Mszalne Wyznanie wiary: Credo. Jego geneza i wymowa teologiczna
Andrzej Żądło
Abstract
Od wieków znana jest w Kościele sentencja: lex orandi, lex credendi (prawo modlitwy prawem wiary). Ujmuje ona zagadnienie wzajemnej i dwukierunkowej zależności liturgii od wiary i wiary od liturgii. Liturgia bowiem stanowi źródło dla wiary studiowanej i objaśnianej przez teologię, jednocześnie jednak normy wiary, nieustannie badane i studiowane, wpływają na kształt liturgii i na nasze w niej uczestnictwo[1].
Kościół faktycznie tak się modli, jak wierzy, ale też wierzy tak, jak się modli. Ważną rzeczą jest to, aby zależność ta była doświadczana przez wiernych podczas liturgii, a po jej zakończeniu poświadczana codziennym życiem. Będzie tak, jeżeli treści wiary będą przez nas ‒ uczestników liturgii ‒ odpowiednio interioryzowane i przekładane na język życia. To właśnie mamy sobie uświadamiać, kiedy recytujemy lub śpiewamy podczas Mszy św. Credo ‒ w 325 r. zredagowane Nicei, a nieco później, bo w 381 r. zmodyfikowane w Konstantynopolu. Recytujemy je w każdą niedzielę, w uroczystości i inne znaczące okoliczności, by mieć na świeżo w świadomości podstawowe prawdy naszej wiary w Boga Trójjedynego, w Kościół, który jest jeden, święty, powszechny i apostolski, a także w odpuszczenie grzechów i żywot wieczny. Dzięki cotygodniowej, a nawet niekiedy częstszej recytacji mszalnego Credo w nicejsko-konstantynopolitańskiej wersji czujemy się coraz mocniej osadzani w misteriach, w które wierzymy, jak też spokojniejsi w konfrontowaniu się z przeciwnościami, błędami nacierającymi na nas w różnych okolicznościach życia. Warto sobie to uświadomić w przededniu świętowania w przyszłym roku 1700. rocznicy Soboru Nicejskiego, który w sytuacji zagrożenia szerzącą się wówczas herezją arianizmu dał Kościołowi narzędzie służące obronie wiary, zaszczepionej i posianej w glebę ludzkich serc przez apostołów.
Riferimenti bibliografici
Berno z Reichenau. De quibusdam rebus ad Missae officium spectantibus 2: PL 142, 1055‒1080.
Google Scholar
Breviarium fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła. 2001. Oprac. Stanisław Głowa, Ignacy Bieda, 608. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha.
Google Scholar
Cyryl Jerozolimski. 2000. Katechezy przedchrzcielne i mistagogiczne (Biblioteka Ojców Kościoła 14). Kraków: Wydawnictwo „Mˮ.
Google Scholar
Jan Paweł II. 2000. „Katecheza podczas audiencji generalnej Chwała Trójcy Świętej w życiu Kościołaˮ. L'Osservatore Romano 10: 48‒49.
Google Scholar
Janicki Jan Józef. 1992. Obrzędy liturgii Mszy świętej. W Msza święta (Mysterium Christi 3). Red. Wacław Świerzawski, 216‒252. Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne.
Google Scholar
Katechizm Kościoła katolickiego. 2002. Poznań: Pallottinum.
Google Scholar
Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. Ogólne wprowadzenie do Mszału rzymskiego. 2006. Poznań: Pallottinum.
Google Scholar
Królikowski Janusz. 2015. Wierzę w Kościół święty. W Kościół lokalny w Kościele Chrystusa (Lumen Gentium 1). Red. Robert Kantor, 126‒140. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II.
DOI: https://doi.org/10.15633/9788374384810.08
Google Scholar
Kunzler Michael. 1999. Liturgia Kościoła (Amateca: Podręczniki teologii katolickiej 10). Tłum. Lucjan Balter. Poznań: Pallottinum.
Google Scholar
Kupiec Kazimierz. 1989. Filioque. W Encyklopedia katolicka. T. 5. Red. Ludomir Bieńkowski, 196‒199. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Google Scholar
Link Mariusz. 2001. „Znaczenie i historia sentencji lex orandi, lex credendiˮ. Łódzkie Studia Teologiczne (10): 241‒248.
Google Scholar
Longosz Stanisław. 2009. Nicejski symbol wiary. W Encyklopedia katolicka. T. 13. Red. Edward Gigilewicz, 997‒999. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Google Scholar
Łydka Władysław. 1985. Arianizm. W Słownik teologiczny. T. 1. Red. Andrzej Zuberbier, 38‒39. Katowice: Wydawnictwo Księgarnia św. Jacka.
Google Scholar
Marcinkowski Roman. Katecheza 13. CREDO – wyznanie wiary Kościoła. (6.06.2024) https://www.jednosc.com.pl/images/katecheza/5170/Kat_22.pdf.
Google Scholar
Misiurek Jerzy. 1985. Arianizm. Cz. I: Nauka Ariusza. W Encyklopedia katolicka. T. 1. Red. Feliks Gryglewicz, 911‒912. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Google Scholar
Missale Romanum ex decreto Sacrosancti Oecumenici Concilii Vaticani II instauratum auctoritate Pauli PP. VI promulgatum Ioannis Pauli PP. II cura recognitum (iuxta typicam tertiam emandatam). 2015. Downers Grove: Midwest Theological Forum.
Google Scholar
Mszał rzymski dla diecezji polskich. 2013. Poznań: Pallottinum.
Google Scholar
Nadolski Bogusław. 1992. Liturgika. T. 4: Eucharystia. Poznań: Pallottinum.
