Historye cudownych obrazów Najświętszej Maryi Panny w Polsce. T. 4. Kraków: Wydawnictwo Towarzystwa Jezusowego.
Godek Andrzej E. 2017-2018. „Dwugłosowe śpiewy ordinarium missae w rękopiśmiennym antyfonarzu wileńskich bernardynek”. Forum Muzykologiczne : 67-84.
Godek Andrzej E. 2018. „Pseudochorałowe śpiewy Benedicamus Domino w rękopiśmiennych kancjonałach krakowskich ss. bernardynek”. Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ 36 (1) : 33-52.
„Historja klasztoru i kościoła Budsławskiego”. 1930. Głos Parafjalny. Miesięcznik religijno-informacyjny 1 (1) : 3.
Kurczewski Jan. 1912. Biskupstwo Wileńskie od jego założenia aż do dni obecnych, zawierające dzieje i prace biskupów i duchowieństwa djecezji wileńskiej, oraz wykaz kościołów, klasztorów, szkół i zakładów dobroczynnych i społecznych. Wilno: Drukarnia Józefa Zawadzkiego.
Morelowski Marian. 1939. Zarysy sztuki wileńskiej z przewodnikiem po zabytkach między Niemnem a Dźwiną. Wilno.
Murawiec Wiesław. 1985. Budsław, W Klasztory bernardyńskie w Polsce w jej granicach historycznych. Red. Hieronim E. Wyczawski, 31. Kalwaria Zebrzydowska: Calvarianum.
Povilonis Gironis. 2009. Vargondirbystės menas Lietuvoje: nuo baroko iki klasicizm. Vargonų katalogas. XVII a.–XIX a. pirmoji pusė. Vilnius: Savastis.
Śmierciak Julian M. 2016. Działalność muzyczna i organmistrzowska bernardynów, W Wkład bernardynów w życie religijno-kulturalne narodu polskiego (wybrane aspekty). Red. Czesław Gniadecki, Aleksander K. Sitnik, 341-373. Kalwaria Zebrzydowska: Calvarianum.
Wyczawski Hieronim E. 1992. Bernardyni polscy. T. 3. Kalwaria Zebrzydowska: Calvarianum.
Бурдзялёў А.У., Немагаў С.М., Савіцкая У.В., Шэйпа С.І.. 2018. Арганы Беларусi. Мінск: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі.