Mszalne Wyznanie wiary: Credo. Jego geneza i wymowa teologiczna
Andrzej Żądło
Abstract
For centuries, the Church has known the phrase lex orandi, lex credendi (the law of prayer is the law of faith). This phrase encapsulates the issue of the mutual and bidirectional dependence between liturgy and faith. Liturgy serves as the source for the faith that is studied and explained by theology. Simultaneously, the norms of faith, continuously examined and studied, influence the shape of the liturgy and our participation in it. The Church indeed prays as it believes, but it also believes as it prays. It is important that this dependence is experienced by the faithful during the liturgy and affirmed in their daily lives after the liturgy. This will happen if the contents of the faith are appropriately internalized by us, the participants in the liturgy, and translated into the language of life. This is what we should be mindful of when we recite or sing the Creed during Mass—originally formulated at Nicaea in 325, and later modified in Constantinople in 381. We recite it every Sunday, on solemnities, and other significant occasions to keep the fundamental truths of our faith in the Triune God, in the one, holy, catholic, and apostolic Church, as well as in the forgiveness of sins and eternal life, fresh in our minds. Through the weekly, and sometimes more frequent, recitation of the Nicene-Constantinopolitan Creed during Mass, we feel increasingly anchored in the mysteries we believe in and more at peace when confronting the adversities and errors that assail us in various circumstances of life. It is worth reflecting on this as we approach the celebration of the 1700th anniversary of the Council of Nicaea in 2025. This council, in a time of threat from the then-spreading heresy of Arianism, provided the Church with a tool to defend the faith, which had been planted and sown in the soil of human hearts by the Apostles.
References
Berno z Reichenau. De quibusdam rebus ad Missae officium spectantibus 2: PL 142, 1055‒1080.
Google Scholar
Breviarium fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła. 2001. Oprac. Stanisław Głowa, Ignacy Bieda, 608. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha.
Google Scholar
Cyryl Jerozolimski. 2000. Katechezy przedchrzcielne i mistagogiczne (Biblioteka Ojców Kościoła 14). Kraków: Wydawnictwo „Mˮ.
Google Scholar
Jan Paweł II. 2000. „Katecheza podczas audiencji generalnej Chwała Trójcy Świętej w życiu Kościołaˮ. L'Osservatore Romano 10: 48‒49.
Google Scholar
Janicki Jan Józef. 1992. Obrzędy liturgii Mszy świętej. W Msza święta (Mysterium Christi 3). Red. Wacław Świerzawski, 216‒252. Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne.
Google Scholar
Katechizm Kościoła katolickiego. 2002. Poznań: Pallottinum.
Google Scholar
Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. Ogólne wprowadzenie do Mszału rzymskiego. 2006. Poznań: Pallottinum.
Google Scholar
Królikowski Janusz. 2015. Wierzę w Kościół święty. W Kościół lokalny w Kościele Chrystusa (Lumen Gentium 1). Red. Robert Kantor, 126‒140. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II.
Google Scholar
Kunzler Michael. 1999. Liturgia Kościoła (Amateca: Podręczniki teologii katolickiej 10). Tłum. Lucjan Balter. Poznań: Pallottinum.
Google Scholar
Kupiec Kazimierz. 1989. Filioque. W Encyklopedia katolicka. T. 5. Red. Ludomir Bieńkowski, 196‒199. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Google Scholar
Link Mariusz. 2001. „Znaczenie i historia sentencji lex orandi, lex credendiˮ. Łódzkie Studia Teologiczne (10): 241‒248.
Google Scholar
Longosz Stanisław. 2009. Nicejski symbol wiary. W Encyklopedia katolicka. T. 13. Red. Edward Gigilewicz, 997‒999. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Google Scholar
Łydka Władysław. 1985. Arianizm. W Słownik teologiczny. T. 1. Red. Andrzej Zuberbier, 38‒39. Katowice: Wydawnictwo Księgarnia św. Jacka.
Google Scholar
Marcinkowski Roman. Katecheza 13. CREDO – wyznanie wiary Kościoła. (6.06.2024) https://www.jednosc.com.pl/images/katecheza/5170/Kat_22.pdf.
Google Scholar
Misiurek Jerzy. 1985. Arianizm. Cz. I: Nauka Ariusza. W Encyklopedia katolicka. T. 1. Red. Feliks Gryglewicz, 911‒912. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Google Scholar
Missale Romanum ex decreto Sacrosancti Oecumenici Concilii Vaticani II instauratum auctoritate Pauli PP. VI promulgatum Ioannis Pauli PP. II cura recognitum (iuxta typicam tertiam emandatam). 2015. Downers Grove: Midwest Theological Forum.
Google Scholar
Mszał rzymski dla diecezji polskich. 2013. Poznań: Pallottinum.
Google Scholar
Nadolski Bogusław. 1992. Liturgika. T. 4: Eucharystia. Poznań: Pallottinum.
Google Scholar
Naumowicz Józef. 2006. Macedonianizm. W Encyklopedia katolicka. T. 11. Red. Stanisław Wilk, 680‒682. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Google Scholar
Nocent Adrien. 1983. Storia della celebrazione dell'Eucaristia. W La liturgia, Eucaristia. Teologia e storia della celebrazione (Anàmnesis 3/2). Red. Salvatore Marsili, 216. Casale Monferrato: Marietti.