Google Scholar
Naumowicz Józef. 2006. Macedonianizm. W Encyklopedia katolicka. T. 11. Red. Stanisław Wilk, 680‒682. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Google Scholar
Nocent Adrien. 1983. Storia della celebrazione dell'Eucaristia. W La liturgia, Eucaristia. Teologia e storia della celebrazione (Anàmnesis 3/2). Red. Salvatore Marsili, 216. Casale Monferrato: Marietti.
Google Scholar
Obrzędy chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych dostosowane do zwyczajów diecezji polskich. 1988. Katowice: Wydawnictwo Księgarnia św. Jacka.
Google Scholar
Obrzędy chrztu dzieci dostosowane do zwyczajów diecezji polskich. 2016. Katowice: Wydawnictwo Księgarnia św. Jacka.
Google Scholar
Paweł VI. 1969. „Wyznanie wiary wygłoszone przez Ojca św. Pawła VI w dniu 30 czerwca 1968 rokuˮ. Kielecki Przegląd Diecezjalny 45 (1): 15‒20.
Google Scholar
Puyo Jean, Congar Yves. 1982. Życie dla prawdy. Jean Puyo rozmawia z ojcem Y. Congarem. Tłum. Adam Paygert. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
Google Scholar
Righetti Mario. 19983. Manuale di storia liturgica. T. 3: La Messa. Commento storico-liturgico alla luce del Concilio Vaticano II. Milano: Editrice Àncora.
Google Scholar
Sinka Tarsycjusz. 1994. Zarys liturgiki. Kraków: Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy.
Google Scholar
Słomka Jan. Symbol Nicejski. (21.06.2024) http://archidiecezja.lodz.pl/czytelni/slomka/credo.html.
Google Scholar
Sobór Konstantynopolitański I (381). W Dokumenty soborów powszechnych: Tekst grecki, łaciński, polski. 2001. T. 1: Nicea I, Konstantynopol I, Efez, Chalcedon, Konstantynopol II, Konstantynopol III, Nicea II (325‒787). Oprac. Arkadiusz Baron, Henryk Pietras, 65‒95. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar
Sobór Nicejski I (325). W Dokumenty soborów powszechnych: Tekst grecki, łaciński, polski. 2001. T. 1: Nicea I, Konstantynopol I, Efez, Chalcedon, Konstantynopol II, Konstantynopol III, Nicea II (325‒787). Oprac. Arkadiusz Baron, Henryk Pietras, 21‒61. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar
Starowieyski Marek. 1994. Sobory Kościoła niepodzielonego. Cz. I: Dzieje (Teologia dla Wszystkich). Tarnów: Wydawnictwo Biblos.
Google Scholar
Szewczyk Adam. Wyznanie wiary. Dlaczego funkcjonują dwie wersje tej modlitwy? (7.06.2024). https://niniwa.pl/2020/12/10/wyznanie-wiary-dlaczego-funkcjonuja-dwie-wersje-tej-modlitwy/.
Google Scholar
Św. Ambroży. Explanatio Symboli 7: PL 17, 1155‒1160.
Google Scholar
Św. Cyprian. De Oratione Dominica 23: PL 4, 519‒544.
Google Scholar
Święta Kongregacja Nauki Wiary. 1967. „Formuła wyznania wiary obowiązującego na przyszłość zamiast dotychczasowej formuły trydenckiej i przysięgi antymodernistycznejˮ. AAS 59: 1058.
Google Scholar
Święta Kongregacja Obrzędów. 1967. „Instrukcja Eucharisticum mysteriumˮ. AAS 59: 539‒573.
Google Scholar
Teodor Lektor. Historiae Ecclesiae fragmenta. Lib. II. 32: PG 86, 183‒216.
Google Scholar
Wierzę w jeden, święty, powszechny i apostolski Kościół. (23.06.2024) https://ministranci.diecezja.kielce.pl/wp-content/uploads/2022/09/Wierze-w-jeden-swiety-powszechny-i-apostolski-Kosciol.pdf.
Google Scholar
Zachara Maciej. 2022. „Co znaczy, że Kościół jest święty?ˮ. Z Niepokalaną 3: 11.
Google Scholar
Żądło Andrzej. 2001. Kościół lokalny. Teologia i duszpasterstwo. Kraków: Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy.
Google Scholar
Żmudziński Marek. 2014. „Eklezjalny sens Roku wiary w świetle nauczania papieża Pawła VI i Benedykta XVIˮ. Studia Elbląskie 15: 129‒139.
Google Scholar
Authors
Andrzej ŻądłoAndrzej Żądło, prof. dr hab., prezbiter diecezji kieleckiej, emerytowany profesor w Instytucie Nauk Teologicznych i były dziekan Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, założyciel i były redaktor naczelny „Studiów Pastoralnychˮ, redaktor serii wydawniczej „Kościół w trzecim tysiącleciuˮ, członek korespondent Papieskiej Akademii Teologicznej w Rzymie.
Statistics
Downloads
Licenza
Copyright (c) 2024 Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
Questo lavoro è fornito con la licenza Creative Commons Attribuzione - Non commerciale - Condividi allo stesso modo 4.0 Internazionale.
Puoi leggere altri articoli dello stesso autore/i
- Andrzej Żądło, O bierzmowaniu z inspiracji Programu duszpasterskiego Kościoła w Polsce na rok 2017/2018 , Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars: V. 51 N. 1 (2018): LitS
- Andrzej Żądło, ZWIĄZEK LITURGII Z KOŚCIOŁEM, JEGO DUSZPASTERKĄ MISJĄ I ESCHATOLOGICZNYM POWOŁANIEM , Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars: V. 55 N. 1 (2020): LitS
