Pustka w języku - horror vacui ?
Elżbieta Chrzanowska-Kluczewska
Abstrakt
The author argues that the conception of emptiness, ambivaient on physical and philo[1]sophical grounds, can be projected onto natural languagt. On the one hand, we can face here “absolute emptiness”, which is a total lack of certain elements in the linguistic sys[1]tem, on the other - gaps that tend to be filled in by the language user. It seems that the na[1]tural human propensil у to complete the encountered empty places, lacunae, areas of inde[1]terminacy, or blind spots is also well-visible in language. And although such gaps can be spotted at each linguistic level, their occurrence is especially interesting at the level of se[1]mantics, stylistics and discourse analysis. Tin, question of how interlocutors, readers and translators cope wft і such areas of blindness has been discussed by philosophers, literary critics, linguists and semioticians (most notably R. Ingarden, W. Iser, U. Leo, L. Doleźel). Doleźel і ;htly pointed out that “absences" and “silences” in texts (mostly fictional) can be either total (i. e. the ontological indeterm часу of fictional worlds) or only apparent (implicit meanings hidden yet recoverable from the text). The author of the present article perceives in the ontological incompleteness of fiction an instance of absolute, irrecovera[1]ble emptiness, whereas the idea of the text as an inferential machine, which through hints and suggestions prompts the reader to fill in the gaps (the case of concretisation in Ingar[1]den’s terminology) squares witn ner idea of the emptiness that tends toward an ultimate, if only partial completion. One of tenets of this paper is also the gamesome, ludic character of the activity of gap-filling. The completion of empty spaces in texts / discourses is a prototypical pragmatic game of the reader, critic or translator - their quite automatic ans[1]wer to the authorial move of saturating the text with gaps (the term saturation or density of gaps has been borrowed from Doleźel 1995).
Słowa kluczowe:
emptiness, gap, text, concretisation, density of gap, pragmatic gameAutorzy
Elżbieta Chrzanowska-KluczewskaStatystyki
Downloads
Licencja
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.
Inne teksty tego samego autora
- Elżbieta Chrzanowska-Kluczewska, Pomiędzy studiami nad tekstem literackim a semiotyką artystyczną , Stylistyka: Tom 24 (2015): Różnorodność kulturowa a styl
- Elżbieta Chrzanowska-Kluczewska, Mikrotropy, makrotropy, metatropy , Stylistyka: Tom 12 (2003): Wielojęzyczność a styl - Multilingualism and Style