Google Scholar
Obrzędy chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych dostosowane do zwyczajów diecezji polskich. 1988. Katowice: Wydawnictwo Księgarnia św. Jacka.
Google Scholar
Obrzędy chrztu dzieci dostosowane do zwyczajów diecezji polskich. 2016. Katowice: Wydawnictwo Księgarnia św. Jacka.
Google Scholar
Paweł VI. 1969. „Wyznanie wiary wygłoszone przez Ojca św. Pawła VI w dniu 30 czerwca 1968 rokuˮ. Kielecki Przegląd Diecezjalny 45 (1): 15‒20.
Google Scholar
Puyo Jean, Congar Yves. 1982. Życie dla prawdy. Jean Puyo rozmawia z ojcem Y. Congarem. Tłum. Adam Paygert. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
Google Scholar
Righetti Mario. 19983. Manuale di storia liturgica. T. 3: La Messa. Commento storico-liturgico alla luce del Concilio Vaticano II. Milano: Editrice Àncora.
Google Scholar
Sinka Tarsycjusz. 1994. Zarys liturgiki. Kraków: Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy.
Google Scholar
Słomka Jan. Symbol Nicejski. (21.06.2024) http://archidiecezja.lodz.pl/czytelni/slomka/credo.html.
Google Scholar
Sobór Konstantynopolitański I (381). W Dokumenty soborów powszechnych: Tekst grecki, łaciński, polski. 2001. T. 1: Nicea I, Konstantynopol I, Efez, Chalcedon, Konstantynopol II, Konstantynopol III, Nicea II (325‒787). Oprac. Arkadiusz Baron, Henryk Pietras, 65‒95. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar
Sobór Nicejski I (325). W Dokumenty soborów powszechnych: Tekst grecki, łaciński, polski. 2001. T. 1: Nicea I, Konstantynopol I, Efez, Chalcedon, Konstantynopol II, Konstantynopol III, Nicea II (325‒787). Oprac. Arkadiusz Baron, Henryk Pietras, 21‒61. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar
Starowieyski Marek. 1994. Sobory Kościoła niepodzielonego. Cz. I: Dzieje (Teologia dla Wszystkich). Tarnów: Wydawnictwo Biblos.
Google Scholar
Szewczyk Adam. Wyznanie wiary. Dlaczego funkcjonują dwie wersje tej modlitwy? (7.06.2024). https://niniwa.pl/2020/12/10/wyznanie-wiary-dlaczego-funkcjonuja-dwie-wersje-tej-modlitwy/.
Google Scholar
Św. Ambroży. Explanatio Symboli 7: PL 17, 1155‒1160.
Google Scholar
Św. Cyprian. De Oratione Dominica 23: PL 4, 519‒544.
Google Scholar
Święta Kongregacja Nauki Wiary. 1967. „Formuła wyznania wiary obowiązującego na przyszłość zamiast dotychczasowej formuły trydenckiej i przysięgi antymodernistycznejˮ. AAS 59: 1058.
Google Scholar
Święta Kongregacja Obrzędów. 1967. „Instrukcja Eucharisticum mysteriumˮ. AAS 59: 539‒573.
Google Scholar
Teodor Lektor. Historiae Ecclesiae fragmenta. Lib. II. 32: PG 86, 183‒216.
Google Scholar
Wierzę w jeden, święty, powszechny i apostolski Kościół. (23.06.2024) https://ministranci.diecezja.kielce.pl/wp-content/uploads/2022/09/Wierze-w-jeden-swiety-powszechny-i-apostolski-Kosciol.pdf.
Google Scholar
Zachara Maciej. 2022. „Co znaczy, że Kościół jest święty?ˮ. Z Niepokalaną 3: 11.
Google Scholar
Żądło Andrzej. 2001. Kościół lokalny. Teologia i duszpasterstwo. Kraków: Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy.
Google Scholar
Żmudziński Marek. 2014. „Eklezjalny sens Roku wiary w świetle nauczania papieża Pawła VI i Benedykta XVIˮ. Studia Elbląskie 15: 129‒139.
Google Scholar
Authors
Andrzej ŻądłoAndrzej Żądło, prof. dr hab., prezbiter diecezji kieleckiej, emerytowany profesor w Instytucie Nauk Teologicznych i były dziekan Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, założyciel i były redaktor naczelny „Studiów Pastoralnychˮ, redaktor serii wydawniczej „Kościół w trzecim tysiącleciuˮ, członek korespondent Papieskiej Akademii Teologicznej w Rzymie.
Statistics
Downloads
License
Copyright (c) 2024 Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
Most read articles by the same author(s)
- Andrzej Żądło, On confirmation from inspiration a Pastoral Program of the Church in Poland for 2017/2018 , Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars: Vol. 51 No. 1 (2018): LitS
- Andrzej Żądło, ZWIĄZEK LITURGII Z KOŚCIOŁEM, JEGO DUSZPASTERKĄ MISJĄ I ESCHATOLOGICZNYM POWOŁANIEM , Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars: Vol. 55 No. 1 (2020): LitS
