Mestoimeniâta v stilovete na b”lgarskiâ ezik
Mariâ Ilieva
Abstrakt
The stylistic peculiarities of the pronouns in the Bulgarian language are examined in the paper. The reasons for the attention towards the pronouns He in their poor studying as stylistic means as well as in their belonging to the Fnguistic universalities which gives an opportunity for observations in comparative and juxtaposing aspect. First of all, on the basis of materiał from the five functional styles, conclusions are drawn about the frequency of the pronominal use in each formation. By discussing the extra-linguistic reasons for the results the marked activity of the pronouns in the colloouial speech is ascertained vs. the сотрагабѵеіу Iow frequency of use in the business speech. The statistic data are based on a body of 150 000 units for each style, fhe author quote< data conceminj the functioning of the separate groups of pronouns in the five func*'onal styles and the data are bound to the indication bookishness of the texts.
The second problem which is discussed in the paper is the axiological and intensification use of the pronouns in the colloquial speech. On the basis of their distribution on the scalę us / them the assessment uses are described which are connected with the oppositions near / far, definite / indefmite, man I not man. As a result of the analysis of the cited examples the equalization of the oppositions us 'them and good / bad in the use of linguistic means is determined. Part of the examples have counterparts in other languages as for instance ii i the Polish language and this provides the opportunity to formulate the hypothe^is of universality in the assessment uses of the pronouns in the various languages as well.
Słowa kluczowe:
pronouns, colloąuial speech, reąuency, functional styles, extra-linguistic factors, connotation, opposition, assessment, intensification, depersonalizationBibliografia
Апресян Ю.Д., 1986, Деиксш. в лексике и грамматике и наивная модель мира. - Семиотика и информатика, вып. 28, 5-33.
Бондаренко,В. Н., 1483, Отрицание как логико-грамматическая категория, Москва.
Буров Ст, 1998, Бележки заупотребата на нарицателните сыцествителни имена за лица като прагматически оператори в изказването. — Славистични проучвания, В. Търново, под ред. на Н. Даска юв и др., 9- 25.
Илиева М., 2004, Българинът в своите местоимения, В. Тьрново.
Илиева М., 2005, Количествен анализ на местоименните ѵпотреби в стиловете на бьлгарския език, Варна.
Иосифова Р., Илиева, М., 1499, Стилистика. Теоретични бележки. Задачи и текстове за упражнения, В. Тьрново.
Корпус Николова, http:,/www.hf.uio.no/easteur-orient/bulg/matNikolova
Костов Н., 1939, Българска граматика, София.
Николова Цв., 1987, Честотен речник на бьлгарската разговорна реч, София.
Ницолова Р., 1986, Българските местоимения. София.
Ницолова Р., 2008, Българска граматика. Морфа огия, София.
Пашов, П., 1989, Практически бь ігарска граматика, София.
Речник БАН, 2000, Речник на бьлгарския език. Под ред. на Емилия Пернишка и др. БАН. Т. 10. С.
Стоянов Ст., 1980, Граматика на бьлгарския книжовен език, София.
Фау іър Р., 1493, Речник на съвременните литературни термини, София.
Чаралозова К., 1996, Някои наблюдения върху употреиата на показателното местоимение този/онзи при ситуационен деиксис, „ Български език”, №2), 44-48.
Черненко Л. О., 1490, Оценка в знаке и знак в оценке. — Науч. докл. высш. шк. Филол. науки. Москва, №2, 72-82.
Marcjanek M., 1999, Sposoby mówenia przez Polaków o osobach trzecich. „Przegląd Humanistyczny" nr o, XLI11, s. 137-153.
Wierzbicka, A., 1996, Semantics: Primes and Universals, N. Y. Oxford.
Autorzy
Mariâ IlievaStatystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2011 Stylistyka
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.
