Expositio antiquae liturgiae gallicanae – świadek liturgii galijskiej.
Tłumaczenie z komentarzem.
Bogusława Frontczak
a:1:{s:5:"pl_PL";s:46:"Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie";}Abstract
Expositio antiquae liturgiae gallicanae to anonimowe pismo pochodzące prawdopodobnie z VIII wieku, z terenów Galii. Składa się z dwóch odrębnych części zwanych „listami” i każda z nich jest cennym źródłem dla badania liturgii galijskiej przed wprowadzeniem do królestwa Karolingów porządku rzymskiego. Ponadto pismo może wskazywać na kierunki z których może pochodzić liturgia galijskiej, ponieważ anonimowy autor z jednej stron dobrze zna charakterystyczne cechy liturgii hiszpańskiej tego czasu, ale z drugiej – wykorzystywane przez niego alegoryczne interpretacje bazują na interpretacjach autorów ze Wschodu (Germana z Konstantynopola czy Teodora z Mopsuestii). Autorka przede wszystkim chce udostępnić to cenne źródło poznania liturgii polskiemu czytelnikowi w języku polskim, ale też wyjaśnić pewne sporne do dziś kwestie, które mogą pojawić się w czasie lektury tekstu.
Keywords:
alegory, expositio missae, 8th century, expositio baptismi, gallican liturgy, GaulReferences
Bernard Philippe. 2008. Transitions liturgiques en Gaule carolingienne. Une traduction commentée des deux „Lettres” faussement attribuées à l'évêque Germain de Paris (fin du VIIIe siècle). Paris: Hora decima.
Google Scholar
Bernard Philippe. 1996. „Le «trecanum»: un fantome dans la liturgie Gallicane?”. Francia 23 (1): 95–98.
Google Scholar
Epistolae de ordine sacrae oblationis et de diversis charismatibus ecclesia Germano Parisiensi episcopo adscriptae (CCCM 187). 2007. Wyd. Philippe Bernard, Turnhout: Brepols Publishers.
Google Scholar
Expositio antiquae liturgiae gallicanae Germano Parisiensi ascripta. 1934. Wyd. Joannes Quasten. Münster: Aschendorff.
Google Scholar
Expositio antiquae liturgiae gallicanae. 1971. Wyd. Edward C. Radcliffe, Londyn: Henry Bradshaw Society.
Google Scholar
Apokryfy Nowego Testamentu. Ewangelie apokryficzne. T. 1.2. 1986. Red. Marek Starowieyski. Lublin: Wydawnictwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 445–451.
Google Scholar
Franz Adolph. 1902. Die Messe im deutschen Mittelalter. Freiburg im Breisgau: Herder.
Google Scholar
Frontczak Bogusława. 2022. Alegoria w liturgii w świetle expositiones missae z IX wieku. Rozprawa doktorska. Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie. (3.11.2023). http://bc.upjp2.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=5853&from=&dirids=1&ver_id=&lp=4&QI=.
Google Scholar
Hen Yitzhak. 1995. Culture and religion in merovingian Gaul A.D. 481–751. Leiden: E.J. Brill.
DOI: https://doi.org/10.1163/9789004614574
Google Scholar
Hiley David. 2019. Chorał Kościoła zachodniego. Podręcznik. Kraków: Astraia.
Google Scholar
Isidorus Hispalensis. 1989. De ecclesiasticis officiis. Wyd. Christopher M. Lawson. Turnhout: Typographi Brepols Editores Pontifici.
Google Scholar
Jungmann Josef A. 1992. The mass of the roman rite. Its origins and development. T. 2. Westminster: Christian Classics.
Google Scholar
McKinnon James W. 2000.The Advent Project : The later-seventh-century creation of the roman mass proper. Berkeley: University of California Press.
DOI: https://doi.org/10.1525/california/9780520221987.001.0001
Google Scholar
van der Mensbrugghe Alexis. 1936. Pseudo-Germanus considered, 172–184. W Papers presented to the Third International Conference on Patristic Studies held in Christ Church. Wyd. Frank L. Cross. Berlin: Akademie-Verlag.
Google Scholar
McKitteric Rosamond. 1977. The frankish church and the carolingian reforms 789–895, London: Royal Historical Society.
Google Scholar
Jordi Pinell. 1978. La Liturgia gallicana. W Anàmnesis, Introduzione storico-teologica alla Liturgia. T. 2. La Liturgia, panorama storico generale. Red. Salvatore Marsili. Roma: Marietti, 62–67.
Google Scholar
Porter William S. 1958. The gallican rite. London–New York: Mowbray.
Google Scholar
Quasten Joannes. 1943. „Oriental influence in the gallican liturgy”. Traditio 143 (1): 55–78.
DOI: https://doi.org/10.1017/S0362152900017517
Google Scholar
Radcliff Edward C. 1971. Expositio antiquae liturgiae gallicanae. London: Henry Bradshaw Society.
Google Scholar
Smyth Matthieu. 1999. „Le première lettre du Pseudo-Germain de Paris et la mystagogie”. Miscel·lània litúrgica catalana 9: 51–71.
Google Scholar
Dokumenty synodów od 506 do 553 roku. (Synody i kolekcje praw. T. 8). 2014. Oprac. Arkadiusz Baron, Henryk Pietras. Kraków: WAM.
Google Scholar
Vitae Patrum. PL 73.
Google Scholar
Wilmart André. 1924. Germain de Paris (Lettres attribuées à saint). W Dictionnaire d’Archéologie Chrétienne et de Liturgie. T. 6/1. Paris: Letouzey, kol. 1059–1102.
Google Scholar
Authors
Bogusława FrontczakStatistics
Downloads
License
Copyright (c) 2023 Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
