O nowym pojęciu glosariusza (na materiale literatury fantasy). Rekonesans badawczy
Marzanna Uździcka
Zakład Komunikacji Językowej Uniwersytetu ZielonogórskiegoAbstrakt
The aim of the article is an attempt to define the term “glossary” in a new way. “Glossary” is codified as a dictionary explaining difficult, outdated, rarely used and unknown words in an old or foreign-language text, or words put at the end of scientific or popular science texts. In this, its prescriptive function is emphasized. In lexicographical compendia, the other definition is evoked. In accordance with it, the glossary is identified with a dictionary compiled for a translation machine. Observation of current language use has shown that there are a few other ways of understanding the term “glossary.” Its main function is now a descriptive function. For the sake of methodology, the article discusses the most common language behavior in this regard. Glossaries found in fantasy texts are characterized in detail because they fulfill a special role in the creation and perception of this type of literary work. The main idea in the article is the argument that every product of a culture (a text) carries a fixed cultural pattern here: a perpetuating pattern. A glossary has been identified as paratext, hence its description is put forth with the tools used in the field of text studies and linguistic enre.
Słowa kluczowe:
glossary, paratext, fantasy, text studies, linguistic genresBibliografia
Bartmiński J., Niebrzegowska-Bartmińska S., 2009, Tekstologia, Warszawa.
Google Scholar
Gemra A, Rudolf E., 2003, Fantasy , [w:] Słownik literatury popularnej, Warszawa, s. 149 – 151.
Google Scholar
Genette G., 1982, Palimpsestes. La literature au second degré, Paris; za: Genette G., Palimpsesty. Literatura drugiego stopnia, przeł. A. Milecki, [w:] Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia, 1992, red. H. Markiewicz, t. 4, cz. 2, Kraków, s. 316 – 366.
Google Scholar
Kloc E., Złożoność tłumaczeń specjalistycznych z dziedziny leśnictwa i pokrewnych dziedzin nauki. Glosariusz terminów leśnych, [w:] filologia.up.krakow.pl/dokumenty/rozprawa_dr_e.../streszczenie.pdf (czas dostępu: czerwiec 2016 r.).
Google Scholar
Murrmann J., 2015, Język sportu w ujęciu leksykografów. Analiza terminograficzna wybranych słowników z terminologią sportową, „Socjolingwistyka” XXIX, s. 245 – 267.
Google Scholar
Patrzałek T., 1992, Wstęp, [w:] GLOSARIUSZ od starożytności do pozytywizmu. Materiały do kształcenia literackiego w szkole średniej, Wrocław – Warszawa – Kraków, s. 2 - 12.
Google Scholar
Słownik terminów literackich, 1998, red. J. Sławiński, Wrocław.
Google Scholar
Kraszewski J. I, 1842, Studja literackie, Wilno.
Google Scholar
Piętkowa R., 2004, Paratekst o autorze. Biogram i / czy prezentacja?, [w:] Gatunki mowy i ich ewolucja, t. II, Tekst a gatunek, red. D. Ostaszewska, Katowice, s. 230 – 245.
Google Scholar
Ratajczyk S. M. A., 2007-2008, Sacrum w twórczości Johna Ronalda Reuela Tolkiena,
Google Scholar
„Studia Warmińskie” XLIV-XLV, s. 113 – 131.
Google Scholar
Sapkowski A., 2001, Rękopis znaleziony w smoczej jaskini. Kompendium wiedzy o literaturze fantasy, Warszawa.
Google Scholar
Sławkowa E., 2012, Tekst literacki w kręgu językoznawstwa, t. I, Katowice.
Google Scholar
Słownik języka polskiego, 2002, red. W. Doroszewski, wersja elektroniczna, PWN
Google Scholar
Stasiewicz P., 2011, Alternatywna historia Europy w powieściach fantasy (na przykładzie utworów Guya Gavriela Kaya, Jacka Vance‘a i Marion Zimmer Bradley), [w:] Exploring the Benefits of the Alternate History Genre / W poszukiwaniu pożyteczności gatunku historii alternatywnych, red. Z. Wąsik, M. Oziewicz, J. Deszcz-Tryhubczak, Wrocław, s. 39 – 50.
Google Scholar
Tolkien J. R. R., 2000, O baśniach [w:] idem, Potwory i krytycy, red. Ch. Tolkien, przeł. T. A, Olszański, Poznań .
Google Scholar
Trębicki G. (2009), Fantasy. Ewolucja gatunku [w:] m.publio.pl/files/samples/07/4a/.../Fantasy_ewolucja_gatunku_demo.pdf [czas dostępu: maj 2016 r.].
Google Scholar
Trocha B., 2009, Degradacja mitu w literaturze fantasy, Zielona Góra.
Google Scholar
Autorzy
Marzanna UździckaStatystyki
Downloads
Licencja
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.
Inne teksty tego samego autora
- Marzanna Uździcka, Ładne mówienie o nieładnej rzeczy. Przyczynek do źródeł polskich wzorów kulturowych w ujęciu stylowym i socjalnym , Stylistyka: Tom 24 (2015): Różnorodność kulturowa a styl
- Marzanna Uździcka, „Oblężenie i obrona Saragossy” Józefa Mrozińskiego a tradycja narracji heroicznej , Stylistyka: Tom 22 (2013): Styl w kulturze
- MARZANNA UŹDZICKA, Paratekst – od koncepcji Gérarda Genette’a po współczesną praktykę badań paratekstualnych , Stylistyka: Tom 32 Nr 32 (2023): Stylistyka
